-
در این مطلب می‌خوانید:
کتاب های ممنوعه گاه برخی از بهترین رمان‌های تمام دوران بوده‌اند، رمان‌های کلاسیکی که برای چندین دهه در آموزش و رشد شخصی افراد جامعه مؤثر بوده‌اند اما درعین‌حال بحث‌برانگیز بوده و جزو کتاب های ممنوعه به شمار آمده‌اند. برای بسیاری از ما، کتاب‌ها جایی هستند که از طریق آن‌ها شروع به کاوش در دنیای اطراف خود می‌کنیم و باورهای خود را ارزیابی می‌کنیم.
کتاب‌ها الهام‌بخش اولین افکار فردی ما هستند، جایی که ما برای اولین بار صدای شخصی خود را کشف می‌کنیم؛ اما در برخی جوامع، کتاب‌هایی با مسائل پیچیده یا مضامینی که با ذهنیت اخلاقی ایده‌آل گروهی همخوانی ندارد، برای رشد ذهن‌ها بسیار خطرناک تلقی شده و آن‌ها را در دسته کتاب های ممنوعه قرار می‌دهند. امروز در بلاگ سایت خرید آنلاین کتاب بوکلند فهرستی تهیه‌کرده‌ایم از کتاب های ممنوعه جهان، برای آشنایی با آن‌ها با ما همراه باشید.
موش‌ها و آدم‌ها
کتاب موش‌ها و آدم‌ها نوشته جان اشتاین‌بک، داستان تجربیات دو کارگر مزرعه مهاجر آواره را روایت می‌کند که در طول رکود بزرگ در ایالات‌متحده در جستجوی فرصت‌های شغلی جدید از جایی به‌جای دیگر در کالیفرنیا نقل‌مکان می‌کنند. این کتاب مرتباً در فهرست کتاب‌های ممنوعه انجمن کتابخانه‌های آمریکا قرار می‌گیرد. دلایل این ممنوعیت شکایت‌هایی درباره فحاشی، خشونت، موضوعات بیمارگونه و افسرده کننده، نگرش ضد کسب‌وکار، توهین‌آمیز بودن نسبت به آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار، زنان و کم‌توانان جسمی، زبان نژادپرستانه و اتانازی در متن کتاب بوده است. حتی در قرن بیست و یکم هم موش‌ها و آدم‌ها از کتاب های ممنوعه محسوب می‌شود.
کشتن مرغ مقلد
رمان کشتن مرغ مقلد هارپر لی علیرغم اینکه بسیار محبوب است، همچنان جزو کتاب های ممنوعه کلاسیک یا چالش‌برانگیز در ایالات‌متحده است. داستان در دهه 1960 آلاباما اتفاق می‌افتد و جریان دستگیری و محاکمه یک مرد سیاه‌پوست متهم به تجاوز به یک زن سفیدپوست روایت می‌کند. مدافعان ممنوعیت این کتاب استدلال می‌کنند که مسائل مربوط به نژادپرستی و جنسیتی مطرح‌شده در کتاب، برای خوانندگان جوان مناسب نیست. این کتاب با وجودی که به‌طور گسترده از بهترین کتاب های تمام دوران در نظر گرفته می‌شود و اقتباس سینمایی فوق‌العاده‌ای هم از روی آن صورت گرفته هنوز در فهرست کتاب های ممنوعه قرار می‌گیرد.
