جهش اجتماعی

کتاب «جهش اجتماعی» The Social Leap، در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است. «جهش اجتماعی» از «ویلیام فون هیپِل» توسط میثم  محمدامینی به فارسی برگردانده شده و نشر نو این کتاب را چاپ کرده است. نام کامل کتاب «جهش اجتماعی: علم تکاملی جدید درباره‌ی این‌که ما چه کسی هستیم، از کجا آمده‌ایم و چه چیزی ما را خوشحال می‌کند» است.
علم تکاملی دیدگاه جدیدی در روان‌شناسی انسان است که نشان می‌دهد چگونه چالش‌های عمده‌ی نسل‌های پیشین ما، برخی از اساسی‌ترین جنبه‌های وجود ما را شکل داده است. اساسی‌ترین جنبه‌های زندگی ما ـ از رهبری و نوآوری گرفته تا پرخاشگری و خوشبختی ـ به طور دائم توسط «جهش اجتماعی»، که اجداد ما از جنگل های بارانی به ساوانا انجام دادند، تغییر کرد. مبارزه‌ی آن‌ها برای زنده ماندن در علف‌زارهای باز مستلزم تغییر از فردگرایی به شکل جدیدی از جمع‌گرایی بود که شیوه کار ذهن ما را برای همیشه تغییر داد. این شیوه تغییرات جدی‌ای را در رفتار ما ایجاد کرد که در نهایت منجر به تکامل و پیشرفت ما و البته رضایت از زندگی شد.
نظر خوانندگان در سراسر دنیا درباره کتاب «جهش اجتماعی» چیست؟
در ادامه نظر بعضی از خوانندگان که در سایت آمازون دیدگاه خود را ثبت کرده‌اند، با هم می‌خوانیم. خواننده‌ای نگاه مثبت خود را این‌گونه شرح می‌دهد: «من به عنوان یک فرد مشتاق به هر چیزی که ما را انسان می‌کند، می‌دانم که از این کتاب لذت خواهم برد. هیپل جذاب و بسیار آگاه است. او بر جنبه‌هایی از تکامل انسان تمرکز می‌کند که سایر محققان از آن چشم‌پوشی می‌کنند. متن جذاب و واضح است.» مخاطب دیگری از چشم‌اندازی که دیدگاه تکاملی برای شناختِ انسان پیش روی او می‌گذارد، لذت برده است و می‌نویسد: «من واقعا از کتاب جهش اجتماعی لذت بردم. این کتاب یک مورد بسیار جالب و قانع‌کننده ارائه می‌دهد که بسیاری از آن‌چه ما را انسان می‌کند، خواه ذهنمان باشد، خواه هوش و معنای زندگی باشد، می‌تواند در گذشته‌ی تکاملی ما و به¬ویژه نحوه رفتار اجداد شامپانزه‌مان، از شش میلیون سال پیش از درختان به ساوانا، ریشه داشته باشد.» خواننده‌ای دیگر با اشاره به علاقه‌ی خود به درک رفتار آدمی و این کتاب که این موضوع را پوشش می‌دهد، می‌نویسد: «من همیشه به روانشناسی، نظریه‌ی تکامل و درک رفتارهای انسان بسیار علاقه‌مند بوده‌ام. این کتاب به‌زیبایی این موارد و موارد دیگر را ترکیب کرده است. اگر اغراق نکنم، هر فصل چشم‌نواز است. من عاشق سبک نگارش فون هیپل هستم و این کتاب را وقتی بچه‌هایم بزرگ شدند، به آن‌ها هدیه می‌دهم.»
جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند
روایت کتاب از شامپانزه‌ها شروع می‌شود‌: «من و شما فرزندان موجوداتی شامپانزه‌مانند هستیم که شش یا هفت میلیون سال پیش جنگل‌های بارانی را ترک کردند و روانه علف‌زارها شدند. در نگاه نخست، این تصمیم اجدامان عجیب به نظر می‌آید، چون وقتی در سایه‌سارِ امن جنگل به سر می‌بُردند، تقریبا هیچ حیوان شکارگری نبود که بتواند شکارشان کند. حتی حیوانات بسیار ماهر در بالا رفتن از درخت، مانند پلنگ، نیز به شامپانزه‌ها روی درختان حمله نمی‌کنند، به این دلیل ساده که شامپانزه‌ها در خانه خود بسیار سریع و خطرناک‌اند. اما شامپانزه روی زمین شکاری حاضر و آماده است. وقتی روی دو پا راه می‌رود چندان چالاک نیست، و روی چهار دست و پا هم نسبتا کُند حرکت می‌کند و با جُثه کوچکش خوراک راحتی می‌شود برای گربه‌سانانِ بزرگی مانند شیر و پلنگ و ببرِ دندان‌خنجری که روزگاری در شرق آفریقا فراوان بود.» پاسخ به این پرسش که تحریک‌کننده‌ی کنجاوی شماست را به بعدا نمی‌سپاریم و پاسخ مختصر کتاب را برای‌تان می‌آوریم اما برای شرح و تعدیل بیش‌تر می‌توانید به خود کتاب مراجعه کنید: «شکل‌گیری انسان فرایند آموزشی متفاوتی لازم داشت که هوش را تقویت کند و ظهور جلوه‌های عالی‌تر قوای عقلانی را سرعت بخشد – علف‌زاری وسیع‌تر لازم بود که در آن رقابت میان سرعت و توانایی استتار شدید باشد، و جایی که مهارت در تفکر و حرکت نقشی برجسته در حفظ گونه ایفا کند.»
و در جایی دیگر از کتاب می‌خوانیم: «چه می‌کردید اگر حیوانی به شما حمله می‌کرد که قوی‌تر و درنده‌تر و سریع‌تر از آن بود که بتوانید از چنگش بگریزید یا با دست خالی با او مبارزه کنید؟ برای من پاسخ به این پرسش آن¬قدرها به قوه تخیل نیاز ندارد. من در محله‌ای بزرگ شدم که مردم به قوانین استفاده از قلّاده برای سگ‌ها توجه چندانی نداشتند، و اغلب یک «ژرمن شپرد» و «دوبرمن» نگهبان که در خیابان‌مان زندگی می‌کردند، دنبال من و دوستانم می‌افتادند!» در ادامه به سنگ انداختن که راه‌حلی است تا از این مخمصه نجات یابند، اشاره می‌کند و تبیینی که به ادامه¬ی ماجرا پیوند می‌خورد.
 درباره نویسنده
ویلیام فون هیپِل (William von Hippel)، محقق و روانشناسِ اجتماعی است. روان‌شناسیِ اجتماعی حوزه‌ای از روانشناسیِ علمی است که رفتار فرد در جمع، و در حضور دیگران را تحلیل و بررسی می‌کنند. از کتاب‌های دیگر او می‌توان به «سیرِ تکاملی» اشاره کرد که هنوز به فارسی ترجمه نشده است.