رابرت ای. فرانکن کتابی با عنوان «انگیزش و هیجان» نوشته است که اغلب بهعنوان کتاب درسی در دورههای روانشناسی استفاده میشود. «انگیرش و هیجان» مروری بر نظریههای مختلف انگیزش و کاربردهای آنها دارد.
«انگیزش و هیجان» منبع مفید و آموزندهای است که مفاهیم پایهای، تئوریها و کاربردهای کلیدی روانشناسی رو توضیح میدهد. این کتاب تلاش میکند که سوالاتی مانند اینکه چرا مردم اینگونه رفتار میکنند و چه چیزی آنها را برای رسیدن به اهدافشان سوق میدهد را پوشش دهد.
انگیزش به فرآیندهای روانشناختی اشاره دارد که رفتار را در جهت دستیابی به اهداف خاص آغاز، هدایت و حفظ میکند. انگیزه مفهومی پیچیده و چندوجهی است که در رشتههای مختلف از جمله روانشناسی، جامعهشناسی و تجارت مطالعه میشود.
این کتاب انگیزهها را به دو دسته درونی و بیرونی تقسیم میکند. انگیزه درونی توسط عوامل درونی، مانند علاقه شخصی، لذت، یا احساس موفقیت هدایت میشود و انگیزه بیرونی توسط عوامل خارجی مانند پاداش، تنبیه یا تایید اجتماعی هدایت میشود.
در این کتاب نظریههای انگیزش مفصل بحث میشود. نظریههایی مانند سلسله مراتب نیازهای مزلو. آبراهام مزلو باور داشت که نیازهای انسان را در یک سلسله مراتب سازمان مییابند که نیازهای فیزیولوژیکی اولیه در پایین و خودشکوفایی در بالا قرار دارد.
انگیزه نقش مهمی در تعیین جهت، شدت و تداوم رفتار انسان دارد و بر تعیین هدف، تصمیمگیری و موفقیت کلی تأثیر میگذارد. هنجارها و ارزشهای فرهنگی نیز میتوانند بر انگیزه تأثیر بگذارند.
همچنین افراد ممکن است از نظر اینکه چه چیزی آنها را برمیانگیزد و چگونه به استراتژیهای انگیزشی مختلف پاسخ میدهند، متفاوت باشند.
درک انگیزه انسان در زمینههای مختلف از جمله روانشناسی، آموزش، مدیریت و بازاریابی ضروری است. محققان به کاوش و اصلاح نظریهها ادامه میدهند تا بینشی دربارهٔ تأثیر متقابل پیچیده عواملی که رفتار انسان را هدایت میکنند به دست آورند.
خوانندهای از سبک نوشتار همهفهم کتاب یاد میکند:
«این کتاب به طرز ماهرانهای نظریات پیچیده انگیزش را مرور میکند و آنها را به شیوهای واضح و جذاب ارائه میدهد. کتاب «انگیزش و هیجان» برای هر کسی که به دنبال درک جامعی از آنچه رفتار انسان را هدایت میکند، ضروری است.»
دیگری از پایهای و جامع بودن این کتاب صحبت میکند:
«این یک کتاب درسی است که نه تنها تئوریهای کلاسیک انگیزه را بررسی میکند، بلکه آخرین تحقیقات در این زمینه را هم گرد میآورد و آن را به یک منبع ایدهآل برای دانشجویان و متخصصان تبدیل میکند. چیزی که این کتاب را متمایز میکند، کاربردهای عملی آن است که در بخشهای انتهایی کتاب میتوانید از آن بهره ببرید.»
در بخشی از کتاب و جمعبندی بحثهای اولیه درباره نیازهای اساسی میخوانیم:
«اندازهگیری نیازها زمانی روانشناسان را مشغول کرد. در روانشناسی دیگر این نظر که اعمال از نیازها سرچشمه میگیردند، پذیرفته نیست. موضع فعلی آن است که نیازها منجر به پیشآمادگی میشوند. اینکه این پیشآمادگی به عمل منجر شوند یا نه به شرایطی نظیر پاداشهای گذشته و نحوهٔ تفکر فرد دربارهٔ جهان بستگی دارد. تحلیل عاملی روانشناسان را به شیوهٔ تجربیتری مجهز کرد تا ساختار بنیادی روانشناختی انگیزش انسان را بررسی کنند. در حال حاضر پژوهشها نشان میدهد که تمامی رفتارهای انسان را میتوان براساس ۵ تا ۷ نیاز اصلی توضیح داد و هر یک از این نیازها به تفاوتهای زیستشناسی مرتبط است.
از نظر ماسلو، نیازهای بنیادی زیستی با کمبود و نیازهای سطح بالاتر به رشد مربوط است. این تمایز با این اندیشه همخوان است که عمل انسان هم بهخاطر نیازهای اجتنابی و هم بهخاطر نیازهای گرایشی است. ماسلو همچنین معتقد است که نیازها بهطور سلسلهمراتبی مرتب شدهاند. این مطلب با این اندیشه که نیازها کمبودی نیروی بیشتری نسبت به نیازهای رشدی دارند، همخوان است.»
