سنگ، کاغذ، قیچی و ای خواننده محترم! و مشعل داران و شبگرد
کتاب «سنگ، کاغذ، قیچی و ای خوانند محترم! و مشعل‌داران و شبگرد»، مجموعه‌ای است از چهار نمایشنامه به قلم دنیل کین، نمایشنامه‌نویس و فیلمنامه‌نویس استرالیایی که در نیم اول قرن بیستم خلق شدهاند.
هر کدام از این نمایشنامهها علاوه بر استرالیا در سراسر اروپا، به‌ویژه کشور فرانسه بارها به روی صحنه رفته‌اند و موفق به کسب جوایز معتبر شدهاند. از جمل این جوایز می‌توان به جایزه برتر نمایشنامه‌نویسی از محفل ادبی ساوث ولز استرالیا در سال ۲۰۰۰، مدال کنت مایر برای بهترین اثر نمایشی با مشارکت آریت تیلور - بالرین استرالیایی - در سال ۱۹۹۸ و برند جایز پی‌یر ژان ژاکوس گاتیر، اشاره کرد.
هرکدام از آثارِ مجموع «سنگ، کاغذ، قیچی و…»، نمایشنامه‌هایی با پرسوناژهایی بین ۲ تا ۳ نفر، صحنه‌هایی با طراحی‌های ساده و دیالوگ‌ها و مونولوگهای طولانی هستند. طراحی صحنه به صورت مختصر و مینیمال از ویژگی‌های آثار کین است؛ او تمایل دارد تمرکز نمایش برروی مکالمات شخصیت‌هایش و کشمکش‌های درونی آن‌ها باشد.
دغدغه کین، بیگانگی فردی و اجتماعی انسان‌ها و پیدا کردن روزنه‌ای از امید است. آدم‌هایی که هویت خود و روابطشان را در میان مسیر زندگی گم کرده‌اند و حالا سرگردان در پیِ یافتن دوباره‌اش هستند.
مانند کوین، شخصیت نمایشنامه «سنگ، کاغذ، قیچی» که با از دست دادن شغل خود، هویت خود را نیز از دست می‌دهد. او پدر و همسری سخت‌کوش بوده و حالا توانایی حمایت از خانواده خود را ندارد و احساس می‌کند ضرورتی برای حضورش در این دنیا نیست.
و یا مانند هلن و میشل، خواهر و برادرِ نمایشنامه «شبگرد» که زمانی همچون دو دوست صمیمی بوده‌اند و حالا نه تنها با یکدیگر بلکه با پدرشان، خان کودکی خود و خاطراتشان نیز بیگانه هستند. کین اما در عین آنکه از دنیای خشن و سرد امروز می‌گوید، انسانیت و امید و عشق را نیز نادیده نمی‌گیرد. همچون عشق پدر و پسرِ «ای خوانند محترم!» نسبت به یکدیگر که با وجود تمام تلخی‌ها، بی‌شرط و بی‌انتها به قوت خود باقیست.
از دیگر ویژگی‌های این مجموعه، دیالوگ‌ها و مونولوگهای روان، مفصل و احساسی آن‌ها و همینطور داشتن پرسوناژهای کم‌تعداد است که می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای تمرینات و اجراهای فعالان و علاقمندان حوزه تئاتر باشند.
نظر خوانندگان در سراسر دنیا درباره کتاب سنگ، کاغذ، قیچی و... چیست؟
انتشارات Salt EST. 1999، یکی از معتبرترین انتشارات خصوصیِ بریتانیایی است. این انتشارات کتاب «ایستگاه پایانی و چند نمایشنامه دیگر» در سال ۲۰۰۳ منتشر کرده‌اند که مجموعه‌ای از چند اثر کین است که شامل نمایشنامه‌های «سنگ، کاغذ، قیچی»، «ای خواننده محترم!» و «شبگرد» می‌شود. این انتشارات در معرفی این کتاب نوشته است:
«این مجموعه به مخاطب خود بینشی منحصربه‌فرد از دنیای آشفته، خشن، دلسوز و پیش‌بینی‌ناپذیر ما ارائه می‌دهند که توسط دنیل کین خلق شدهاند. نمایشنامهها و مونولوگ‌هایی شاعرانه با صراحتی بُرنده که مفاهیمی چون خیر و شر یا علت و معلول را به چالش می‌کشند.»
و در ادامه در مورد ذات آثار کین می‌گوید:
«تمامی نمایشنامهها، بدون استثنا، از نیروی عاطفی عمیقی برخوردارند که از تعهد تزلزل‌ناپذیر کین به انسانیتِ شخصیت‌هایش و اعتقاد عمیق او به امکان انسانی‌سازی تئاتر ناشی می‌شود که همان گفتگو میان انسان‌ها در فضایی ناتورالیستی است.»
