سوسن تسلیمی/ در گفت و گویی بلند با محمد عبدی

 سوسن تسلیمی یکی از بهترین بازیگران سینما و تئاتر در ایران است که تنها با بازی در شش فیلم به چنین جایگاهی دست یافته است؛ فیلم‌هایی از بهرام بیضایی، علی زکان و داریوش فرهنگ. در این مصاحبه خاطرات کودکی سوسن تسلیمی و نظرات او درباره بازیگری مطرح شده است. تئاترهای او در ایران، حضورش در فیلم‌های بهرام بیضایی و مهاجرت او به سوئد از دیگر مسائلی است که در این کتاب به آن پرداخته شده است.

نظر خوانندگان در سراسر دنیا درباره کتاب سوسن تسلیمی در گفت‌وگویی بلند با محمد عبدی چیست؟

عباس نصراللهی منتقد فیلم می‌گوید: «کتاب سوسن تسلیمی در گفت‌و‌گویی بلند با محمد عبدی با تکیه بر زندگی هنری سوسن تسلیمی تألیف شده که به زندگی شخصی او نیز متصل می‌شود. پیش از این چنین اتفاقی در این حجم و با این جزئیات رخ نداده و کتابی ارزشمند و بی‌رقیب در میان کتاب‌های پارسی‌زبان است. اثری که محمد عبدی، منتقد و پژوهشگر سینما به واسطه مصاحبه‌هایش در فاصله سال‌های 2007 تا 2010 میلادی با سوسن تسلیمی به نگارش درآورده و پس از ده سال موفق به انتشار آن شده است. تصویر و نام سوسن تسلیمی روی جلد کتاب و آمدن عنوان گفت‌وگو زیر آن، کافی است تا جذابیت‌های لازم برای خواندن این اثر فراهم شود. اما کتاب درون خود هم چیزهای زیادی جای داده تا بهانه‌های بیشتری را برای خوانده‌‌شدن به ما بدهد.»

نزهت بادی - نویسنده و منتقد - نیز نظر مشابهی در مورد کتاب دارد: «دستاورد عبدی در کتاب این است که می‌کوشد به‌جای مخاطبی که نمی‌تواند مقابل تسلیمی بنشیند و سوال‌هایش را بپرسد، پرسش‌هایی را طرح کند که مخاطب غایب به پاسخ مورد انتظارش برسد. در واقع تلاش می‌کند تا مسیر گفت‌وگو را به سمتی ببرد تا تسلیمی برای بیان ناگفته‌ها زبان بگشاید و آن بخش‌های نادیده زندگی‌اش را عیان کند. از آن‌جا که گفت‌وگو فقط متمرکز بر دوران فعالیت تسلیمی در ایران نمی‌شود و به مسیر حرفه‌ای او پس از مهاجرت و زندگی تازه‌اش در سوئد نیز می‌پردازد، کمک می‌کند که شناخت کامل‌تری از او بیابیم و مخصوصاً برای مخاطبی که دانسته‌هایش از تسلیمی در سوئد بسیار محدود است، بخش مربوط به ادامه فعالیت او و موفقیت‌ها و دستاوردهایش پس از مهاجرت بسیار مهم به حساب می‌آید و به درک ما از آن چیزی که در شخصیت او به دنبالش هستیم، یاری می‌رساند.»

جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند

محمد عبدی در مصاحبه‌ای شخصیت سوسن تسلیمی را ستایش کرده است: «من همیشه سوسن را تحسین می‌کنم، چون زنی‌ است بسیار قوی. برای اینکه جرات و جسارت داشت. به‌تنهایی دست پسرش را گرفت و به کشوری رفت که حتی یک کلمه از زبان‌شان را نمی‌دانست؛ آن‌ هم آدمی که کارش تئاتر و سینما است، کاری که کاملا متکی به زبان است و بیان. او این جرات را داشت و از صفر شروع کرد؛ مانند بچه‌ای که تازه متولد می‌شود و موفق هم شد. بسیار افرادی که مهاجرت کردند، واقعاً نتوانستند در کشور میزبان موفق شوند و به آنجایی که باید برسند، اما سوسن تسلیمی خوش‌بختانه توانست به یک چهره سینمایی و تئاتری در سوئد بدل شود و در این کشور به ‌طور جدی کارهایش را پیگیری کند.»

در بخش پایانی کتاب، سوسن تسلیمی یک ارزیابی کلی از کارنامه کاری خود ارائه می‌دهد: «در یک نگاه کلی بسیار فعال بوده‌ام. تعداد کارهایی که کرده‌ام چه در زمینه بازیگری، نوشتن نمایش‌نامه و فیلم‌نامه، سفرهای کاری، شرکت در سمینارها، آموزش دیدن در سطوح مختلف کاری خودم، مأموریت‌های فرهنگی‌ای که در سوئد به عهده گرفته‌ام، شمارشان بسیار بسیار زیاد است. با وجود این گاه‌گاهی فکر می‌کنم خیلی کارها را هم نکرده‌ام. خیلی ماه‌ها بود که بیکار بودم و خیلی از وقتم را در ایران از دست دادم. خیلی از فیلم‌نامه‌ها و نمایش‌نامه‌هایی که بهرام در ارتباط مستقیم با من نوشت، قرار بود کار شود؛ ولی نشد. هنوز حس می‌کنم خیلی از کارها را نکرده‌ام. چهار سال اولم در سوئد فقط صرف یاد گرفتن یک زبان جدید شد، آن هم در سی‌وشش سالگی، در کشور تازه‌ای که چه می‌داند تو که هستی و چه کرده‌ای؛ یک غریبه‌ای بودی بدون هیچ شناسنامه‌ای. برای همین خیلی حیف شد. خیلی از کارها را دلم می‌خواست بکنم و نشد.»

درباره نویسنده کتاب سوسن تسلیمی در گفت‌وگویی بلند با محمد عبدی

محمد عبدی به‌دلیل انتشار نقدهایش در مطبوعات ایران، به‌عنوان منتقد سینما شناخته می‌شود. با این حال در کارنامه کاری خود چند مجموعه داستان و سه فیلم مستند درباره رضا قاسمی، ابراهیم گلستان و سوسن تسلیمی هم دارد. عبدی از شانزده سال پیش در لندن زندگی می‌کند و طی این سال‌ها چندین کتاب از او در ایران به چاپ رسیده است.