«جود گمنام» رمانی نوشته توماس هاردی، نویسنده انگلیسی است. این رمان اولین بار در سال 1895 منتشر شد و یکی از بحثبرانگیزترین آثار هاردی به حساب میآید. «جود گمنام» داستان جود فاولی، جوانی از طبقه کارگر با آرزوهای روشنفکرانه و تلاشهای او برای غلبه بر انتظارات اجتماعی و رسیدن به رویاهایش را روایت میکند.
داستان حول محور تمایل جود برای ادامه تحصیل میچرخد؛ اما او با موانع متعددی از جمله قراردادهای اجتماعی، تمایزات طبقاتی و روابط شخصی روبهرو است. این رمان مضامینی مانند عشق، ازدواج، طبقه اجتماعی، مذهب و محدودیتهایی که جامعه برای افراد ایجاد میکند را در خود نهفته دارد.
«جود گمنام» به دلیل نمایش صریح مسائل جنسی و اجتماعی، پس از انتشار با انتقادات شدیدی مواجه شد. برخی از خوانندگان محتوای رمان را از نظر اخلاقی توهینآمیز دریافتند و هاردی با واکنش شدید مردم مواجه شد. بحث و جدل دربارهٔ این کتاب باعث شد هاردی به طور کلی رماننویسی را کنار بگذارد و بر شعر تمرکز کند.
برخلاف استقبال اولیه، «جود گمنام» در طول سالها بهعنوان یک اثر ادبی مهم شناخته شده است و به دلیل کاوش در موضوعات پیچیده و بحثبرانگیز و به تصویر کشیدن شخصیتی که با هنجارهای اجتماعی مبارزه میکند، تحسین میشود. این رمان بخش مهمی از میراث ادبی توماس هاردی است.
خوانندهای با نقل و قول از کتاب، نوشته است:
«این رمانی تکاندهنده و بهیادماندنی است که هرگز فراموش نمیکنم. من صمیمانه معتقدم که این تنها اثری است که در سادگی غمانگیزش، نیاز به یک عمر مطالعه دارد تا بتوان پیامهای مهم هاردی را درک کرد.
این یک رمان عالی از ایدهها و ایدهآلهای بیانتها در مورد خلق و خوی انسان است. جود یک پسر یتیم حساس است که پس از مرگ پدر و مادرش به عمهای مسن واگذار میشود که ترجیح میدهد او مرده باشد تا از بار بزرگ کردنش جلوگیری کند.
موجودی سرخورده که عاشق طبیعت و حیوانات است. دلسوزانه هر شکلی از زندگی حتی برای «جنایات» بدیهی زندگی برای دیگران همدردی میکند و رنج میبرد. قطع درختان، سلاخی حیوانات، خشونت و درد با شخصیت او سازگار نیستند.
آرمانهای او بسیار بالاست و با دنیایی که در آن زندگی میکند متفاوت است. بنابراین دنیا هرگز برای جود خوب به نظر نمیرسد.
داستان ما با جود در کودکی آغاز میشود و او را در طول زندگیاش دنبال میکند و به روشهای مختلف تخریب آهسته و طاقتفرسا آرمانهای او را مستند میکند.
در طول دوران غالب ویکتوریایی، جود با نگرشهای مربوط به طبقه اجتماعی، وضعیت اقتصادی، فرصتهای تحصیل و پرورش معنوی سروکار دارد.»
کتاب اینگونه شروع میشود:
«معلم مدرسه دهکده را ترک میکرد و اهل ده همگی از رفتن او غمگین بودند. آسیابان «کرسکامب»، اسب و گارى کوچک خود را که سایبانی از کرباس سپیدرنگ داشت به او قرض داده بود تا اسباب و اثاثیه خود را به مقصدی که شهری در فاصله بیست مایلی بود، ببرد. این ارابهٔ کوچک براى وسایل معلم مناسب بود. در گذشته، اولیای مدرسه تا حدودی خانهٔ معلمها را مجهز میکردند و وسایل ضروری در اختیار آنها میگذاشتند. از اشیای دست و پاگیر معلم، سوای چمدان کتابهایش، فقط یک پیانو بود که آن را در ساکی قرار داده بود. او تصمیم به یادگیری یک ساز موسیقی گرفته بود و آن را در حراج خریده بود. اما پس از مدتی شور و اشتیاقش رو به کاهش نهاد و نتوانست مهارتی در نواختن پیانو به دست آورد و از آن زمان تاکنون این پیانو همیشه دست و پاگیر بود و مشکلی دائمی به شمار میرفت از آن جایی که کشیش تغییرات را خوش نداشت، برای تمام روز از شهر رفته بود و قصد نداشت تا تاریکی کامل هوا و زمانی که معلم جدید رسیده و در جای خود مستقر شده و همه چیز دوباره روال عادی و یکنواخت خود را گرفته باشد، باز گردد. آهنگر، کدخدا، و خود معلم مدرسه، جلوی پیانو ایستاده بودند. معلم گفته بود که حتی اگر بتواند پیانو را در گاری جای دهد، باز به محض ورود به شهر «کرایست مینستر» نمیداند با آن چه کند، زیرا در آنجا اقامتگاهی موقت داشت. پسر بچهٔ یازده سالهای که ساکت و متفکر در اسبابکشی کمک میکرد به جمع مردان پیوست و هنگامی که متوجه شد آنها از بلاتکلیفی، زانوی غم بغل گرفتهاند، در حالی که از خجالت سرخ شده بود گفت: «آقا، عمهام انبار هیزم بزرگی دارد. شاید تا وقتی شما جایی برای پیانو پیدا کنید، بتوانید آن را، آنجا بگذارید.»