پرواز بر فراز آشیانه فاخته
پرواز بر فراز آشیانه فاخته که در ایران با عنوان دیوانه از قفس پرید شناخته می‌شود به قلم کن کیسی یکی دیگر از کتاب های ممنوعه است. این رمان درباره مردی است که سعی می‌کند با دیوانه جلوه دادن خودش از مجازات زندان فرار کند، درنتیجه سر از یک بیمارستان روانی در ایالت اورگن آمریکا درمیاورد، جایی که متوجه می‌شود اوضاع بسیار بسیار بدتر از زندان است و حاوی نگاهی است به ساختارهای قدرت در سازمان‌ها. در دهه هفتاد و هشتاد میلادی این کتاب بنا به دلایلی مانند فاسد کردن جوانان، ترویج ابتذال، خشونت بیش‌ازحد و ضد فرهنگ بودن ممنوع شد. همچنین در سال ۲۰۱۳ در آلاسکا به خاطر نژادپرستی، زن‌ستیزی و کلیشه سازی درباره کارکنان بهداشت و روان به فهرست کتاب های ممنوعه اضافه گردید. در مجموع این کتاب از چالش‌برانگیزترین و ممنوع‌ترین کتاب های آمریکایی محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید: با بهترین رمان‌های سیاسی آشنا شوید
۱۹۸۴
کتاب ۱۹۸۴ نوشته جورج اورول که در سال 1949 منتشر شد از کتاب های ممنوعه تاریخ است. در این کتاب که نمونه‌ای عالی از کتاب‌های پادآرمانشهری به شمار می‌رود، اورول آینده‌ای شوم را تصور می‌کند که یک دولت تمامیت‌خواه تمامی حرکات شهروندان را تحت نظر دارد و آن‌ها را به‌شدت کنترل می‌کند. در طول تاریخ انتشار خود، 1984 بارها توقیف‌شده یا از نظر قانونی در کشورهای مختلف به چالش کشیده شده است. ۱۹۸۴ اما بدون شک از کتاب های ممنوعه ارزشمند و شاهکارهای مسلم در ادبیات جهان است.
لولیتا
یکی از معروف‌ترین و بحث‌برانگیزترین رمان‌های قرن بیستم، کتاب لولیتا اثر ولادیمیر ناباکوف نویسنده آمریکایی روسی الاصل است که در سال ۱۹۵۵ منتشر شد. درباره اعترافات قهرمان داستان، هامبرت هامبرت، در زندان است که شرح علاقه بیمارگونه‌اش به دختربچه ۱۲ ساله‌ای به نام لولیتا را بیان می‌کند. کتاب در ابتدا در پاریس جزو کتاب های ممنوعه قرار گرفت و فروش آن ممنوع شد. کمی بعد در انگلیس، آرژانتین، نیوزیلند و آفریقای جنوبی نیز اجازه فروش پیدا نکرد و در فهرست کتاب های ممنوعه قرار گرفت؛ اما جالب است که هیچ‌وقت در آمریکا فروشش ممنوع نبود.
مادام بوواری
مادام بوواری نخستین اثر گوستاو فلوبر، از برجسته‌ترین آثار او است. وقتی برای نخستین بار در سال 1856 منتشر شد. داستان کتاب درباره زنی است که عمیقاً از ازدواج و زندگی زناشویی‌اش ناراضی است و در جستجوی راه فراری به ارتباط با دیگر مردان پناه می‌برد. دولت فرانسه کتاب را در مجموعه کتاب های ممنوعه قرار داد و فلوبر به خاطر مضامین جنسی که در کتاب بیان کرده بود به دادگاه کشیده شد. پس از تبرئه فلوبر از فهرست کتاب های ممنوعه خارج شد، اکنون این کتاب به‌عنوان شاهکار ادبیات مدرنیستی و یکی از متون بنیان‌گذار رئالیسم تلقی می‌شود که در کلاس‌های درس دانشگاه در سراسر جهان تدریس می‌شود.
ناطوردشت
ناطوردشت از شاهکارهای سلینجر، درباره هولدن کالفیلد شانزده ساله، در سال 1951 منتشر شد و یکی از جنجالی‌ترین رمان‌های تاریخ معاصر است. ناطوردشت از سال 1961 تا 1982 در بسیاری از مدارس و کتابخانه‌های آمریکا جزو کتاب های ممنوعه بود و بسیار مورد سانسور قرار می‌گرفت. بسیاری از والدین و اعضای هیئت‌مدیره مدارس، معتقد بودند زبان ناپسند، ترویج تفکر خودکشی، ترغیب به نوشیدن الکل و فرار هولدن از مدرسه دلیل کافی برای قرار دادن کتاب در فهرست کتاب های ممنوعه است، چون می‌ترسیدند نوجوان‌ها از کارهای هولدن تقلید کنند. برخی هم محتوای کتاب را توهین‌آمیز و ضد ساختار خانواده تلقی می‌کردند. در حال حاضر این کتاب در برخی مدارس ممنوع است اما به‌راحتی در کتاب‌فروشی‌ها قابل‌دسترسی است.