جملاتی از کتاب که شاید انگیزهٔ خواندن باشند
همانطور که اشاره شد، در هر کدام از نمایشنامه‌های کتاب «سنگ، کاغذ، قیچی و…» با دیالوگ‌ها و مونولوگ‌هایی روبه‌رو می‌شویم که بیانگر احساسات انسان‌هایی گمشده‌اند.
مانند میشل در نمایشنامه «شبگرد» که با بزرگسالی و ترک خان پدری کنار نیامده است. او بدون اینکه اقرار کند، ناامیدانه دلتنگ کودکی و امنیت آن دوران است:
«هلن: ...تو چه مشکلی با بابا داری؟
میشل: توضیحش ساده نیست.
هلن: یعنی چی؟
سکوت.
میشل: دلم می‌خواد یا بار هم که شده بیام تو این خونه و ... احساس نکنم برگشته‌م به گذشته. گذشته...دیگه گذشته. چی باقی مونده؟ امروز، این لحظه، این باغ... همون‌طور که هست نه اون‌طور که بود. الآن دیگه قشنگ نیست. بابا دیگه نمی‌تونه به باغ برسه.
سکوت.
این دیوارها نمی‌تونن جلوی دنیا رو بگیرن. دنیا عوض شده. ما هم عوض شدیم. بهتر یا بدتر؟ نمی‌دونم. اصلاً موضوع بهتر یا بدتر شدن نیست. مجبوریم که...اینجا رو، جایی که برامون خیلی عزیزه، ول کنیم.
سکوت.
نمی‌دونم چی دارم می‌گم.
سکوت.
حرف می‌زنم، فقط حرف...زیاد حرف می‌زنم، ولی خیلی کم می‌گم.»
درباره نویسنده کتاب سنگ، کاغذ، قیچی و...
دنیل کین Daniel Keene، از مطرح‌ترین نمایشنامه‌نویسان و کارگردانان معاصرِ استرالیا، در سال ۱۹۵۵ در شهر ملبورن به دنیا آمد.
کین، نویسندگی را با سرودن شعر در ۱۴ سالگی آغاز کرد؛ اما این تلاش چندان موفقیت‌آمیز نبود. او سپس بازیگری در تئاتر را امتحان کرد که تجربه این دوران را این‌گونه توصیف می‌کند: «من بازیگر افتضاحی بودم! بنابراین به این نتیجه رسیدم، بهتر است کار دیگری را شروع کنم.» و سرانجام فعالیت در زمین تئاتر را از سال ۱۹۷۹ با تأسیس گروه «تئاتر تاید» به همراه راندا ویلسون، کارگردان و بازیگر استرالیایی، آغاز کرد.
در همین دوران، کین با آثار نویسندگان شاخصی چون ساموئل بکت، فدریکو گارسیا لورکا و پابلو نرودا آشنا شد. تأثیر خوانش این دوران، به‌ویژه قلم بکت در آثاری که او بعدها خلق کرد، کاملاً مشهودند.
امروزه دنیل کین به‌عنوان یکی از نویسندگانِ صاحب سبک و مطرح استرالیا شناخته می‌شود و آثارش علاوه‌بر استرالیا در خارج از مرزهای آن و در سراسر اروپا به روی صحنه رفته‌اند.
تئاتر خوب از نظر کین، پیوند عقل و احساس است. نمایشی که حقیقت انسان را نشان دهد و از تلفیق شمّ و تجربه خلق شود. سبک نگارشی او در خلق آثارش، خلق کلمات از میان سکوت میان انسان‌هاست. همچون بکت که دغدغه‌ها و ترس‌های شخصیت‌های آثارش را از خلال کلمات مقطع و جمله‌های کوتاه بیان می‌کند. کین نیز در صحنه‌هایی با طراحی‌های ساده، شخصیت‌هایی را به ما معرفی می‌کند که با دیالوگ‌هایی صادقانه، ساده و در عین‌حال تعمق‌برانگیز مخاطب خود را درگیر می‌کنند.
دنیل کین، این روزها به همراه همسرش، اَلیسون کروگان، شاعر و نویسنده استرالیایی و سه فرزندشان در شهر ملبورن زندگی می‌کنند. آخرین اثر او با نام «محقر» در سال ۲۰۲۱ به روی صحن تئاتر ملبورن رفت.
اگر به ادبیات داستانی علاقه‌مندید، به صفحه خرید رمان هم سری بزنید.
سایر آثار دنیل کین
کتاب‌های پیشنهادی
