کتاب «ویپاسانا راه وارستگی (PRACTICAL INSIGHT MEDITATIONS)»، کتابی با موضوع تمرین ویپاسانا یا مدیتیشن بینشی است. مدیتیشن بینشی بر تمرکز بر نفس، آگاهی، توجه به ذهن و احساسات فیزیکی تاکید دارد. کتاب «ویپاسانا راه وارستگی» نوشته «ماهاسی سایادو» است.
مدیتیشن بینشی باعث افزایش خودآگاهی در افراد میشود. بودا این روش را بهعنوان راهی مستقیم برای رهایی کامل از رنج توصیف کرده است. اصول این تمرین در چهار پایه ذهن آگاهی است: تفکر ذهنی بدن، احساسات، حالت ذهنی و اشیاء ذهنی. ماهاسی سیاداو، با ترکیب دانش گسترده از متون مقدس بودایی با تجربیات عمیق، جنبههای مختلف ویپاسانا را در یک سیستم روشن، ساده و مستقیم جمعآوری شده است که به طور گسترده در شرق و غرب گسترش یافته است.
در کتاب ویپاسانا راه وارستگی، او مراحل کلیدی در تمرین ویپاسانا را به زبانی شفاف توضیح میدهد. بخش اول کار او دستورالعملهایی را درباره تمرینات اساسی ارائه میدهد که باید توسط یک تازهوارد به مراقبه انجام شود. بخش دوم مراحل پیشروی بینش را ترسیم میکند که با پیشروی تمرین به سمت هدف خود آشکار میشود.
به دلیل خاص موضوع کتاب، نظرات زیادی در سایتهای اینترنتی در خصوص این کتاب به چشم نمیخورد. یکی از کسانی که این کتاب را خوانده اینطور نوشته است: «این یکی از کتابهای ماهاسی، از معلمان بودایی شرقی است که مدیتیشن را در زمان های اخیر به غرب آورده است. او تکنیک مدیتیشن ویپاسانا برمهای را توصیف می کند.»
و خواننده دیگری در یکی از سایتهای جهانی فروش کتاب نوشته: «من کتابی میخواستم که تمرینم را مرور کند و پیشرفتم را بررسی کند. این کتاب هر دو را انجام داد. با آموزش مدیتیشن بینش اولیه شروع میشود و تا مراحل پیشرفته توسعه بینش ادامه مییابد. این مرجع و راهنما برای کسانی است که مدیتیشن بینش را به اندازه کافی تمرین کردهاند تا به راه های چهار یا پنج در مسیر تطهیر رسیده باشند.»
همچنین نظر یکی دیگر از مخاطبان این کتاب اینچنین است: «این در واقع پنجمین فصل از یک کار بسیار بزرگتر در مورد مدیتیشن بینش و ویپاسانا (سبک ماهاسی) است که توسط استاد بزرگ برمهای نوشته شده است. خواندن آن ساده است و دستورالعملها و راهنماییهای بسیار عملی را در مورد تمرین واقعی ارائه میدهد.»
در متنی که پشت جلد این کتاب چاپ شده است میخوانیم: «وقتی عضوی از بدنتان را خم میکنید یا حرکت میدهید، فکر میکنید: «همان اندامی که قبلا وجود داشت الان دارد حرکت میکند، همان منی که قبلاً بود، الان این اندام را به حرکت درآورد.» بعد از حرکت دادن اندام دوباره فکر میکنید: «این اندامها و این من همیشه وجود دارند.» زمانی که مردم در حال دیدن چیزی هستند در مورد خودشان چنین فکر میکنند: «چیزی که ماندگار است، قبلا بوده است، الان هست و میرود که در آینده هم باشد، چیزی که همیشه وجود دارد.» وقتی فرد فکر یا تصور میکند، این گونه فرض میکند: «خودی که از قبل وجود داشته الان دارد فکر میکند.»
به این شکل او خودش را به عنوان شخص یا موجودی ماندگار فرض میکند. شما در مورد خود و دیگران چنین فکر میکنید: «افرادی که تمام طول زندگی را زندگی میکنند» در واقع چنین چیزی نیست، چیزی تمام طول زندگی را زندگی نمیکند. فقط ذهن و جسم است که در فراند جانشینی پی در پی پدید می آید و محو میشود. شما این ذهن و جسم ناماندگار را به عنوان یک شخص در نظر میگیرید، و به آن میچسبید. ما مراقبه میکنیم تا از وابستگی به چیزها با دیدگاه اشتباه جلوگیری کنیم.»
ماهاسی سایادو (Mahasi Sayadaw)، متولد 1904 و درگذشته 1982، راهب بودایی متولد کشور برمه که تاثیر زیادی در گسترش و آموزش مراقبه ویپاسانا در سراسر آسیا و غرب داشته است. او مراکزی را در برمه، سریلانکا، اندونزی و تایلند و همچنین در غرب مرکزی در ماساچوست برای ترویج و آموزش مراقبه ایجاد کرده است. سایادو پرسشگر و آخرین ویراستار شورای بودایی ششم در 17 می 1954 بود. از دیگر کتابهای او میتوان به «ذهن آگاهی و بینش»، «پیشرفت بینش: رساله در مورد مراقبه ساتیپاتانا بودایی» و «مبانی مدیتیشن ویپاسانا» اشاره کرد.