کتاب «جرأت داشته باش» اثری کاربردی و پرفروش است که نخستینبار در سال ۲۰۰۳ در فرانسه منتشر شده و در «فهرست کتابهایی که زندگیتان را دگرگون خواهد کرد» قرار دارد. این کتاب با استقبال فراوانی روبهرو شد و به زبانهای مختلفی در سراسر دنیا ترجمه گردید. درمانی واقعی برای اعتمادبهنفس، نوشتهی فردریک فانژه روانپزشک و رواندرمانگر فرانسوی که تاکنون بیش از ۲۰۰ کنفرانس و کارگاه در حوزههای مختلف از جمله درمان استرس و افسردگی و رواندرمانگری برگزار کرده است. او خود دربارهی دلایل نگارش کتاب «جرأت داشته باش» گفته است: «بهعنوان یک روانپزشک متوجه شدم که کمبود اعتمادبهنفس، مشکل اساسی تمام افرادی است که اقدام به درمان کردهاند.»
او در این کتاب به منشأ کمبودهای اعتمادبهنفس پرداخته و مکانیسمهایی چون اضطراب، پیشداوری، کمالگرایی افراطی، بیخاصیتی و ... را مورد بررسی قرار میدهد. انتشارات «شمعدونی» این کتاب را با ترجمهی محیا احمدیپور منتشر کرده است.
فردریک فانژه از طریق تجربیات گوناگون خود در جلسات درمان و گفتوگو با بیمارانش، راهحلهایی کاربردی برای حل مشکلات اعتمادبهنفس ارائه داده است؛ راهحلهای منطقی با مثالهایی عینی و واقعی، به همراه جدیدترین اطلاعات و دانشنامههای روانشناسی و بهرهگیری از تکنیکهای علمی معتبر و روشهایی ساده، آموزنده و ارزشمند. او باورهای اشتباه و رایجی که از کودکی با آن سر و کار داریم را به چالش کشیده و به واکاوی مسائل بنیادی شخصیتی میپردازد.
از دیگر نکات تحسینبرانگیز این کتاب بهرهگیری نویسنده از آزمونها، نمودارها و جدولهایی است که به خواننده کمک میکند تا میزان تغییرات اعتمادبهنفس خود را در طول مطالعهی کتاب ارزیابی کند. مطالعهای لذتبخش که به سؤالاتی چون: اعتمادبهنفس چه ساز و کارهایی دارد؟ چگونه ساخته میشود؟ چگونه میتوان آن را سنجید؟ آیا میتوان آن را ترمیم کرد؟ و راه افزایش اعتمادبهنفس چیست؟ پاسخ داده و در انتها راه درمان کمبود اعتمادبهنفس را با بیان مفاهیمی چون: از احساس گناه دست بردارید، جرأت داشته باشید، تمرین برای پیشرفت اعتمادبهنفس، احترام به خود و... آموزش میدهد.
«جرأت داشته باش» اثری زیباست که راه دگرگون کردن زندگی را به مخاطب خود نشان میدهد. جسارت نویسنده و توجه او به نکاتی که به دور از کلیشه و کلیگویی بیان شده است، استقبال و تحسین بسیاری از مخاطبان را در سراسر جهان به همراه داشته است.
پیام بهمنی، این کتاب را اثری مختصر و مفید دانسته که با مثالهای کاربردی و عینی به شناسایی ضعفها و کمبود اعتمادبهنفس اشاره دارد و با راهحلهایی اصولی دیدگاهی درست را جایگزین ترسها و ضعفها میکند.
منتقدان سایت آمازون نیز معتقدند، این کتاب اثری قابل فهم است که موجب خودآگاهی شده و از مفیدترین کتابهای خودیاری است که به روشی ساده و ملموس به جنبههای مختلف اعتمادبهنفس پرداخته و تعریف، کمبود، علل و راهکارهای آن را بررسی میکند.
نویسنده در بخشی از کتاب به توضیح مفهوم عزتنفس میپردازد: « وقتی بتوانید برای خودتان تصمیمات بزرگی بگیرید، یعنی دارای عزتنفس هستید. عزتنفس، بخش مهمی از اعتمادبهنفس افراد را تشکیل میدهد. در این نوع از اعتمادبهنفس شما ارزشهای خودتان را داوری میکنید. مثلا میگویید: «من دارای ارزش هستم، اعتمادبهنفس بالایی دارم و به نقاط ضعف و قوت خودم آگاهی کامل دارم.»
پایه و اساس عزتنفس از دوران کودکی شکل میگیرد. مهمترین راهی که بتوانید به اعتمادبهنفس دست پیدا کنید، این است که ابتدا عزتنفس داشته باشید. در صورت نداشتن عزتنفس، حتی اگر از طرف دیگران مورد تشویق قرار بگیرید، باز هم احساس خوبی نخواهید داشت.
