کتاب دن کیشوت داستان زندگی فردی را روایت میکند که به بیماری توهم دچار است؛ یک پهلوان خیالی دستوپاچلفتی که خود را شکستناپذیر میپندارد. او در دورهای که نوشتن و خواندن آثار مربوط به شوالیهها ممنوع است، خود را یکی از همین شوالیهها تصور میکند. دن کیشوت با دشمنان فرضی مبارزه میکند که اغلب کوهها و درختها هستند. او همراه خدمتکارش سانچوپانزا و با هدف نجات مردم از ظلم، عازم سفر میشود.
بن اوکری -شاعر نیجریتبار برنده جایزه بوکر- هنگامی که در بنیاد نوبل در حال خواندن نتیجه آرای نویسندگان درباره جهانیترین نویسنده دنیای ادبیات بود، گفت:
اگر یک رمان باشد که هر کس قبل از مرگ باید آن را بخواند، آن رمان «دن کیشوت» است. دن کیشوت همه رمانهایی را که پس از آن خلق شدهاند، در دل خود دارد.
فرح نیازکار -مدرس دانشگاه- «دن کیشوت» سروانتس را از حیث ادبیات انتقادی با گلستان سعدی مقایسه میکند و میگوید:
این دو اثر در ویژگیهای متعددی چون بهرهمندی از زبان طنز و توجه ویژه به سفر، همسو هستند؛ از حیث محتوا نیز، هر دو پژواک اعتراض و عدالتخواهی در جامعه هستند. سروانتس تلاش کرده که از هر طبقه، جایگاه و گروهی در داستان خود داشته باشد تا تصویر کاملی از جامعهاش ارائه بدهد. در واقع سفر دنکیشوت در میان اسپانیا، سفر سروانتس در وطنش است. پیام سروانتس میتواند این باشد که جامعهای اینچنین، بیش از هر چیز نیاز به اصلاح خویشتن دارد تا نیاز به قهرمان. قهرمانان زمانی میتوانند کارساز باشند که اصلاح شخصیتی خودِ انسانها آغاز شده باشد. سروانتس، هم جامعه قرن شانزدهم اسپانیا و هم ادبیات رمانتیک آن را به باد تمسخر گرفته است. این رمان منعکسکننده ورطه عمیق بین آرزوهای ظریف انسانی در راه سعادت و عدالت، و زندگی واقعی است.
مریم حقروستا -استاد ادبیات دانشگاه تهران- بر این باور است که سروانتس رمان «دن کیشوت» را تحت تأثیر اعراب و مسلمانان نوشته است:
شوالیهگیری در این اثر دال بر ایندست تاثیرات است؛ شوالیهگیری حرفهای بود که فقط نجیبزادگان میتوانستند داشته باشند. دنکیشوت در ادامه پنهان کردن گذشته خود این حرفه را برگزیده است تا خود را مسیحی واقعی بنمایاند. در این اثر شخصیتهای متعددی میتوان یافت که تاثیرات عناصر شرقی و اسلامی را نمایان میکنند؛ در این رمان حدود دویست شخصیت وجود دارد که پنجاه عدد از ایشان موریسکو (از اعقاب مسلمانان) هستند و مهمترین آنها معشوقه دنکیشوت است.
«دن کیشوت» قهرمان پوشالی همواره خود را در حال جنگ با دشمنان خیالی میپنداشت و از همه این جنگها سربلند بیرون میآمد:
در آن هنگام سی تا چهل آسیاب بادی در آن دشت دیدند و همین که چشم دن کیشوت به آنها افتاد به مهتر گفت: بخت بهتر از آنچه خواست ماست، کارها را به راه میکند. تماشا کن سانچو، اینک در برابر ما سی دیو بیقواره قد علم کردهاند و من در نظر دارم با همه ایشان نبرد کنم و هر چند تن که باشند، همه را به درک بفرستم. با غنیمتی که از آنان به چنگ خواهیم آورد، کمکم غنی خواهیم شد. چه این خود جنگی بر حق است و پاک کردن جهان از لوث وجود این دودمان کثیف، در پیشگاه خدای تعالی عبادتی عظیم محسوب خواهد شد.
حتی سانچوپانزا هم نمیتواند او را از این توهم رها کند:
سانچوپانزا پرسید: کدام دیو؟ اربابش جواب داد: همانها که تو آنجا با بازوان بلندشان میبینی، چون در میان ایشان دیوانی هستند که طول بازوانشان تقریبا به دو فرسنگ میرسد. سانچو در جواب گفت: احتیاط کنید ارباب، آنچه ما از دور میبینیم دیوان نیستند، بلکه آسیابهای بادی هستند و آنچه به نظر ما بازو مینماید، پرههای آسیا است که چون از وزش باد به حرکت در آید سنگ آسیا را نیز با خود میگرداند. دن کیشوت گفت: معلوم است که تو از ماجراهای پهلوانی سررشته نداری. من به تو میگویم اینها دیو هستند. اگر میترسی کنار بکش و در آن دم که من یکتنه نبردی بیمانند و هراسانگیز با ایشان آغاز میکنم تو دعا بخوان.
دن میگلدو سروانتس ساودورا -رماننویس، شاعر، نقاش و نمایشنامهنویس شهیر اسپانیایی- در سال 1547 دیده به جهان گشود. سروانتس شهرت خود را مدیون رمان «دن کیشوت» است که عنوان اولین رمان مدرن و یکی از بهترین آثار ادبی جهان را دریافت کرده است. منتقدان این رمان را تاثیرگذارترین رمان در ژانر تخیلی میدانند و به نگارنده آن لقب شاهزاده نبوغ دادهاند.
محمد قاضی -مترجم معاصر ایرانی- در سال 1292 دیده به جهان گشود. او که از مدرسه دارالفنون فارغالتحصیل شده بود، برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در دانشگاه تهران به تحصیل در رشته قضایی مشغول شد. از آثار او میتوان به «زوربای یونانی» اثر نیکوس کازانتاکیس و «نان و شراب» اثر اینیاتسیو سیلونه اشاره کرد. محمد قاضی در سال 1376 در تهران درگذشت.
در اینجا برخی از نکات جالب در مورد این کتاب آورده شده است:
اگر به داستانهای کلاسیک، مسائل فلسفی، رؤیاپردازی و پارودی علاقه دارید، دن کیشوت یک گزینه عالی برای خواندن است.
محبوبیت ماندگار این رمان آن را دستمایه اقتباسهای متعددی در زمینه فیلم، تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی قرار داده است و هنوز هم هنرمندان از این اثر جاودانه ادبی در آثار خود الهام میگیرند. برخی از این اقتباسها عبارتاند از:
هنرهای تجسمی:
اقتباسهای سینمایی:
کتاب دن کیشوت نوشته میگلدو سروانتس بهعنوان یک شاهکار ادبی نویسندگان زیادی را تحت تأثیر خود قرار داده است. در زیر نظرات برخی از افراد مشهور درباره این کتاب آورده شده است:
اگر اولین باری است که از بوک لند خرید میکنید میتوانید کتاب دن کیشوت را با 25 درصد تخفیف تهیه کنید. برای آشنایی با شیوه خرید آنلاین کتاب میتوانید راهنمای خرید را مطالعه کنید.
اگر به ادبیات داستانی علاقهمندید، به صفحه خرید رمان هم سری بزنید.