دنیای قشنگ نو
دنیای قشنگ نو نوشته آلدوس هاکسلی داستانی را در آینده‌ای تاریک روایت می‌کند که در آن مردم توسط دولت کنترل می‌شوند. این کتاب پادآرمانشهری در سال 1931 برای اولین بار در ایرلند به دلیل محتوای ضد دین، ضد خانواده و کفرآمیز ممنوع شد. کشورهای دیگر نیز به‌زودی به خاطر مضامین کتاب مانند بی‌بندوباری جنسی، مصرف مواد مخدر و خودکشی از این روند پیروی کردند. طولی نکشید که دنیای قشنگ نو در صدر فهرست کتاب های ممنوعه در حداقل هشت ایالت آمریکا قرار گرفت و هنوز هم به خاطر محتوای خود در بسیاری از کشورهای جهان در فهرست کتاب های ممنوعه قرار دارد.
بیشتر بخوانید: 100 رمان برتر جهان که قبل از مرگ باید خواند
داستان ندیمه
داستان ندیمه، کتاب پرفروش مارگارت اتوود به همان اندازه که پادآرمانشهری است در فهرست کتاب های ممنوعه نیز هست. در داستان، یک فاجعه زیست‌محیطی منجر به ناباروری بیشتر زنان می‌شود و تعداد اندکی که هنوز هم قادر به باردارشدن هستند مجبور به تبدیل‌شدن به خدمتکار می‌شوند، زنانی که تحت مالکیت نخبگان حاکم به‌طور سیستماتیک مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند تا برای آن‌ها فرزندآوری کنند. داستان ندیمه گاه توسط کل کشورها، مانند پرتغال و اسپانیا در روزگار سالازار و فرانکوئیست‌ها، گاهی توسط هیئت‌مدیره مدارس و گاهی توسط کتابخانه‌ها تاکنون بارها جزو کتاب های ممنوعه قرارگرفته است.
مسخ
مسخ رمان کوتاهی از فرانتس کافکا است که در سال ۱۹۱۵ منتشر شد. دستمایه اصلی مسخ حول این موضوع است که زندگی پوچ و بی‌معنا است و همین آن را به یکی از بزرگ‌ترین آثار داستانی ابزورد تبدیل می‌کند. این کتاب از مهمترین آثار ادبیات فانتزی قرن بیستم به شمار می‌رود و در دانشکده‌ها و آموزشگاه‌های ادبیات سراسر جهان غرب تدریس می‌شود. بااین‌حال این کتاب در هر دو رژیم شوروی سابق و آلمان نازی جزو کتاب های ممنوعه قرار داشت و با وجودی که کافکا یهودی بود باز هم اتحاد جماهیر شوروی سابق داستان را منحط و ناامیدکننده توصیف کرد و آن را از جمله کتاب های ممنوعه قلمداد کرد.
بار هستی
کتاب بار هستی یا سبکی تحمل‌ناپذیر هستی نوشته میلان کوندرا برای چند سال جزو کتاب های ممنوعه به شمار می‌رفت. کوندرا در دهه 1970، به دلیل تغییر در سیاست‌های رژیم جزو روشنفکران دگراندیشی بود که مجبور به ترک وطن شد. این رمان از طریق روایت زندگی چهار نفر، مضامین فلسفی مختلف مانند مفهوم زمان، شادی آکنده از اندوه، مفاهیم هستی‌گرایی و پذیرش فقدان را بررسی می‌کند. میلان کوندرا نویسنده اهل چک در سال ۱۹۸۴ بار هستی را با ترجمه انگلیسی و فرانسوی منتشر کرد. وقتی کتاب در کشور چک در سال ۱۹۸۵ انتشار یافت تا سال ۱۹۸۹ در فهرست کتاب های ممنوعه قرار داشت.