در بخشی فصل چهارم کتاب و در بخش ششم میخوانیم:
«در بازگشت آقای «فیلو تسون» به شهر زادگاه خویش «شاستون» شوری سراپای وجودش را فرا گرفته بود و خاطرات ساکنین آن ناحیه در او زنده شد، همان مردمی که هر چند به او به خاطر فضایل گوناگونی که فراگرفته بود ارج نمینهادند، در صورتیکه در جاهای دیگر به خاطر همین فضایل ارزشی خاص داشت اما صمیمانه برای وی احترام قائل بودند. چندی پس از ورودش، وقتی زن زیبایی را به خانه آورد. با وجود اینکه مردم شهر میگفتند، آن زن زیبا از سرش زیاد است و اگر هوشیار نباشد دردسر برایش تولید خواهد کرد، از پذیرفتن وی در میان خود خوشحال و شادمان بودند.
تا مدت زمانی پس از رفتن «سو» از آن خانه کسی سوء تعبیری نسبت به غیبت وی نکرد. چند روز پس از رفتن او جای خالیش در مدرسه به وسیله زن جوان دیگری به عنوان کمک آموزگار و ناظمه پر شد. این جانشینی بدون کمترین توجهی گذشت چون شغل «سو» فقط جنبۀ موقتی داشت. در هر صورت، پس از گذشت یک ماه «فیلو تسون» به طور اتفاقی در مقابل آشنایی از دهانش پرید که نمیداند همسرش کجا مانده است. حس کنجکاوی عمومی تحریک گشت؛ تا اینکه مسئله منجر به این شد که مردم آنقدر جسارت کردند که علناً اظهار کنند «سو» به شوهرش جفا کرده و از نزد وی فرار کرده است. دلسردی و بیمیلی معلم مدرسه نیز در کار خویش که هر چه میگذشت بیشتر و بیشتر میشد این فکر را پیوسته تقویت میکرد.»
توماس هاردی (۱۹۲۸–۱۸۴۰) رماننویس و شاعر انگلیسی بود که بهخاطر فعالیتهایش در ادبیات در دوران ویکتوریا شهرت داشت. هاردی که در 2 ژوئن 1840 در انگلستان به دنیا آمد، از یک پیشینه روستایی برخوردار بود و از مناظر و مردم منطقه وسکس الهام گرفت. این الهام در آثارش دیده میشود.
هاردی کار خود را بهعنوان یک معمار آغاز کرد؛ اما خیلی زود به نوشتن تماموقت روی آورد. او بهخاطر رمانهایش که اغلب مبارزات افراد را علیه نیروهای سرکوبگر جامعه، سرنوشت و شرایط به تصویر میکشید، شهرت گستردهای به دست آورد. برخی از معروفترین رمانهای او عبارتند از: «دور از مردم شوریده»، «زندگی و مرگ شهردار کاستربریج»، «تس دوربرویل» و «جود گمنام» که معرفی آن پیش روی شماست.
هاردی علاوه بر رمانهایش، شاعری پُرکار نیز بود. شعر او اغلب مضامین طبیعت، عشق و گذرا بودن وجود انسان را در خود میپرورد. از مجموعه شعرهای برجسته او میتوان به «اشعار گذشته و حال» و «مضحکه های زمان و آیات دیگر» اشاره کرد.
آثار هاردی اغلب با نگاه بدبینانه به سرنوشت انسان و آگاهی دقیق از چالشهای اجتماعی و اخلاقی زمان خود مشخص میشد. برخلاف اینکه هاردی به دلیل برخورد صریح با موضوعات حساس در رمانهایش با جنجالها و انتقادهایی روبهرو شده است، مشارکتهای ادبی هاردی پابرجا بوده است و او اکنون یکی از چهرههای برجسته ادبیات انگلیسی محسوب میشود. توماس هاردی در 11 ژانویه 1928 در دورچستر، دورست، انگلستان درگذشت.
اگر اولین باری است که از بوک لند خرید میکنید میتوانید کتاب جود گمنام را با 25 درصد تخفیف تهیه کنید. برای آشنایی با شیوۀ خرید آنلاین کتاب میتوانید راهنمای خرید را مطالعه کنید.
اگر به ادبیات داستانی علاقهمندید، به صفحه خرید رمان هم سری بزنید.