چگونه میتوانیم الگویی ثابت از من، برای هدایت زندگی خودمان داشته باشیم؛ در دنیایی که هر لحظه در حال تغییر است؟ کتاب «من» هفتمین شماره از مجموعه تجربه و هنر زندگی است که به سرپرستی «خشایار دیهیمی» توسط انتشارات گمان چاپ و منتشر شده است.
مل تامپسون در کتاب من، موضوعات دشوار فلسفی را بدون آنکه از محتوا بکاهد، ساده و روان بیان کرده است.
آمازون درباره این کتاب نوشته است: «تامپسون با تکیه بر نوشتههای ادبیات، فلسفه، دین، علم و همچنین تأمل و حکایت شخصی، اثری جذاب و تأملبرانگیز نوشته است.»
شخصی با نام مستعار جستجوگر، کتاب را اینچنین توصیف میکند: «نگاهی است به مبحث ذهن و آگاهی با جهتگیری فلسفی. گرچه در ابتدا نگاهی گذرا از حیث نوروساینتیسم به کارکرد مغز کرده است ولی همان نقدهای فلسفه را بر علم تجربی دارد و خلا توجیهی که همچنان برقرار میدانند. هویت و آگاهی را حاصل تجارب زیسته و حافظه انسان میداند که در اتصالات نورونی تغییراتی میدهد. ترجمه خوب است و نویسنده استاد دانشگاهی است که تجارب زندگی خود را در جابهجایی متن ارائه میدهد. کتاب قابل تاملی است.»
احسان، علیرضا و زهرا از تاثیر کتاب من مینویسند: «کتابهای مل تامپسون عالی است و این یکی هم از این قاعده مستثنا نبود. از خواندن کتاب بسیار لذت بردم. نظرات پُرمایه و بیطرفانه نویسنده با پرداختن به تمامی ابعاد مساله، از نقاط قوت کتاب است.»
«این کتاب برای من خیلی تاثیرگذار بود. کمتر کتابی را دو بار میخوانم و میخواهم برای بار سوم هم بخوانمش.»
«کتاب بسیار مفیدی است. متن بسیار روانی دارد و مطالب بسیار جذاب هستند. دو بار آن را مطالعه کردم. بعد از مطالعه کتاب «دروغ/ اراده آزاد» از سام هریس، به نظر من به کسانی که به موضوع اختیار و اراده آزاد با توجه به یافتههای جدید علاقه دارند، خیلی میتواند کمک کند. برای کسانی که اندیشههای مادیگرایانه دارند هم میتواند جالب باشد.»
«من عاشق عکاسیام. تلاش برای ثبت لحظهای که در حال فروکش شدن به گرداب گذشته است. چالشبرانگیزترین و دشوارترین نوع عکاسی، عکاسی از آدمهاست، یک عکس پرتره خوب این حس را به ما میدهد که انگار نگاه، حالت و پسزمینه عکس خود واقعی آن شخص را آشکار میکند...» کتاب من با این مقدمه جذاب و خواندنی از فیلسوف بریتانیایی «مل تامپسون» آغاز میشود.
جملاتی زیبا و تاثیرگذار از کتاب را میخوانیم: «بین آنچه من هستم و آنچه دیگران فکر میکنند گسستی وجود دارد پس باید اذعان کنم گسستی هم میان آنچه من از دیگران در ذهن دارم با آنچه آنها واقعا در خودشان هستند وجود دارد.»
«ضعفهایتان را به گونهای به نمایش بگذارید که قدرتتان را به رخ بکشند.»
«از دید یک اگزیستانسیالیست هیچ چیز ثابت و قطعی نیست؛ هیچ ماهیت مطلقی وجود ندارد که مجبور باشیم زندگیمان را با آن تطبیق دهیم. ما آزادیم که معیارهای شخصیمان را برای موفقیت انتخاب کنیم. پس از نظر یک اگزیستانسیالیست موفقیت واقعی در هنر زندگی این است که بدانیم ما آزادیم که انتخاب کنیم و عملاً نیز بر همین اساس زندگی کنیم.»
بخشی از کتاب از حضور نداشتن در لحظه را با مثال شرح میدهد که احتمالا همه ما آن را تجربه کردهایم: «گفتگوهایی که دور میز جریان دارد کمکم به نظرم دور و مبهم میآید. هر از گاهی سعی میکنم به حرفهایی که میزنند گوش کنم اما توجهم خیلی طول نمیکشد. احساس خستگی میکنم و حوصلهام سر رفته است. چشمهایم باز است، گوشهایم هنوز حرفها را میشنود اما دارم به کارهایی که فردا میخواهم انجام بدهم فکر میکنم. امکانهای مختلف را بررسی میکنم و بیصدا با خودم حرف میزنم. این تکگویی انگار در سرم میگذرد. تجربه لحظه حال را کاملا از دست ندادهام (واقعا خوابم نبرده اما ذهنم صحنههای دیگری را روی صحنه جمع مهمانان دور میز انداخته است)»
در بخشی دیگر از کتاب میخوانیم: «حرف مادهگرایان افراطی که ذهن را با کار مغز یکی میدانند، با وجود اینکه بهطور گستردهای مطرح شده، همان معنی را میدهد که بگوییم یک تابلوی نقاشی ون گوگ چیزی به جز میلیونها میلیون ذرّه کوچک رنگی نیست. ماهیت، معنا و واقعیت یک اثر هنری را نمیتوان با بررسی رنگ و بوم نقاشی بیان کرد. هر پدیدهای ــ چه پدیدههای قابل مشاهده بیرونی و چه آنهایی که در درون خودمان تجربه میکنیمــ مقیاس و محدوده خاصی دارد که در چارچوب آن معنادار است. اگر آن را در سطح و مقیاسی نادرست در نظر بگیریم معنا و نقش خودش را از دست میدهد و در واقع اصلاً وجود نخواهد داشت.»
«مل تامپسون» سال 1946 در انگستان چشم به جهان گشود. مل یکی از اعضای انجمن نویسندگان لندن است. او متاهل است و در اسکس زندگی میکند. تامپسون فیلسوف و نویسنده برجستهای است که کتابهای مطرحی در زمینه اخلاق و فلسفه نوشته است. از کتابهای مل تامپسون که در ایران ترجمه و منتشر شده است میتوان به «خودآموز فلسفه»، «فیلسوفان بدکردار» و «آشنایی با فلسفه ذهن» اشاره کرد.
وبسایت او (essexthinker.com) اطلاعاتی جالبی در مورد کتابهای او، مقالاتی برای علاقهمندان، نمونههایی از عکاسی در سفر و موارد دیگر دارد. میتوانید به آن سر بزنید.