کتاب «خودت باش دختر» با عنوان فرعی «از باور به دروغهایی که دربارهتان گفته میشود دست بردارید تا تبدیل به همان کسی شوید که واقعاً هستید» ترجمهای است از کتاب Girl, wash your face بهقلم ریچل هالیس که در سال 2018 منتشر شده است. کتاب «خودت باش دختر» که مخاطب آن زنان هستند، توسط هدیه جامعی ترجمه شده و انتشارات کتاب کولهپشتی آن را در سال 1398 به چاپ رسانده است. این کتاب در سال 2018 جزو آثار پرفروش آمازون و نیویورکتایمز بوده و نسخه فارسی آن نیز چهارده بار تجدید چاپ شده است.
ریچل هالیس در این کتاب از ما میخواهد دست از باور کردن دروغهای سمی که شنیدهایم، برداریم و خودمان باشیم. او در کتابش بیست دروغ شایع را برمیشمرد و صدها داستان از زندگی خودش تعریف میکند تا این حقیقت را به ما یادآوری کند که زندگی ما به خودمان بستگی دارد. در ادامه الگوی متفاوتی را برای خوشبختی ارائه میکند و میگوید رضایت ما از زندگی، عاملی است که فقط خود ما مسئول آن هستیم. پس باید دست از بدرفتاری با خودمان برداریم و کمی مهربانتر باشیم. ما لیاقت شاد بودن را داریم و باید برای آن تلاش کنیم.
بهعقیده هالیس، هر روز دروغهای ساخته جامعه، خانواده و رسانهها بر سر ما آوار میشوند و باعث میشوند اعتمادبهنفس خود را از دست بدهیم. با مطالعه کتاب «خودت باش دختر» درمییابیم که تشخیص این دروغها و دریافت حقیقت، کلید تبدیل شدن به نسخه بهتری از خودمان است.
سایت Publisher’s Weekly درباره کتاب «خودت باش دختر» نوشته است: «سرشار از الهامبخشی برای زنانی که احساس میکنند در مسیر تحقق بخشیدن به رویاهایشان با مانع مواجه شدهاند».
به باور مهلا فرخزاد -نقدنویس- کتاب «خودت باش دختر» نشان میدهد که زنان در سرتاسر دنیا دغدغههای مشترکی دارند: «مخاطب ریچل زنان، مادران و زنان تمام دنیا هستند! عجیب نیست که زن، مادر و دختری مثل ریچل در آن سوی دنیا شبیه به من است، شبیه به توست و یا شبیه تمام زنانی است که دیدهایم؟! و نگرانیهای یکسان و باورهای غلط شبیه به ما دارد؟! نه! عجیب نیست، حقیقت این است که ما انسانها بیش از آنکه با هم متفاوت باشیم، به هم شبیه هستیم. کتابها، اینترنت و زنانی مانند ریچل باعث میشوند این شباهت را بیشتر درک کنیم، از مرزها رد شویم، نژاد را نادیده بگیریم و ظاهر را کنار بزنیم؛ آنگاه باطنی مییابیم که با وجود تفاوت زیاد در نژاد و فرهنگ و زبان، همان نگرانیهایی را دارد که مادری در ایران احساس میکند. ریچل هیچچیز خاصی را بیان نمیکند، فقط حقیقت است و توانایی او برای بیان حقیقت. از زندگی شخصی و دغدغههایش میگوید، دغدغههایی ساده و دوستداشتنی که کتابش را به پرفروشترین کتاب نیویورک تایمز در سال 2018 تبدیل کرده است».
نویسنده در بخشی از کتاب خطاب به دختران میگوید که نباید خودشان را با هیچ کسی غیر از خودشان مقایسه کنند. به عقیده او ما باید از دیروز خودمان بهتر باشیم و همین نکته برای پیشرفت کافی است: «مقایسه کردن لذت را میکشد. تنها فردی که باید از او بهتر باشی، کسی است که دیروز بودهای».
هالیس تاکید میکند که زندگی چیزی فراتر از تکرار فصلها است. تنها یک بار فرصت زیستن به ما داده شده و وظیفه داریم از این فرصت به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم: «با گذشت هر سال، یک فصل از کتابتان را به پایان میرسانید. لطفاً، لطفاً، لطفاً آن یک فصل را هفتادوپنج بار تکرار نکنید و اسمش را زندگی نگذارید».
او سعی دارد به خواننده ثابت کند که زندگی ارزش رنج کشیدن را دارد: «اگر کرم ابریشم بخواهد تا ابد کرم ابریشم بماند، اگر به این نتیجه برسد که آشوب و دردسرهای تبدیل شدنش خارج از توان تحملش است، هرگز نخواهد فهمید که میتوانسته تبدیل به چه موجودی بشود. بهنظر شما این تغییر دردناک نیست؟ فکر نمیکنید ترسناک و دشوار است؟ البته که هست. اما اگر او با ترسش مقابله نمیکرد، اگر اجازه نمیداد تغییرات او را به آن کسی که واقعاً هست تبدیل کند، ما هرگز نمیفهمیدیم که او چه موجود زیبایی است و خودش هم هرگز نمیفهمید که میتواند پرواز کند».
هالیس خطاب به زنان و دختران میگوید که درگیر استانداردهای ظاهری نشوند و خود را همانگونه که هستند، دوست داشته باشند: «چاقی، لاغری، زشتی و زیبایی در فهرست مهمترین واژههایی قرار دارند که مردم جهان از آنها استفاده میکنند. پولهای زیادی برای رسیدن به اهداف وزنی و زیبایی خرج میشوند. اینکه چه وزنی ایدهآل است یا زیبایی بر چه اساسی اندازهگیری میشود، از قانون نسبیت انیشتین هم بیثباتتر است. چون هر روز، استانداردهای جدیدی برای وزن و زیبایی تعریف میشوند. دنبال کردن این فرایند بیثبات، نتیجه جالبی را بهدنبال نخواهد داشت. این کار درست مانند این است که وجودمان را بازیچه دست یک مشت انسان سلفیبگیر بکنیم که معلوم نیست پشت آن همه لبخند، ادعای زیبایی و لاغری، چه کارهایی انجام میدهند.»
ریچل هالیس -نویسنده و سخنران آمریکایی- که به او لقب آنتونی رابینز خانمها دادهاند، آثار زیادی در زمینه توسعه فردی و خودیاری زنان منتشر کرده است. او در سریالهای تلویزیونی نیز نقشهای بیشماری داشته است. هالیس در سالهای اخیر فعالیتهای زیادی در زمینه توانمندسازی زنان انجام داده و نام او در میان سی کارآفرین زیر سی سال به ثبت رسیده است. از او آثار زیادی به فارسی ترجمه شده که از جمله آنها میتوان «تو شاهکاری دختر»، «خجالت نکش دختر» و «دست از عذرخواهی بردار دختر» را نام برد.
با توجه به فروش بالای نسخه اصلی کتاب هالیس، مترجمان ایرانی زیادی اقدام به ترجمه این کتاب به زبان فارسی کردهاند. بهعقیده منتقدان، ترجمه هدیه جامعی بهترین ترجمه کتاب است. جامعی آثار دیگری از ریچل هالیس از جمله «انتظارش را نداشتم» و «شرمنده نباش دختر» را هم به فارسی برگردانده است.