کتاب مزرعه حیوانات با عنوان انگلیسی Animal Farm، در سال 1945 به قلم جورج اورول -نویسنده انگلیسیتبار- منتشر شد. «مزرعه حیوانات» در طول جنگ جهانی دوم به رشته تحریر درآمد و در سال 1950 به شهرت رسید. این رمان کوتاه، اثری حکایتگونه، بسیار نمادین، صریحا انتقادی و نیشخندگونه است.
در ابتدای داستان مزرعه حیوانات، خوک پیری به نام میجر Major از ظلمی که انسان بر حیوانات مزرعه روا داشته با آنها سخن میگوید و آنها را به شورش تشویق میکند. در ادامه حیوانات مزرعه شورش میکنند و پس از بیرون کردن مالک مزرعه، اداره آن را به دست میگیرند. اورول این رمان نمادین و تمثیلی را بر اساس انقلاب روسیه نگاشته است. با این حال میتوان آن را به تمام انقلابهای ایدئولوژیک سراسر تاریخ نسبت داد. در مزرعه حیوانات، انقلابِ حیوانات، نماد انقلاب کارگری علیه نظام سرمایهداری است.
منتقدان برترین ویژگی این کتاب را شخصیتپردازی جذاب آن دانستهاند. اورول شخصیتهای واقعگرایانهای را خلق کرده که محدود به دوره خاصی نیستند و در هر دورانی میتوان مثالهای بارزی از آنها را مشاهده کرد. صبا محبی نقدنویس برداشت خود را از پایان داستان اینگونه منعکس کرده است:
«در پایان داستان در مییابیم که قدرت سیاسی همیشه یکجور عمل میکند، فرقی نمیکند چه کسی آن را داشته باشد و یا در خدمت چه ایدئولوژی باشد. افراد قدرتمند، ظالم و خودخواه هستند؛ چه خوک باشند و چه انسان، چه کمونیست باشند و چه کاپیتالیست. آخر داستان به ما میگوید که همه آدمهای قدرتمند دروغگو و خرابکار هستند. در آخرین داستان خواننده همراه با حیوانات به صحنه شام نگاه میکند و میبیند که آقای پلینگتون و ناپلئون با هم دعوا میکنند، چراکه هر دو تصمیم گرفتند در بازی تقلب کنند. پایان داستان امیدبخش نیست و همه امید ما را به ساختن یک سیستم سیاسی کارآمد و با برابری واقعی برای همه نقشبرآب میکند. ماهیت فسادپذیر قدرت باعث میشود همه سیستمهای سیاسی یک روز نابود شوند.»
فاطمه عزیزمحمدی -فارغالتحصیل رشته زبان و ادبیات انگلیسی- در مقالهای زبان تمثیل اورول را در این کتاب بررسی کرده است:
«مزرعه حیوانات اثر جورج اورول در واقع انتقاد تند او از سیاست متخاصمانه یک دولت مشخص است، اما این اثر فراتر از کاربرد اصلیاش پیش رفته است. این یک حمله هنرمندانه به هر قدرت سیاسی، نظامی و بلاغی است که به شکل نادرست و ظالمانهای به کنترل کشور میپردازد. تخیل قوی جورج اورول به یک تمثیل حیوانی سازمانیافته وابسته است که تجربه انسان در ارزش سیاسی و تاریخی را آشکار میکند. تحلیلهای سبک ادبی از ایدههای کلی این داستان و دستکاریهای زبانی از هفت فرمان عالم حیوانی، ایده عنوانشده در مقدمه را با ادغام اهداف سیاسی و هنری تأیید میکند. این هدف بهطور کامل محقق شده است؛ اورول با استفاده هنرمندانه از صنایع ادبی و تخیل فوقالعاده توانسته جذابیت این داستان را به حداکثر برساند.»