و در ادامه همین بخش با نظریههای انگیزشی رشد و تسلط آشنا میشویم:
«نظریههای انگیزشی رشد از این فکر ناشی میشوند که نیاز حیوانات و انسانها به تعامل موفق با محیط است که آنها را برانگیخته میکند. فرض بنیادی نظریهٔ رشد آن است که انسانها با تواناییهای کاملاً رشد یافته متولد نمیشوند. آنها برای سازگارشدن و کسب موفقیت، باید تواناییهای خود را رشد دهند. در مرکز تمامی نظریههای رشد این اندیشه قرار دارد که انسانها نیاز به پردازش اطلاعات و کسب مهارت ــــ یعنی نیاز به تسلط یافتن ـــ دارند. موجودات زنده در تعامل موفق با محیط باید تا آنجا که میتوانند دربارهٔ آن چیز یاد بگیرند و مهارتهایشان را به حداکثر برسانند.
در نظریههای رشد، سازوکاری که باعث رشد و تسلط میشود فاصلهای است بین آنچه فرد هست و آنچه میخواهد باشد تا انطباق موفقی با محیط داشته باشد. این فاصله در درون موجود زنده تنش ایجاد میکند. برای کاهش این تنش فرد مجبور است فاصله را با رشد مهارتها کاهش دهد. بر طبق نظریهٔ پیاژه، موجودات زنده باید ساختارهای شناختی را توسعه دهد که فرد قادر به پردازش حجم بالایی از اطلاعات بهطور سریع و مؤثر کند. از دید نظریهپردازان رشد، حیوانات محیط را بهدلیل آنکه منبعی برای تازگی است، میکاوند. تازگی فاصله و این فاصله نیز به سهم خود تنش ایجاد میکند. موجود زنده برای کاهش تنش محیط خود را میکاود و همهٔ اطلاعات موجود در آن را پردازش میکند. وقتی محیط دیگر تازه نباشد، تنش کم و رفتار اکتشافی متوقف میشود. بعضی نظریهپردازان عقیده دارند که جانداران طوری برنامهریزی شدهاند که وقتی اطلاعاتی در سطح مطلوب در اختیارشان قرار میگیرد، بهترین احساس را دارند. اگر محیط تحریکات کافی فراهم نکند، آنها بهدنبال محیط تازهای میگردند تا نیاز خود را به تحریک ارضا کنند.»
در بخش دیگری از کتاب دربارهٔ عزت نفس میخوانیم:
«مهمترین نکته آن است که عزت نفس فرد به مقدار زیاد ناشی از ارزیابی او از رفتار خود در مقایسه با برخی استانداردها یا ارزشهاست. افرادی که مهارتهای لازم را برای دسترسی به این استانداردها ندارند، عزت نفس پایینی را تجربه میکنند. یکی از راههای کمک به این افراد برای تجربهٔ عزت نفس بالا تجدیدنظر دربارهٔ این است که چه چیز اهمیت دارد. آیا برای خوشبختبودن باید ثروتمند بود؟ آیا برای موفقبودن در زندگی باید شاگرد موفقی بود؟ آیا باید در ورزش خوب بود تا احساس غرور کرد؟ برخی از مواقع، افرادی که از نقاط قوت خود بهجای استانداردهایی که جامعه، والدین، یا دوستان آنها در اختیار آنها قرار دادهاند پیروی میکنند، عزت نفس بالایی را در خود شکل میدهند. در جامعهٔ آمریکا مهارتهای هنری غالباً ارزشمند بهحساب نمیآیند، درنتیجه افرادی که در هنر، و نه در دیگر حوزهها، سرآمد هستند عزت نفس پایینی را تجربه میکنند. گاه پیداکردن گروهی از افراد هنرمند که مهارتهای هنری فرد را تحسین کنند، میتواند منجر به بهبود سریع عزت نفس او شد.»
رابرت ای. فرانکن نویسندهای است که به خاطر کارش در حوزه روانشناسی شناخته میشود. او کتاب درسی محبوبی با عنوان «انگیزش و هیجان (انگیزه انسانی)» نوشت که در دروس مختلف روانشناسی از آن استفاده میشود که معرفی آن را خواندید. این کتاب نظریهها و جنبههای مختلف انگیزه انسانی را پوشش میدهد و آن را به منبعی ارزشمند برای دانشآموزان و متخصصان علاقهمند به درک فرآیندهای روانشناختی که رفتار را هدایت میکند تبدیل میکند.
اگر اولین باری است که از بوک لند خرید میکنید میتوانید کتاب انگیزش و هیجان را با 25درصد تخفیف تهیه کنید. برای آشنایی با شیوۀ خرید آنلاین کتاب میتوانید راهنمای خرید را مطالعه کنید.
اگر به کتابهای روانشناسی علاقهمندید، به صفحه خرید کتب روانشناسی هم سری بزنید.