«گرور فر» پژوهشگر تاریخ است که در کتاب «خروشچف دروغ گفت» به سخنرانی «گفتار مخفی» خروشچف در فوریه 1956 میپردازد. خروشچف در این سخنرانی، جوزف استالین را به انجام جرمهای بزرگ متهم کرد.
این سخنرانی خروشچف ضربهای بزرگ بود که حرکت کمونیستی جهانی هرگز از آن رهایی پیدا نکرد. این سخنرانی مسیر تاریخ را تغییر داد. نویسنده در این کتاب یک دهه را صرف بررسی سیلابی از اسناد میکند که از بایگانیهای سری شوروی به دست آمده است. این اسناد بعد از پایان اتحاد جماهیر شوروی منتشر شدهاند.
در این تحقیقِ دقیق درباره سخنرانی خروشچف، او نتایج شگفتآور بررسی خود را افشا میکند: هیچ یک از «فاشکردنهای» خروشچف واقعی نیست! مؤثرترین سخنرانی قرن بیستم، اگر نه تمام دوران، یک کلاهبرداری نادرست است؟ فکر آن بهتنهایی شوکآور است؛ پیامدهایی که برای درک تاریخ چپ بسیار بزرگ هستند. با تکیه بر دروغهای خروشچف، تاریخنگاران شوروی و غربی، از جمله تروتسکیستها و ضدکمونیستها، عملاً تاریخ شوروی را تحریف کردهاند. تقریباً همه چیزی که فکر میکردیم درباره سالهای زندگانی استالین درست است، اشتباه است. تاریخ اتحاد جماهیر شوروی و جنبش کمونیستی...
یکی از خوانندگان گفته است که نویسنده کتاب با این کار خدمت بزرگی به جهانیان کرده است. وی اضافه میکند گرچه بعضی از دروغهای خروشچف قبل از این کتاب نیز مشخص شده بود، اما این کتاب نکات بسیار دیگری دارد که تازگی دارد. از همین جهت مهم است که به کتاب خروشچف دروغ گفت، توجه ویژهای کرد.
فصل اول کتاب با این پاراگراف آغاز میشود:
«بعد از مرگ استالین، کمیته مرکزی حزب، سیاستی را عملی کرد تا با شرح کوتاه و پیوسته تبیین کند که افزایش یک فرد به عنوان ابر انسان با خصوصیات ماورائی، شبیه به خدا، ناجوانمردانه است و با روح مارکسیسم-لنینیسم مغایرت دارد. این طوری که این فرد مدعی میشود همه چیز را میداند، همه چیز را میبیند، برای همه فکر میکند، همه چیز را انجام میدهد و در رفتارش بیخطاست. این باور درباره یک انسان، به ویژه استالین، برای مدتها در میان ما پرورش یافت. هدف این گزارش حاضر، ارزیابی کامل از زندگی و فعالیت استالین نیست. درباره ارزشهای استالین، تعداد کافی از کتابها، بروشورها و مطالعات در عمر او نوشته شده بود. نقش استالین در آمادهسازی و اجرای انقلاب سوسیالیستی، در جنگ داخلی، و در نبرد برای ساخت سوسیالیسم در کشور ما بهطور عمومی شناخته شده است. همه این موارد به خوبی معلوم هستند. در حال حاضر، ما نگران یک مسئله هستیم که برای حزب هم اکنون و در آینده بسیار حائز اهمیت است - چگونگی رشد تدریجی طرفداری از شخصیت استالین.»
در پاراگرافی دیگر از کتاب میخوانیم:
«خروشچف تا تاریخ 1 فوریه 1956، یعنی بیست و چهار روز قبل از سخنرانی مخفی، همچنان دفاع از اژوف و ژنریخ لاگودا (پیشکسوت اژوف به عنوان رئیس ان اکاو) را انجام میداد. او این دفاع را، با واژههای کمی معتدلتر که در پیشنویس سخنرانیاش دد تاریخ 18 فوریه 1956 تکرار کرد. این امر دشوار است مگر اینکه خروشچف از قبل، دست به انکار کردن هر گونه توطئهای زده باشد و از این رو، همه کسانی که سرکوب شدهاند، بیگناه باشند. به واقع، خروشچف واقعاً به این موقعیت رسید، اما نه پیش از کنگره حزب بیستم. در سخنرانیاش، خروشچف ادعا کرد که استالین باید مسئول همه سرکوبهای اژوف باشد. او میدانست که این ادعا غلط است، زیرا او دسترسی به شواهد بیشتری داشتهاست تا آنچه که ما اکنون داریم. از آنچه که به نسبت کمی اکنون داریم، روشن است که اژوف متهم به سرکوبهای غیرقانونی بزرگی بود.»
«گرور فر» بیش از چهار دهه است که در زمینه تاریخ شوروی (با تأکید بر دوره استالین) از نگاه انتقادی مطالعات و تحقیقات گستردهای انجام میدهد و آثار بسیاری را منتشر کرده است. وی دکترای خود را در زبان و ادبیات مقایسهای قرون وسطی از دانشگاه پرینستون دریافت کرده و در دانشگاه ایالتی مونتکلر درس ادبیات انگلیسی قرون وسطی را تدریس میکند.