فلسفه روشنگری
ارنست کاسیرر کتابی با عنوان «فلسفه روشنگری» نوشت که در آن بخشی از کاوش گسترده‌تر کاسیرر دربارهٔ توسعه ایده‌های فلسفی در طول تاریخ است. به بیان ساده‌تر، کاسیرر در «فلسفه روشنگری» به بررسی روندهای فکری و شخصیت‌های کلیدی دوره روشنگری می‌پردازد.
دیگر ناشران کتاب «فلسفه روشنگری»
او به بررسی زیربنای فلسفی این عصر می‌پردازد که بر عقل، علم و انسان‌گرایی تأکید داشت. کاسیرر در آثار متفکرانی تأثیرگذار در عصر روشنگری مانند ولتر، روسو و دیگران می‌کاود تا تحلیل خود را ارائه دهد.
کاسیرر روشنگری را در بافت تاریخی و فکری آن قرار می‌دهد. او گذار از جهان‌بینی قرون وسطایی به دوران روشنگری با تاکید بر عقل، علم و مشاهده تجربی را پیش چشم مخاطب قرار می‌دهد.
مشخصه روشنگری تأکید شدید بر عقل و تحقیق تجربی است. کاسیرر به این موضوع می‌پردازد که چگونه فیلسوفان این عصر به دنبال به کارگیری عقل در تمام جنبه های زندگی بشری بودند و اقتدار و عقاید سنتی را به چالش می‌کشیدند.
روشنگری تأثیر عمیقی بر اندیشه سیاسی گذاشت. متفکرانی مانند جان لاک، منتسکیو و روسو بر مفاهیم حقوق فردی، نظریه قرارداد اجتماعی و تفکیک قوا تأثیر گذاشتند. کاسیرر در این کتاب، فلسفه‌های سیاسی و پیامدهای آنها می‌کاود.
متفکران روشنگری به مسائل اخلاقی و اخلاقی خارج از محدوده آموزه‌های دینی می‌اندیشیدند. کاسیرر چگونگی کمک این فیلسوفان به توسعه نظام‌های اخلاقی سکولار را بررسی می‌کند. وی همچنین بررسی می‌کند که چگونه متفکران روشنگری نسبت به گمانه‌زنی‌های متافیزیکی انتقاد می‌کردند که فاقد پشتوانه تجربی بودند. پروژه روشنگری اغلب شامل رد خرافات و باورهای بی‌اساس به نفع رویکردی علمی و تجربی بود.
روشنگری تأثیر عمیقی بر هنر و فرهنگ داشت. کاسیرر بحث می‌کند که چگونه ایده‌های جدید درباره عقل و فردگرایی در این دوره بر ادبیات، هنر و موسیقی تأثیر گذاشت.
کاسیرر دربارهٔ میراث ماندگار روشنگری و کمک‌های آن به تفکر مدرن تأمل می‌کند. او همچنین به نقدها و چالش‌هایی بر ایده‌های روشنگری می‌پردازد که در جنبش‌های فلسفی بعدی ظهور کردند.
این کتاب مروری جامع از تأثیر روشنگری در زمینه‌های مختلف از جمله سیاست، اخلاق و زیبایی‌شناسی فراهم می‌کند. کتاب «فلسفهٔ روشنگری» منبعی ارزشمند برای هر کسی است که علاقه‌مند به درک تحولات فلسفی در این دوره حیاتی در تاریخ فکری است.
دربارهٔ ترجمه کتاب فلسفهٔ روشنگری
- این کتاب را نشر نیلوفر منتشر می‌کند و یدالله موقن آن را ترجمه کرده است. وی کانال تلگرامی خود را دارد که در آن دربارهٔ نظریات و کتاب‌هایش صحبت می‌کند.
- نشر نیلوفر اخیرا طراحی جلد این کتاب را تغییر داده است.
امتیاز کتاب فلسفهٔ روشنگری در گودریدز
- تعداد نظرات: ۲۷
- تعداد امتیازدهی: ۲۳۵
- میانگین امتیاز (از ۵): ۴.۱۲
نقل‌قول‌های کوتاه و جذاب از کتاب فلسفهٔ روشنگری
- آفرینش هنرمند صرفاً فرآوردهٔ قوهٔ تخیلِ ذهنی او یا «پنداری» بی‌اساس نیست بلکه این آفرینش، هستی حقیقی به‌معنای ضرورتی حقیقی ــ درونی و نیز قانونی را بیان می‌کند.
- احساسِ ترس سرآغاز دین است و همهٔ شکلهایِ گوناگونِ دین از همین احساس سرچشمه می‌گیرند و به‌وسیلهٔ آن نیز قابل تبیین‌اند.
