رنج و التیام

 وردن در رنج و التیام در مورد مرگ صحبت نمی‌کند و به واکنش‌های بازماندگان به مرگ دیگران پرداخته است. اگرچه این کتاب به عنوان مرجعی برای روانشناسان و روانپزشکان تالیف شده و در دانشگاه تدریس می‌شود، اما مطالعه آن برای مخاطبان عمومی هم راهگشا خواهد بود.

نظر خوانندگان در سراسر دنیا درباره کتاب رنج و التیام چیست؟

محمد یوسفی‌شیرازی از خوانندگان نسخه فارسی و از کاربران گودریدز می‌گوید: «جان کلام وردن، نویسندۀ کتاب، این است که فرد مصیبت‌دیده برای‌اینکه بتواند از زیر بار ماتمی که بر او سنگینی می‌کند، بیرون بیاید و کمر راست کند و زندگی معمول خویش را دوباره ازسربگیرد، باید مرحله‌هایی را پشت سر بگذارد و آیین سوگواری را به‌تمامی طی کند. وی از این مرحله‌ها با عنوان چهار تکلیف سوگواری یاد می‌کند و برای هریک راهکارهایی جالب‌توجه و عملی می‌آورد که همه برخاسته از تجربه‌های او در مشاوره است؛ تکلیف اول: پذیرش واقعیت فقدان، تکلیف دوم: گذر از درد مصیبت، تکلیف سوم: انطباق با محیطی که شخص فقید در آن حضور ندارد و تکلیف چهارم: تغییر جای متوفی از نظر عاطفی و ادامه‌دادن به زندگی.»

جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند

محمد قائد- مترجم کتاب- در بخشی از مقدمه می‌گوید: «سال‌ها پیش طی سفری درگیر رویدادی حزن‌انگیز شدم. بانویی که همراه پدر خانواده برای گردش و دیدار دو دخترشان از ایران به اروپا آمده بود، ناگهان در شب عید نوروز درگذشت. حلقه دوستان و معاشران آن دو دانشجو از هیچ کمک مخلصانه‌ای به بازماندگان کوتاهی نمی‌کردند و اعتقاد جمع بر این بود که از نظر عاطفی، آسیب‌پذیرترین فرد از این سه نفر، جوان‌ترین آن‌هاست که تازه به خارج از ایران سفر کرده و تا همین چند وقت پیش در پناه مادر بوده است. در هرحال، این پرسش شاید در ذهن دیگران هم وجود داشت که آیا آسیب‌دیده‌ترین فرد آن خانواده مرد سالمندی نیست که همراه همسرش خرم و خندان برای گذراندن تعطیلات نوروز و دیدار فرزندانش به کشوری دیگر سفر کرده است و اکنون باید همسفر دیرین خویش را در جعبه‌ای چوبی به قسمت بار فرودگاه تحویل دهد؟» به اعتقاد او تخمین ضربه‌روحی که مرگ یک فرد به اطرافیان او وارد می‌کند، امکان‌پذیر نیست.

نگارنده در بخشی از کتاب، بهترین راهکار برای درک مرگ یک فرد را واقعیت بخشیدن به فقدان او از طریق حرف زدن دانسته است: «زمانی که کسی فرد مهمی را از دست می‌دهد، هرچند که ممکن است پیش‌آگهی‌هایی از مرگ رسیده باشد، همواره در او احساس غیرواقعی بودن وجود دارد، یعنی این احساس که چنین چیزی واقعا اتفاق نیفتاده است. بنابراین، نخستین تکلیف ماتم‌داری، رسیدن به وقوف کاملی است بر اینکه ضایعه به راستی روی داده، آن فرد مرده است و بازنخواهد گشت. بازماندگان باید این واقعیت را بپذیرند تا بتوانند با تأثیر عاطفی فقدان سازگار شوند. چگونه باید به کسی کمک کرد تا به فقدان تحقق بخشد؟ یکی از بهترین راه‌ها کمک به بازماندگان است تا درباره آن فقدان صحبت کنند. کسان بسیاری به مرور ذهنی دوباره و چندباره و به یادآوردن وقایع فقدان در ذهن خویش نیاز دارند تا بتوانند عملاً به وقوف کاملی از این موضوع برسند که فقدان اتفاق افتاده است.»

ویلیام وردن در این کتاب یکی دیگر از عوامل آزاردهنده پس از فقدان عزیزان را احساس گناه می‌داند: «چندین موضوع سبب احساس گناه پس از فقدان می‌شود. بازماندگان ممکن است احساس گناه کنند که چرا دوا و درمان بهتری برای متوفی فراهم نکردند، اجازه عمل جراحی دادند، زودتر با دکتر مشورت نکردند و او را به بیمارستان مناسب نبردند. پدران و مادرانی که فرزندشان را از دست داده‌اند، در برابر احساس گناه بسیار آسیب‌پذیرند؛ احساس گناهی که حول محور این واقعیت می‌گردد که نتوانستند به بچه کمک کنند درد نکشد یا جلوی مرگ او را بگیرند. کسانی احساس گناه می‌کنند که به اندازه کافی غمگین نشده‌اند. دلیل هرچه باشد، بیشتر این احساس‌های گناه، غیرعقلانی است و حول محور شرایط هنگام مرگ می‌گردد.»

درباره نویسنده کتاب رنج و التیام

ویلیام وردن -روانشناس آمریکایی- در سال 1932 متولد شد. او اکنون در دانشگاه هاروارد تدریس می‌کند و پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات روانى مصیبت‌دیدگى کودکان در بوستن است. از محمد قائد ترجمه آثار دیگری از جمله «ظهور و سقوط قدرت‌های بزرگ» نوشته پاول کندی، «نخستین مسلمانان در اروپا» اثر برنارد لوئیس و «مبارزه علیه وضع موجود» نوشته سابینه فون دیرکه نیز به چاپ رسیده است.

برای مشاهده موارد مرتبط به دسته‌بندی خرید کتاب روانشناسی مراجعه کنید.