«دروغ عمدهترین آفتی است که زندگی ما را به سوی آشفتگی میراند». این یکی از جملات سام هریس است که ما را وا میدارد تا عمیقا به دروغگویی بیندیشیم. این کتاب با موضوعی فلسفی، اجتماعی و روانشناختی درفهرست کتابهای برگزیده به انتخاب ایلان ماسک قرار دارد.
سام هریس با دلایلی منطقی که در کتاب دروغگویی به آن میپردازد، ما را قانع میکند که فقط حقیقت ماندنی است. به ما یادآوری میکند که اگر پایبند صداقت باشیم، انسان بهتری خواهیم بود و جهان جای بهتری خواهد شد. دروغ چیست؟ چرا درغ میگوییم؟ چرا گاهی از گفتن حقیقت میترسیم ؟ پاسخ تمام این سوالات در این کتاب جذاب و خواندنی داده شده است.
«تیم فریس»، نویسنده و کارآفرین آمریکایی: «آدمها به دروغ گفتن عادت کردهاند و شکی نیست که شما هم روانسازیهای اجتماعی را دیدهاید. در بسیاری از موارد نباید فکر کنیم دروغگویی کار درستی است. مثلا اینکه فکر کنیم چه اهمیتی دراد یک دروغ «سفید» گقتهایم، یا سهوا جزئیات حساسی را اینجا و آنجا نادیده گرفتهایم. دیگران را به اشتباه تشویق کنیم و گمان کنیم نومید کردن ایشان کار درستی نیست و امثالهم. سام هریس در دروغگویی فواید رک و راست بودن و صداقت را مشخص میکند.»
«نیل دگراس تیسون»، که یک متخصص در فیزیک نجوم است است در وصف کتاب مینویسد: «در این اثر مختصر اما روشنفکرانه، سام هریس منطق آشکارا آرام و حساس خود رابه موضوعی رائه میکند که همه ما را تحتتاثیر قرار میدهد. -توان آأمیزاد در دروغگویی. و در انتهای کتاب هریس متقاعدمان میکند که فواید زندگی مبتنی بر راستگویی بیشتر از آن است که بخواهیم هزینههای دروغگویی به خود، دیگران و جامعه را برآورده کنیم.»
«ریکی جرویز» درباره کتاب مینویسد: «رسالهای کاملا درخشان (کاش چنین باشد و دیگر مجبور نباشم تا دروغ بگویم) واقعا از همان ابتدا تا به انتها از خواندنش لذت بردم. کتاب دروغگویی از تفکربرانگیزترین کتابهایی است که امسال خواندهام.»
سام هریس از مثالهایی برای درک بیشتر در کتاب استفاده کرده است که بخشی از آن را میخوانیم :«یکی از دلایلی که اعمال عمدی، معیار سنجش اخلاق هستند این است که اعمال عمدی نیازمند صرف نیرو از طرف ما هستند؛ اما انجام ندادن یک کار میتواند صرفاً ناشی از شرایط بیرونی باشد. به عنوان مثال، اینکه شما ۱۰۰ دلار از جایی بدزدید، تفاوت دارد با اینکه ۱۰۰ دلاری را که اشتباهی به حسابتان واریز شده برنگردانید. اگرچه هر دو عمل از نظر اخلاقی ناپسندند، اما فقط عمل اول است که اسمی دارد و مردم میتوانند شما را دزد خطاب کرده و سرزنشتان کنند؛ در حالی که اگر کسی پولی پیدا کند و آن را به صاحبش بازنگرداند، کمتر مورد سرزنش قرار میگیرد؛ زیرا آن فرد را به اندازه کسی که به دزدی میرود، در عمل غیراخلاقی خود مقصر نمیدانند.»
در مثالی دیگر ازکتاب میخوانیم: «چنین قضاوتی در مورد دروغ گفتن نیز صدق میکند؛ یعنی اگر شما درباره خودتان، سن و سالتان، شغلتان، وضعیت اقتصادیتان و غیره به کسی دروغ بگویید، فرق دارد با اینکه کسی از طریق منبعی غیر از خودتان، اطلاعات اشتباهی درباره شما به دست آورد. تصحیح کردن اطلاعات غلط دیگران، از ملزومات صداقت نیست.»
«به عنوان مثال، اغلب افراد مرا به عنوان نورولوژیست، یعنی پزشک اعصاب، میشناسند. حتی وقتی در گوگل نام «سام هریس» را جستجو کنید، سایتهای زیادی مرا به عنوان نورولوژیست معرفی کردهاند؛ در حالی که من نوروساینتیست هستم، یعنی محقق اعصاب.»
«نورولوژیستها مدرک پزشکی دارند و تخصصشان درمان اختلالات مغزی و سیستم اعصاب است، در حالی که نوروساینتیستها PhD دارند و کارشان تحقیق و پژوهش درباره سیستم اعصاب انسان است. من پزشک نیستم، هیچ تجربه بالینی ندارم و حتی خوابش را هم نمیبینم که خودم را نورولوژیست معرفی کنم، اما در عین حال جزو وظایف اخلاقی خودم نمیدانم هربار که این خطا پیش میآید، به تصحیح آن بپردازم. این کار واقعاً نیروی بیش از حدی میطلبد.»
ساموئل بنجامین هریس 9 آوریل 1967 در لسآنجلس به دنیا آمده است. د دانشگاه استفورد فلسفه خواند و مدرک دکترای خود را در رشته عصب شناسی گرفت. در سال 2018 اپلیکشنی را با عنوان بیدار شدن با هریس برای مدیتیشن و ذهنآگاهی و آرامش راه اندازی کرد. او به موضوعات ادیان علاقه بسیاری دارد و نقدهای بسیاری در اینباره نوشته است.
سام هریس یکی از چهرههای برجسته خداناباوری است. کتاب «دروغ، اراده آزاد» از دیگر کتابهای سام هریس است که توسط خشایار دیهیمی ترجمه شده است.