نظر خوانندگان در سراسر دنیا دربارهٔ کتاب فلسفهٔ روشنگری چیست؟
- «فلسفهٔ روشنگری» کاسیرر تحلیلی درخشان از چشم‌انداز فکری قرن هجدهم ارائه می‌دهد. کاوش او دربارهٔ متفکران روشنگری فراتر از یک گزارش تاریخی صرف است. وی در اندیشه‌های فلسفی که آن دوران را شکل داده‌اند، غور می‌کند تا چیز جدیدی ارائه دهد. درگیری کاسیرر با نمادها و فرم‌ها تصویری یگانه به ما نشان می‌دهد و درک ما را از چگونگی تکامل فرهنگ و اندیشه بشری در این دوره غنی می‌سازند. وضوح و عمق کتاب، خواندن آن را برای هر کسی که به روشنگری و تأثیر ماندگار آن بر فلسفه مدرن علاقه‌مند است، ضروری می‌کند.
- خواندن «فلسفه روشنگری» از ارنست کاسیرر، سفری تامل‌برانگیز به ریشه‌های تفکرِ مدرن است. بررسی دقیق او از متفکران روشنگری و ایده‌های آنها شبکه پیچیده‌ای از تغییرات فلسفی، سیاسی و فرهنگی را نشان می‌دهد که این دوران را بارز می‌کند. آنچه برجسته است توانایی کاسیرر در پیوند دادن عناصر به ظاهر متفاوت است که نشان می‌دهد چگونه عقل، سیاست، اخلاق و هنر در تار و پود تفکر روشنگری، درهم تنیده شده‌اند.»
جملاتی از کتاب که شاید انگیزهٔ خواندن باشند
در بخشی از کتاب در فصل ششم با عنوان «قانون، دولت، جامعه» می‌خوانیم:
«ویژگی اساسی فلسفهٔ روشنگری این است که به‌رغم میل پرشور آن به پیشرفت و کوششهای آن در شکستن قوانین کهن و دست یافتن به جهان‌بینی نو همواره به مسائل اساسی و همیشگی فلسفهٔ انسانی بازمی‌گردد. دکارت به این اعتراض که او می‌کوشد تا فلسفه‌ای کاملاً «نو» بیافریند چنین پاسخ داده بود که فلسفهٔ او از حقی کهن برخوردار است زیرا بر اصول دقیق عقلی بناشده و فقط بر خرد متکی است. زیرا خرد حق راستین نخستین مولد را دارد و از هر عقیده یا پیشداوری که آن را طی قرون تاریک ساخته کهنتر است. فلسفهٔ روشنگری این شعار دکارت را می‌پذرد و در همهٔ قلمروها با قدرت رسوم، سنت و مرجعیت می‌جنگد. اما این نبرد را صرفاً در نفی و ویرانی نمی‌داند بلکه بیشتر می‌خواهد ویرانه‌های دوران گذشته را بروبد تا شالوده‌های استوار کاخ خرد نمایان شوند. شالوده‌های خرد، تغییرناپذیر، تزلزل‌ناپذیر و به قدمت نوع بشرند.
فلسفهٔ روشنگری وظیفهٔ خود را نه در ویران کردن بلکه در بازسازی می‌داند. هدف روشنگری در متهورانه‌ترین انقلابهای آن بازگشت به اصل است تا از این طریق خرد و انسانیت حقوق دیرین خود را بازیابند. از لحاظ تاریخی این تمایل دوگانهٔ روشنگری به این ترتیب نمایان می‌شود که روشنگری به‌رغم نبرد با وضع موجود و گذشتهٔ بی‌واسطه به انگیزه‌های عقلانی و مسائل دوران باستان باز می‌گردد. از این لحاظ، روشنگری از نمونهٔ انسان‌گرایی (اومانیسم) رنسانس که میراث عقلی آن را به ارث برده است، پیروی می‌کند. اما روشنگری به‌منزلهٔ یک جنبش صرفاً فلسفی بسیار آزادانه‌تر از انسان‌گرایی رنسانس که تنها در چارچوب پژوهشهای محققانه با فرهنگ باستان برخورد کرده بود با این میراث روبه‌رو می‌شود و تنها برخی از خصوصیات اصلی آن را که با شیوهٔ تفکرش مناسب‌اند بر می‌گزیند و بقیه را کنار می‌زند.»