در بخشی از داستان، اسکوئیلر که به عنوان نماد رسانههای عمومی در حکومتهای تمامیتخواه شناخته میشود، در توجیه بهرهمندی خوکها از امکانات بیشتر میگوید:
«رفقا، امیدوارم تصور نکرده باشید که ما خوکها این عمل را از روی خودپسندی و یا به عنوان امتیاز انجام میدهیم. بسیاری از ما خوکها از شیر و سیب خوشمان نمیآید و من بهشخصه از آنها بدم میآید. تنها هدف از خوردن آنها حفظ سلامتی است. شیر و سیب (از طریق علمی به اثبات رسیده، رفقا) شامل موادی است که برای حفظ سلامتی خوک کاملاً ضروری است. ما خوکها کارمان فکری است. تمام کار تشکیلات مزرعه بسته به ماست. ما شب و روز مواظب بهبود وضع همه هستیم. صرفاً به خاطر شماست که ما شیر مینوشیم و سیب میخوریم.»
بخشی از سخنرانی میجر پیر برای راضی کردن حیوانات مزرعه به شورش علیه صاحب مزرعه را بخوانید:
«انسان تنها موجودی است که مصرف میکند، بیآنکه تولید کند. انسان شیر نمیدهد، تخم نمیگذارد، قدرت کشیدن گاوآهن را ندارد، سرعتش آنقدر نیست که بتواند خرگوش بگیرد. با وجود این، انسان اشرف مخلوقات است. اوست که حیوانات را به کار وامیدارد، اوست که در ازای این کار فقط قوت ناچیزی به آنها میدهد تا از گرسنگی نمیرند و مابقی را هم خودش تصاحب میکند. ما هستیم که زمین را شخم میزنیم و پهن ماست که زمین را حاصلخیز میکند. با وجود این، هیچ کداممان آه در بساط نداریم.»
جورج اورول داستاننویس، روزنامهنگار و شاعر انگلیسی که نام اصلی او اریک آرتور بلر است، در سال 1903 چشم به جهان گشود. او با دو رمان مزرعه حیوانات و «1984» به شهرت رسید و به دلیل نقدهایی که بر آثار نویسندگان برجسته دنیا نوشته، به عنوان بهترین وقایعنگار فرهنگ و ادب انگلیسی قرن شناخته شد. اورول در سال 1950 درست هفت ماه پس از انتشار کتاب «1984» بر اثر بیماری سل درگذشت. معتبرترین جایزه ادبی بریتانیا به نام جورج اورول نامگذاری شده و از سال 1993 از طرف بنیاد خیریه اورول به برترین نویسندگان آثار سیاسی تعلق میگیرد.
برخی از دیگر آثار مشهور اورول عبارتند از: «زنده باد کاتالونیا»، «آسوپاس در لندن و پاریس» و «تنفس هوای تازه».
احمد کساییپور -مترجم معاصر- زاده سال 1342، فعالیت تخصصی خود را به ادبیات کلاسیک و ادبیات کودکان اختصاص داده است. از دیگر آثار ترجمه او میتوان به «زندگینامه ارنست همینگوی» اثر آنتونی برجس، «ماجراهای تام سایر» نوشته مارک تواین و مجموعه هشت جلدی «داستان های رامونا» اثر بورلی کلیری اشاره کرد.
از رمان کوتاه «مزرعه حیوانات» اقتباسهای نمایشی و سینمایی بسیاری صورت گرفته است:
نظرات برخی از افراد و نشریات سرشناس راجع به رمان «مزرعه حیوانات» را با هم بخوانیم:
اگر اولین باری است که از بوکلند خرید میکنید، میتوانید کتاب مزرعه حیوانات را با 25 درصد تخفیف تهیه کنید. برای آشنایی با شیوه خرید آنلاین کتاب میتوانید راهنمای خرید را مطالعه کنید.
برای مشاهده موارد مرتبط میتوانید به دستهبندی خرید رمان مراجعه کنید.