کتاب «روانشناسی حماقت (The Psychology of Stupidity)» نوشته «ژان فرانسوا مارمیون» کتاب نسبتا جدیدی است که در سال ۲۰۱۸ نوشته شده است و انتشارات خوب آن را با ترجمه بهنوش صابرینژاد در ایران منتشر کرده است. کتاب «روانشناسی حماقت» به بررسی مفهوم حماقت و تأثیر آن در زندگی انسانها میپردازد. این کتاب با رویکرد علمی و روانشناسی بهعنوان یک آثار مهم در زمینه مطالعه رفتار انسانی و روانشناسی اجتماعی محسوب میشود.
آقای مارمیون در این کتاب حماقت را توصیف و تحلیل میکند. حماقت بهعنوان یک مفهوم پیچیده، درک و تفسیر آن به سختی امکانپذیر است. او به این نکته اشاره میکند که حماقت در مواجهه با انتظارات منطقی و مقصودمندی که در زندگی وجود دارد، نمایان میشود. و بهراحتی قابل لمس نیست. اما با این وجود، در ساختار و جریان روابط اجتماعی و روانی انسانها تأثیر قابل توجهی دارد.
در ادامه نویسنده با استفاده از نمونههای واقعی و راهکارهای علمی و عملی به خوانندگان خود کمک میکند تا درک بهتری از حماقت داشته باشند و بتوانند با سلاحهای بهتری به مقابله به آن بپردازند. این کتاب برای علاقمندان به روانشناسی اجتماعی و مطالعه رفتار انسانی، منبعی بسیار ارزشمند و البته خواندنی است.
نظرت زیر از سایت کتابراه و گودریدز آورده شدهاند. خوانندهای از بزرگترین دشمن انسان مینویسد: «فارغ از نکات باارزش هر صحفه از کتاب، هر بار که دارم چند صفحه از کتابی را میخوانم که در تلاش است در مورد بزرگترین دشمن ما انسانها یعنی حماقت صحبت میکند، احساس خوبی پیدا میکنم.»
مخاطب دیگری نیز ا نتایج کتاب میگوید که میتوان از آن در زندگی روزمره خود استفاده کرد: «کتاب را وقتی شروع میکنید، حس خوبی به شما دست میدهد و خیلی روان مطلب را بیان میکند. توصیه میکنم حتما این کتاب را بخوانید چون باعث میشود در رفتارهای روزمره خودمان در مواجهه با افراد و شرایط مختلف تجدیدنظر کنیم.»
مخاطب دیگری نیز تفسیر و نظر خود از کتاب را چنین مینویسد: «برداشت من با توجه به کتاب این است که به نظر میرسد که افراد باهوش، باهوشتر میشوند و کسانی که ما آنها را احمق میدانیم، احمقتر از گذشته رفتار میکنند! البته این رفتار حماقتآلود میتواند شامل حال همه ما باشد اما چیزی که مهم است، شناخت این چرخه است تا بتوان بر آن غلبه کرد. و در این راه این کتاب به شما بسیار میتواند کمک کند. کتابی که پیشروی شماست، مجموعهای از مقالات جذاب و در دسترس از انواع روانشناسان آکادمیک است که در تلاش هستند با استناد به آمار و ارقام تفسیرهای جذابی از حماقت ما ارائه دهند.»
در بخشی از کتاب درباره جلسه دادگاه و تصمیمات مهم قاضیها میخوانیم: «بعد از ناهار یا حتی تنفسی کوتاه، دادرسها با شصتوپنج درصد درخواستهای عفو مشروط موافقت میکنند. هرچه زمان بگذرد قضات سختگیرتر میشوند تا جایی که عملاً همه را از دم رد میکنند. پس از تنفس بعدی، نرمششان دوباره تا آستانه شصتوپنج درصد افزایش مییابد. این یافتهها در سال ۲۰۱۱ حاصل بررسی تقریباً هزار تصمیمیست که هشت قاضی اسرائیل اخذ کردهاند. میزان موافقت یا مخالفت دادرسها بستگی به سیری یا گرسنگیشان دارد.»
در بخشی دیگر از کتاب درباره تفاوت تفکر انتقادی و هوش میخوانیم: «تفکر انتقادی هوش نیست؛ گرچه اغلب با هوش اشتباه گرفته میشود. تفکر انتقادی مجموعهای از مهارتهای شناختیست که کمکمان میکند منطقی و به روشی هدفگرا فکر کنیم. این تفکر همچنین گرایش به استفاده از این مهارتها در مواقع مناسب است. متفکران انتقادی انعطافپذیرند. برای تأیید عقایدشان به شواهد نیاز دارند و وسوسههای مغالطهآمیز را تشخیص میدهند. تفکر انتقادی یعنی غلبه بر انواع سوگیریهای شناختی (مثلاً سوگیری بازنگری یا سوگیری تأییدی. این مطالب روشنمان میکنند چرا گاهی اوقات حتی افراد بسیار باهوش به مسائل عجیبغریب اعتقاد دارند.»
در بخشی دیگری نیز مفهوم دیگری از روانشناسی اجتماعی را بیان میکند و مینویسد: «اثر هالهای: یا شروع نکن یا تا تهش برو... چشمهای زیبایی دارید... بنابراین حتماً مهربان، باهوش و صادقید و زیربغلتان هم بو نمیدهد. بیمعنیست؟ شناسایی هر ویژگی در افراد آمادهتان میکند بسیاری ویژگیهای دیگر را هم بهشان نسبت دهید. در مدرسه، کسب نمرات خوب، برای شاگردی که جذابیت ظاهری بیشتری دارد، آسانتر است. تصور میشود او باهوشتر و وظیفهشناستر است. بله، این موضوع وحشتناک است؛ خصوصاً اگر خوشقیافه نباشید.»
ژان فرانسوا مارمیون یک نویسنده برجسته و مشهور در زمینه روانشناسی و علوم انسانی است. آقای مارمیون با تخصص و تجربهای گسترده در زمینه روانشناسی توانسته است با روشهای علمی و تحلیلی، مفاهیم پیچیده را به زبان ساده و قابل درک برای خوانندگان خود تبیین کند.
تحصیلات او در زمینه روانشناسی است و بیش از دو دهه تجربه در این حوزه دارد. آقای مارمیون در طول سالها به بررسی نقش حماقت در روابط انسانی، تصمیمگیریهای نادرست، و عواطف منفی متعددی پرداخته است.
او به عنوان یک استاد دانشگاه و پژوهشگر در زمینه روانشناسی شناخته میشود. همچنین، مارمیون به طور فعال در نوشتن مقالات علمی و کتابها درباره روانشناسی و رفتار انسانی مشغول است. او با روشهای پژوهشی مدرن و استفاده از دادههای تجربی، تلاش میکند تا بهترین برداشتها و توصیفها را درباره مفاهیم و الگوهای رفتاری انسانی ارائه کند. به لطف دستاوردهای علمی و نوآورانهاش، مارمیون جایگاه ویژهای در روانشناسی صنعتی به دست آورده است. از کتابهای دیگر او میتوان به «Cervocomix» اشاره کرد که تا الان به فارسی ترجمه نشده است.