در ادامه همین فصل و دربارهٔ اندیشه‌های روسو، متفکر فرانسوی می‌خوانیم:
«روسو تمام سنگینی شکلهای سنتی و مرسوم جامعه را احساس می‌نماید و بر ضد آنها شدیداً اعتراض می‌کند. آدم ثروتمند به آدم بینوا می‌گوید: «تو به من نیاز داری، زیرا من ثروتمندم و تو فقیر. پس بیا با هم قراردادی ببندیم که براساس آن من به تو این افتخار را می‌بخشم که خدمتکار من باشی و تو در مقابلِ رنجی که من در فرمان دادن به تو می‌برم آنچه را که هنوز برایت باقی مانده است تسلیم من کنی». بنابر نظر روسو «شکل قرارداد» حاکم بر جامعه تاکنون چنین بوده است. شکلی که مقید به تکلیف صرفاً حقوقی است اما با هرگونه تکلیف اخلاقی اصیل مخالف است.
اعتراض روسو از همین‌جا آغاز می‌گردد و تصمیم راسخ او برای اصلاح چنین جامعه‌ای بیان می‌شود. او در مخالفت با هابز مؤکداً پاسخ می‌دهد که: اگر قرارداد اجتماعی به جای اتحاد درونی ارادهٔ افراد، این اتحاد را از بیرون و با توسل به اقدامات خشونت‌آمیز تحمیل کند، چنین اتحادی درواقع ناپایدار و از لحاظ اخلاقی بی‌اعتبار است. زیرا حکومت تنها زمانی از اعتبار اخلاقی برخوردار است که خود را بر فرد تحمیل نکرده باشد بلکه فرد خود سلطهٔ حکومت را پذیرفته باشد.»
درباره نویسنده کتاب فلسفهٔ روشنگری
ارنست کاسیرر (۱۸۷۴–۱۹۴۵) فیلسوف آلمانی بود که در زمینه‌های معرفت‌شناسی، فلسفه علم و فلسفه فرهنگ فعالیت می‌کرد. او در لهستان به دنیا آمد. کار کاسیرر طیف وسیعی از موضوعات را در بر می‌گرفت، اما او شاید بیشتر به دلیل بررسی اشکال نمادین و فلسفه فرهنگش شناخته‌شده است.
کاسیرر در دانشگاه برلین تحصیل کرد و رساله دکتری خود را دربارهٔ فلسفه دکارت نوشت. او سِمت‌های آکادمیک را در دانشگاه‌های مختلف از جمله برلین، هامبورگ و آکسفورد برعهده داشت.
یکی از کارهای مهم کاسیرر، نظریه‌اش دربارهٔ اشکال نمادین است که او در اثر سه جلدی خود با عنوان «فلسفه صورتهای سمبولیک» شرح داد. به عقیده کاسیرر، انسان‌ها موجوداتی نمادین هستند که جهان‌های نمادین را می‌آفرینند و در آن زندگی می‌کنند. این اشکال نمادین شامل زبان، اسطوره، هنر، علم و مذهب است.
فلسفه فرهنگ وسیعتر کاسیرر بر نقش اشکال نمادین در شکل دادن به تجربه انسانی تأکید دارد. او استدلال کرد که این اشکال صرفاً بیان اندیشه نیستند، بلکه برای نحوه درک و تعامل ما با جهان بنیادی هستند.
کاسیرر با فلسفه امانوئل کانت درگیر شد و تفسیری دوباره از ایده‌های کانتی ارائه کرد. کاسیرر در اثر خود «زندگی و اندیشه کانت» به بررسی فلسفه کانت در رابطه با زمینه تاریخی و فکری آن پرداخت.
به دلیل ظهور رژیم نازی در آلمان، کاسیرر که تبار یهودی داشت در سال 1933 آلمان را ترک کرد و مدتی را در کشورهای مختلف از جمله سوئد و ایالات متحده گذراند. در ایالات متحده، او در دانشگاه ییل تدریس کرد. کاسیرر تا زمان مرگش در سال 1945 به نوشتن و سخنرانی ادامه داد.
آثار ارنست کاسیرر تأثیر ماندگاری در زمینه‌های مختلف داشته است و ایده‌های او همچنان در فلسفه، مطالعات فرهنگی و تاریخ ایده‌ها بررسی و بحث می‌شوند.
خرید کتاب فلسفهٔ روشنگری
اگر اولین باری است که از بوک لند خرید می‌کنید می‌توانید کتاب فلسفهٔ روشنگری را با 25درصد تخفیف تهیه کنید. برای آشنایی با شیوۀ خرید آنلاین کتاب می‌توانید راهنمای خرید را مطالعه کنید.
برای خواندن کتاب‌های فلسفی بیشتر، به صفحه خرید کتاب فلسفی سر بزنید.
سایر آثار ارنست کاسیرر
کتاب‌های پیشنهادی
