فروپاشی

کتاب «فروپاشی: چگونه جوامع راه فنا یا بقا را بر می‌گزینند؟» نوشته‌ی جرد دایموند را فریدون مجلسی به فارسی برگردانده‌‌ و نشر نو آن را منتشر کرده است. جرد دایموند در کتاب «فروپاشی: چگونه جوامع راه فنا یا بقا را بر می‌گزینند؟» به صورت کلی به مداخله انسانی و فعالیت‌هایی که در طول تاریخ به عدم تعادل زیستی در دنیا منجر شده، پرداخته است. این کتاب برای کسانی که به مطالعه‌ی مباحثی چون جامعه‌شناسی، محیط زیست، سیاست و تاریخ علاقه دارند، مناسب است.
در این کتاب که شامل شانزده فصل است، نویسنده کوشیده به این پرسش بیندیشد که شور و حرارتی که در باب مسائل زیست محیطی مطرح می‌شود تا چه اندازه جدی گرفته می‌شود. او می‌پرسد که آیا جمعیت هفت میلیاردی کنونی، با فناوری کارآمدی که دارد محیط زیست جهانی را با روندی بسیار پرشتاب‌تر از آن‌چه چند میلیون نفری در گذشته با چوب و سنگ به طور محلی ویران می‌کردند به نابودی می‌کشاند یا نه. او توجه خوانندگان را به این نکته جلب می‌کند که آیا فناوری کنونی بشر که بسیار پیشرفته است دردسرهای ما را حل خواهد کرد یا با سرعتی بیش‌تر از همیشه برای ما دردسرهایی خلق می‌کند. او در این کتاب به مشابهت‌ها و تفاوت‌های رفتار بشر با طبیعت و محیط زیست در دو دنیای قدیم و جدید می‌پردازد و رفتارهای پرخطر را به ما نشان می‌دهد. دایموند در این کتاب برای این‌که مسئله فروپاشی را به دقت در ذهن ما جا بیندازد از روش‌های قیاسی بهره برده و رویکردی تاریخی نیز به ماجرا دارد. او ابعاد مختلف سرزمینی، اقتصادی، سیاسی و... را در نظر گرفته و همین موجب شده که اثرش از جامعیت کم‌نظیری برخوردار شود. موضوع محوری در کتابی که دایموند نوشته، روند تداوم و انهدام جوامع است و این را در سیر تاریخی آن به بحث گذاشته تا نشان دهد که عوامل موثر در هر کدام چه بوده و چه هست و به طور مستقیم به مشکلات کنونی جهان پرداخته است. او در این کتاب، از تجربه زیسته خودش در مونتانا بهره گرفته و مشاهدات عینی و مطالعات علمی را همسو و در جهتِ شناساندن مسئله پیش برده که بسیار خواندنی و جذاب است.
نظر خوانندگان سراسر دنیا، درباره‌ی کتاب «فروپاشی» چیست؟
بیزینس‌ویک این کتاب را «سرشار از خرد و با نثری واضح و پرشور» معرفی می‌کند و محمد درویش، کارشناس محیط زیست نیز درباره‌ی کتابی که دایموند نوشته می‌گوید: «این کتاب به راحتی آینده را پیش روی دیدگان ما قرار می‌دهد و این کار را به زبانی بسیار ساده و عامه‌پسند انجام می‌دهد.» 
جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند
«از بیشتر آب‌های شیرین رودخانه‌ها و دریاچه‌های جهان در حال حاضر برای آبیاری، آب مصرفی خانگی و صنعتی، حمل و نقل کشتی‌ها، حوزه‌های ماهی‌گیری و تفریحات استفاده می‌شود. رودخانه‌ها و دریاچه‌هایی که هنوز از آنها استفاده نشده، اغلب از مراکز بزرگ جمعیتی و استفاده‌کنندگان محتمل دور هستند، مانند شمال غرب استرالیا، سیبری و ایسلند. در سراسر جهان آب شیرین سفره‌های آب زیرزمینی با روندی سریع‌تر از آنچه بتواند به طور طبیعی تجدید شود در حال افول است، به طوری که سرانجام به تحلیل خواهد رفت. البته می‌توان آب شیرین را با نمک‌زدایی از آب دریا نیز به دست آورد، اما این کار به پول و انرژی نیاز دارد، همچنان که پمپاژ آب نمک‌زدایی‌شده به داخل سرزمین نیز پول و انرژی می‌خواهد. از این رو ضمن اینکه نمک‌زدایی برای مصرف محلی مفید است، گران‌تر از آن است که بتواند مسائل کمبود آب جهانی را حل کند.»
درباره نویسنده
جرد دایموند (1937) نویسنده و استاد دانشگاه کالیفرنیا در بوستون، ماساچوست به دنیا آمد. والدینش از خانواده‌های یهودی اشکنازی بودند که به ایالات متحده مهاجرت کرده بودند. پدرش، لوئیس دایموند، پزشک بود که از مولداوی مهاجرت کرد، و مادرش، فلورا معلم، زبان‌شناس، و پیانیست بود. دایموند در شش سالگی شروع به تمرین پیانو کرد. پرنده‌شناسی یکی از علایق اصلی دوران کودکی او بود که علاقه زندگی او شد و منجر به انتشار آثاری در این زمینه شد. بعدها، مونتانا و دره بیتروت یکی از نمونه‌های تأمل‌برانگیزی شدند که کتاب فروپاشی را شکل داد. او در مدرسه‌ی لاتین راکسبری تحصیل کرد و در علوم بیوشیمی از کالج هاروارد در سال 1958 فارغ‌التحصیل شد همچنین دکترای فیزیولوژی و بیوفیزیک را از کالج ترینیتی دانشگاه کمبریج در سال 1961 دریافت کرد.