این کتاب به روابط سه روانکاو به نامهای سیمور تروتر، ارنست لش و مارشال اشتریدر، با بیمارانشان و همچنین چالشهایی که با آنها روبهرو هستند، میپردازد. همانطور که قبلا اشاره شد، دروغگویی یکی از این چالشهاست که قرار است در خلال این داستان با آن مواجه شویم.
لسآنجلس تایمز دربارهی کتاب دروغگویی روی مبل نوشته است: «یک داستان معمایی و روانشناسانهی خیرهکننده توسط یکی از نظریهپردازان و فعالانِ پیشرو در رواندرمانگری در عصر حاضر.»
هانی غفاری –از خوانندگان کتاب- نظرش را در صفحهی اینستاگرام خود نوشته است: «این کتاب دستمان را میگیرد و به اتاقهای تراپی و جلسات مشاوره میبرد. تمرکز آن بیشتر روی دو رواندرمانگر به نام های ارنست و مارشال است. به روشهای کاری آنها، کشمکشهای ذهنی، تمایلات درونی و یک سری خصوصیات اخلاقیشان میپردازد و گریزی به اشتباهات رواندرمانگرِ دیگری هم میزند. البته ما وارد زندگی تعدادی از مراجعان این دو درمانگر نیز میشویم؛ روی مبلی مقابل درمانگر مینشینیم و به افکار خودآگاه و ناخودآگاه آنها و دروغهایی که میگویند خیره میشویم. قطعا اگر دانشجوی این حوزه یا رواندرمانگر باشید و یا کسی که تحت مشاوره قرار دارد، جذابیت این رمان برایتان چند برابر میشود و مفید خواهد بود.»
یکی از کاربران آمریکایی سایت «آمازون» نظرش را به این شرح نوشته است: «این رمان برای بیان مسائلی که درمانگران مدرن با آن روبهرو هستند نوشته شده و جزئیات بدترین سناریوهایی که ممکن است برای هر روانکاو آموزشی اتفاق بیفتد را شرح داده است. مسائلِ مربوط به ناسازگاری جنسی، هدیه دادن، پایبندی بیش از حد به روش روانکاوی در ارتباطات، اعتیاد بیماران و کلاهبرداری، از موضوعات اساسی این کتاب هستند. گاهی اوقات صدای یالوم در قالب همهی شخصیتها شنیده میشود و سناریوها کمی قابل حدس است، اما پیام اصلی درست بهخوبی منتقل میشود.»
فریبا سماواتیان این کتاب را پیش از اینکه تجربیات یالوم از روانکاوی باشد، یک رمان میداند و اضافه میکند: «یالوم انسانهایی را به چالش میکشد که خودشان از پس خودشان برنیامدهاند و نیازشان به شخص درمانگر آنها را روی مبل روانکاوی کشانده است. موضوع اصلی این رمان رابطهی بین درمانگر و بیمار است. درمانگر چطور میتواند به بیمار بیشترین کمک را بکند؟ آیا رفتار خشک و از روی اصول اخلاقی برای درمان همهی بیماران مناسب است یا شما به عنوان درمانگر میتوانید از مرزهای اخلاق و رفتار حرفهای فراتر بروید؟ آیا زیرِ پا گذاشتن برخی از اصول برای بهترکردنِ حال بیمار خالی از اشکال است؟ به عنوان یک درمانگر آیا صادق بودن، شفافیت داشتن و حتی خودافشایی در مقابل درمانجو، به او بیشتر از دنبال کردن دیگر راههای درمان کمک نمیکند؟ در خارج از رابطهی بیمار و درمانگر، رفتار این دو چگونه باید باشد؟ آیا آنها میتوانند بدون توجه به نقشهایشان به هم اعتماد کنند؟ این مسائل و بسیاری از موارد دیگر در این کتاب در قالب یک رمان خواندنی بررسی میشود.»
در قسمتی از کتاب کَرول به مارشال دربارهی احساسی میگوید که از دوران کودکیِ او نشأت گرفته است: «نمیخواستم به اون سطح کشیده بشم – چیزی به من اخطار میداد که از حوادث دوران کودکیم نشأت میگرفت ـ من استعدادِ داشتن چیزهای بهتر رو داشتم. در کل زندگیم به خودم گفتم: من یه لگد به اون مغازه میزنم؛ من از این چیزا بالاتر میرم.» کرول گفت: «پدربزرگ من در ناپل متولد شد. چیز زیادی ازش یادم نمیاد، جز اینکه شطرنج بازی کردن رو بهم یاد داد. هر بار که بازیمون تموم میشد و مهرهها رو توی جعبهش میذاشتیم، یه چیز بهم میگفت، هنوز صدای آرومش توی گوشمه: «میبینی کرول! زندگی مثل شطرنجه: وقتی بازی تموم میشه، همهی مهرهها پیادهها، شاهها و وزیرها همه به یک جعبه برمیگردن.»
در قسمت دیگری از کتاب میخوانیم: «وقتی کسی میگوید حالم خوش نیست، دنبال اتفاقات بزرگ نگردیم و نگوییم اینکه چیز مهمی نیست. به دلایل متعدد بازتاب یک اتفاق بیرونی در درون ممکن است بسیار بزرگ باشد. به رسمیت شناختن هرازگاهِ «حق کم آوردن» برای دوست، امنیتبخشترین قسمتِ دوستی است و شناخت این حق برای خود، نشان از صلح با خود دارد، در عمیقترین لایه های وجود.»
اروین دیوید یالوم (Irvin David Yalom) ملقب به «اروین د یالوم»، در سال 1931 در واشنگتن از پدر و مادری روسی متولد شد. او درسال 1952 از دانشگاه واشنگتن مدرک کارشناسی گرفت و مدرک ارشد و دکتریاش را نیز از دانشگاه بوستون دریافت کرد. سپس در ارتش به عنوان روانشناس خدمت کرد و در سال 1963 به عنوان استاد به دانشگاه استنفورد ملحق شد. او به عنوان یکی از پایهگذارانِ «روانشناسی اگزیستانسیال یا هستیگرا» تغییری قابل توجه در حوزهی روانشناسی ایجاد کرده است. او جایزهی انجمن روانپزشکی آمریکا را در سال ۲۰۰۲ دریافت کرد.
تعدادی از کتابهای داستانی یالوم علاوه بر کتابهایی که در متن به آنها اشاره شد عبارتاند از: «مامان و معنی زندگی»، «مسئله اسپینوزا» و «درمان شوپنهاور». از کتابهای غیرداستانی وی نیز میتوان به «هنر درمان»، «خیره به خورشید نگریستن» و «یالومخوانان» اشاره کرد.
برای مشاهده سایر رمان های روز دنیا میتوانید به دستهبندی خرید رمان مراجعه کنید.