البته واضح و مبرهن است که/ رساله ای در مقاله نویسی
کتاب «البته واضح و مبرهن است که...» اثری است به قلم «ضیاء موحد» که به‌عنوان رساله‌ای در مقاله‌نویسی به همت موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به انتشار رسیده است. از ضیاء موحد به‌عنوان یکی از سرشناس‌ترین چهره‌های ادب معاصر کشور، آثار مختلفی به انتشار رسیده که هم در زمینه‌ی نقد و هم در زمینه‌ی شعر، بر جایگاه بلند ادبی وی صحه می‌گذارند. کتاب پیش رو تحت عنوان «البته واضح و مبرهن است که...» یک رساله و راهنما در زمینه ی مقاله نویسی است. لذا این اثر به قلم شیوای استاد ضیاء موحد، در دو بخش اصلی و فصول متعدد به مساله‌ی مقاله‌نویسی پرداخته است.
در بخش اول کتاب به توضیح مواردی نظیر موضوع، مقاله‌نویس، تعریف مقاله، ساختار کلی یک مقاله، شیوه‌های مقاله نویسی، مراحل آماده سازی مقاله و نکته‌های مربوط به هر بخش مقاله پرداخته است و در بخش دوم، به توصیف انواع مختلف مقاله پرداخته و نهایتا فهرستی از نمودارهای کتاب در کنار یک واژه‌نامه‌ی غنی فارسی به انگلیسی و برعکس را به خواننده ارائه می‌دهد. هدف نویسنده از نوشتن این کتاب، به دست دادن قاعده‌هایی برای نوشتن مقاله‌هایی که در کنار شعر و داستان اثر هنری شناخته می‌شوند نیست. این نوع نوشتن قاعده‌های معینی ندارد، یاددادنی نیست. اما اگر بگوییم در همه انواع مقاله‌ها، حتی مقاله های هنری، اصل‌هایی هست که باید رعایت کرد، اغراق نکرده‌ایم.
نظر خوانندگان درباره کتاب «البته واضح و مبرهن است که...» چیست؟
رضا نظرش را درمورد کتاب اینگونه بیان می‌کند: «این کتاب تاریخچه کامل و ساده‌ای است از مقاله‌نویسی و نوشتن. اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید، به شما توصیه می‌کنم حتما این کتاب را به عنوان یک مرجع مطالعه نمایید.»
جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند
در زیر، پاراگرافی از کتاب را که در مورد مقاله‌نویسی است را با هم می‌خوانیم: «در جمع چند تن از نویسندگان به نام ایران، یکی بی‌مقدمه پرسید: در ایران مقاله‌نویس هم داریم؟ جواب همه خاموشی بود بعد هم پیش کشیدن حرفهای دیگر. انگار نه انگار که چنین سؤالی شده بود. دلیل اینکه چرا همه سؤال را نشنیده گرفتند شاید هرگز برای من روشن نشود اما یک چیز مسلّم بود. در ایران مقاله‌نویسی، با وجود مقاله‌هایی خوب، گویا چنان‌که باید شناخته نشده است. ما هنر کلامی را به شعر و داستان محدود کرده‌ایم. در اینجا مقاله آن شأنی را که در غرب دارد ندارد. آنانی هم که ذوق و هنری در مقاله‌نویسی دارند به کار خود چنان نگاه نمی‌کنند که شاعر به شعر یا داستان نویس به داستان خود. محصول کار بسیاری از باذوق‌ترین مقاله‌نویسان ما چند مقاله خوب بیشتر نیست که گاهی به نظر می‌رسد از دستشان در رفته باشد. زیرا به مجموع مقاله‌های آنان که نگاه کنی گویی آگاهی چندانی به هنر ظریف خود نداشته‌اند و در آزمودن شگردهای مقاله‌نویسی و بهبود کیفیت آن تلاش نکرده‌اند بسیار اندکند کسانی که خواسته باشند مقاله‌نویس شناخته شوند. مقاله‌نویسی به معنای هنری که در فصل پیش بدان اشاره شد، در ایران هنوز آن چنان که باید نوع شناخته‌شده‌ای نیست.»
پاراگرافی از کتاب را که در مورد وضعیت مقاله‌نویسی در ایران است را می‌خوانیم: «وضعیت مقاله‌نویسی را در ایران می‌توان برای مثال، به اشاره با مقایسه وضعیت آن در انگلیس دریافت. در انگلیس مقاله همانند شعر و داستان تاریخی مدون دارد. مقاله به معنای امروزی آن نخستین بار با آثار میشل مونتنی Michel Montaigne محقق فرانسوی قرن شانزدهم در ادبیات اروپا معرفی شد. عنوان این آثار essai بود به معنای «جستار.» این مجموعه که شهرت مونتنی را خاسته از آن می‌دانند، در سال ۱۶۰۳ با عنوان essays به انگلیسی ترجمه شد و تأثیر عمیقی بر نویسندگان انگلیس نهاد. پیش از آن هم فرانسیس بیکن به پیروی از مونتنی نخستین مجموعه نوشته های خود را با عنوان essays در ۱۵۹۷ چاپ کرده بود. از این رو در انگلیس تاریخ مقاله‌نویسی را از بیکن شروع می‌کنند و قرن به قرن به پیدایش انواع مقاله معرفی مقاله‌نویسان معروف و ویژگی‌های مقاله‌های هر کدام می‌پردازند».
درباره نویسنده کتاب «البته واضح و مبرهن است که...»
سید ضیاء موحّد به تاریخ ۱۲ دی ۱۳۲۱ در اصفهان زاده شد. او استاد فلسفه و منطق و شاعر ایرانی است. در اصفهان تحصیلات ابتدایی و متوسطه‌ی خود را به اتمام رسانید. در دانشکده علوم دانشگاه تهران در رشته فیزیک و در یونیورسیتی کالج لندن در رشته فلسفه تحصیل کرده است. او مدیر گروه منطق و عضو هیئت امنای انجمن حکمت و فلسفه ایران است.
موحد در نیمه دوم دهه هشتاد با اظهاراتی درباره جلال آل‌احمد و همچنین قالب شعری غزل به چهره‌ای جنجالی در حوزه ادبیات و روشنفکری ایران تبدیل شد. موحد، آل‌احمد را نه یک روشنفکر که یک هوچی‌گر نامید.
سایر آثار ضیا موحد
کتاب‌های پیشنهادی