مرشد و مارگاریتا
رمان روسی مرشد و مارگاریتا نوشته میخائیل بولگاکف با فضای سیال و سورئالیستی‌اش برجسته‌ترین اثر بولگاکف به شمار می‌رود. با وجودی که نگارش آن در سال ۱۹۴۱ پایان یافت اما در زمان استالین اجازه چاپ به این اثر داده نشد و جزو کتاب های ممنوعه بود سرانجام ۲۷ سال پس از مرگ بولگاکف نسخه به‌شدت سانسور شده‌ای از کتاب منتشر شد؛ اما در دهه‌های بعدی نسخه‌های بدون سانسور آن بالاخره به چاپ رسید. مرشد و مارگاریتا که به خاطر دیدگاه‌های سیاسی و مذهبی بولگاکف در فهرست کتاب های ممنوعه قرار داشت و مقامات آن را غیراخلاقی ارزیابی کرده بودند، در شمار بزرگ‌ترین آثار ادبیات روسی در سده بیستم است.
آخرین وسوسه مسیح
آخرین وسوسه مسیح داستانی درخشان از نیکوس کازانتزاکیس نویسنده یونانی است که اولین بار در سال ۱۹۵۱ منتشر شد. این کتاب به دلیل نحوه‌ای که حضرت عیسی را به تصویر می‌کشد، پس از انتشار توسط کلیسای کاتولیک و کلیسای ارتدکس یونان محکوم شد. داستان به‌شدت کفرآمیز تلقی شد و جزو کتاب های ممنوعه به شمار می‌رفت. کتاب از آن زمان تاکنون توسط گروه‌های مسیحی و سازمان‌های محافظه‌کار متعدد به چالش کشیده شده است. اقتباس سیمایی این کتاب نیز به‌طور مشابه ای بحث‌برانگیز بود و توسط گروه‌های مسیحی محکوم گردید و در زمره کتاب های ممنوعه قرار دارد.
پرتقال کوکی
پرتقال کوکی کمدی سیاه هجوآمیز پادآرمان‌شهریاز نویسنده انگلیسی آنتونی برجس است که در سال ۱۹۶۲ منتشر شد. به دلیل رفتارهای خشن الکس، قهرمان نوجوان داستان و ترویج خشونت در میان قشری از جوانان، به‌عنوان یکی از کتاب های ممنوعه شهرت دارد. با وجودی که این کتاب معمولاً در فهرست بهترین رمان‌های قرن بیستم قرار می‌گیرد اما از کتاب های جنجال‌برانگیزی است که ممنوعیت و سانسور آن در ایالات‌متحده تاریخچه‌ای طولانی دارد حتی در سال ۱۹۷۳ یک کتاب‌فروش به دلیل فروش این رمان دستگیر شد. با وجود گذشت دهه‌ها از چاپ آن هنوز هم کتابی بحث‌برانگیز بوده و اغلب در فهرست کتاب های ممنوعه و سانسور شده در کشورهای مختلف قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: بهترین کتاب‌های انگیزشی برای نوجوانان
سلاخ خانه شماره ۵
رمان سلاخ خانه شماره ۵ نوشته کورت ونه گات نویسنده معاصر آمریکایی، اولین بار در سال ۱۹۶۹ منتشر شد. این کتاب که بهترین کتاب ونه گات محسوب می‌شود به مضامین محوری نظیر جنگ، خشونت و طبیعت انسانی می‌پردازد اما تابه‌حال بارها از جمله کتاب های ممنوعه به شمار رفته است. جالب است بدانید این کتاب ضد جنگ و صلح‌طلبانه با اتهاماتی نظیر استفاده از الفاظ ناپسند، نمایش اعمال جنسی، عدم میهن‌پرستی و اشاره مستقیم به همجنس‌گرایی، از زمان انتشارش حداقل 18 بار در فهرست کتاب های ممنوعه یا چالش‌برانگیز قرار گرفته است.
برای مشاهده بهترین رمان های روز دنیا می‌توانید به دسته‌بندی خرید رمان مراجعه کنید.
نظرات کاربران