عزتنفس متعلق به خودتان است و باید آن را در اعماق وجودتان پیدا کنید. هیچ فرد دیگری نمیتواند آن را درون شما پیدا کند. عزتنفس هر کسی خاص خودش است و انسانهای دیگر نباید در مورد آن حرف بزنند.
این احساس به این برمیگردد که آیا شما میتوانید بهترین عملکرد را در شرایط دشوار از خود نشان دهید؟ قابلیتهای شما با اعتمادبهنفستان ارتباط مستقیمی دارد. هر کاری که انجام میدهید با این موضوع در ارتباط است.یعنی خوب بتوانید آشپزی کنید، درس بخوانید، بازی کنید، به تنهایی به سفر بروید، سفر کردن با قطار را تجربه کنید، تنهایی به مغازه بروید و بتوانید تخفیف بگیرید. عملکردهای شما نباید به دیگران وابسته باشند. همه این کارها را باید به تنهایی و بدون همراهی دیگران انجام دهید. همه ما میتوانستیم خیلی سریع به اعتمادبهنفس برسیم، اگر از کودکی این موضوع را به ما یاد میدادند.»
در ادامه بخشی از گفتوگوهای او با مراجعانش را خواهیم خواند: «سِلیا، 21 ساله و دانشجوی رشتهی حقوق است، او قبل از اولین جلسهی درمانی نامهای برایم نوشت که این خلاصه نامه است: «دچار کمبود اعتمادبهنفسام… خجالتی و مضطرب هستم… افکار اضطرابآوری دارم… میخواهم حتماً رواندرمانیام را شروع کنم.» هنگامی که سِلیا به دیدنم آمد از او پرسیدم منظورت دقیقاً چیست که کمبود اعتمادبهنفس داری؟ سِلیا پاسخ داد: «جرأت انجام برخی کارها را ندارم؛ برای مثال، صحبت کردن در جمعهایی که آنها را اصلاً نمیشناسم یا شناخت کمی از آنها دارم. همین مسئله مرا مضطرب میکند.»
درمانگر: متوجه شدم. آیا کمبود اعتمادبهنفس در زمینههای دیگر هم شما را آزار میدهد؟
سِلیا: احساس میکنم که نمیتوانم فعالیت جدیدی را شروع کنم. من برای پرداخت هزینههای تحصیلیام به کار کوچکی احتیاج دارم. به من کار در رستوران پیشنهاد شد که البته نپذیرفتم، با اینکه از نظر مالی به آن احتیاج داشتم.
درمانگر: چرا نپذیرفتی؟
سِلیا: میترسیدم در سفارش گرفتن و آوردن غذاها اشتباه کنم یا باقیماندهی پول را درست برنگردانم.
درمانگر: فهمیدم. آیا ترسهای دیگری هم برای شروع این کار داشتی؟
سِلیا: بله، میترسیدم که مشتریها یا کارمندهای دیگر مرا بد قضاوت کنند.
درمانگر: آیا تا به حال در زمینههای دیگر زندگیتان پیش آمده که کاری را درست انجام ندهید یا از سوی دیگران بد قضاوت شوید؟
سِلیا: آه بله دکتر، همیشه!
در ادامه کمکم متوجه شدم که سِلیا در تمام حوزههای زندگیاش، عملاً ترسهای مشابهی داشته است. در دانشکده از رد شدن در امتحانات وحشت داشته در حالی که همیشه موفق بوده است. او حتی از دانشجویان دیگر هم میترسید و فکر میکرد که آنها او را بیاهمیت میدانند. به همین ترتیب هم وقتی پسر جوانی به دنبال جلب رضایت او بود، چنین احساسی داشت.»
فردریک فانژه نویسنده، پژوهشگر و روانشناس فرانسوی است. او پس از فارغالتحصیل شدن در رشتهی روانشناسی و عصبشناسی، شروع به نگارش مقالاتی مهم در برترین مجلات دنیا کرد. فانژه همچنین به تدریس در بسیاری از دانشگاهای فرانسه، بلژیک و سوئیس مشغول است و بهعنوان کارشناس و مشاور در شبکههای تلویزیونی و رادیویی فرانسه حضور دارد.
برنامههای او با استقبال بالای مخاطبان همراه شدهاند. او کتابهای متعددی در حوزهی روانشناسی با محوریت درمان اضطراب، افسردگی، کمبود اعتمادبهنفس و... به نگارش در آورده است، «مدیریت رفتارهای یهویی» و «زندگی مشترک جرأت میخواهد» از جمله دیگر آثار ترجمه شدهی او در ایران است.