با انواع گونه‌های درام آشنا شوید

در این مطلب می‌خوانید:

ادبیات در معنای وسیع به ترکیبی اطلاق می‌شود که داستان‌ها را روایت می‌کند، موقعیت‌ها را نمایش می‌دهد، احساسات را بیان می‌کند و ایده‌ها را تحلیل. از نظر ریشه‌شناسی، کلمه‌ی درام از کلمه‌ی یونانی "draō" به معنای "انجام دادن / عمل کردن" گرفته شده است. از آن‌جایی که درام یا نمایشنامه کاملاً ویژگی‌های ادبیات را دارد، به یکی از ژانرهای ادبی تبدیل می‌شود که در بین خوانندگان بسیار محبوب است. در واقع، درام، ادبیاتی است که برای نمایش صحنه یا فیلم توسط بازیگران بذای لذت مخاطب طراحی شده است و در این راستا، بر خلاف داستان، جوهر درام توسعه‌ی شخصیت و موقعیت، از طریق کنش گفتاری است. در همین راستا، درام اثری ادبی یا ترکیبی است که زندگی و فعالیت‌های انسانی را با ارائه‌ی کنش‌های مختلف و گفتگوهای بین‌گروهی از شخصیت‌ها توصیف می‌کند. درام علاوه‌بر این برای نمایش تئاتر طراحی شده است. یعنی اگرچه ما از درام به عنوان یک اثر ادبی یا یک ترکیب صحبت می‌کنیم، اما هرگز نباید فراموش کنیم که درام برای نمایش روی صحنه شکل گرفته است. به عبارت ساده، درام در ادبیات، اجرای یک روایت با دیالوگ است که گاهی با رقص و موسیقی بر اساس نمایشنامه اجرا می‌شود. درام انواع گوناگونی دارد که در این مطلب از بلاگ سایت خرید آنلاین کتاب بوکلند به معرفی چند مورد از آن اکتفا می‌کنیم.

ملودرام

ملودرام اثری دراماتیک است که در آن وقایع، طرح داستان و شخصیت‌ها برای برانگیختن واکنش‌های احساسی شدید از سوی مخاطب، چیده می‌شوند. در ادبیات، تئاتر و سینما، ملودرام‌ها به جای شخصیت‌پردازی، بر طرح‌های اغراق‌آمیز تمرکز دارند. به شخصیت‌های ملودرام اغلب نقش‌های کلیشه‌ای داده می‌شود. تضادها اغلب به خاطر احساسات و بازی‌های اغراق‌آمیز شخصیت‌ها برانگیخته می‌شوند.

واژه ملودرام از ترکیب واژه یونانی ملوس به معنای «نغمه» یا «آهنگ» و واژه فرانسوی درام به معنای «نمایش» گرفته شده است. ملودرام‌ها در اصل نمایش‌های صحنه‌ای تئاتری بودند که ترکیبی از موسیقی و دیالوگ داشتند. آنها به ویژه در دوران ویکتوریا محبوب بودند. از آن زمان، ملودرام‌ها در تلویزیون، فیلم و تئاتر از موسیقی دور شده و بر داستان‌های هیجان‌انگیز و بسیار احساسی متمرکز شده‌اند.

نمایش صحنه‌ای ملودراماتیک عموماً در نتیجه تأثیر پیگمالیون اثر ژان ژاک روسو (1762؛ اولین اجرا در 1770) بر جامعه‌ای که در اثر تحولات خشونت‌آمیز سیاسی و اجتماعی از هم گسیخته شده و در معرض تأثیرات گوتیک انگلیسی قرار گرفته است، در فرانسه توسعه یافت. نهضت ادبی طوفان و طغیان که برآمده از رمانتیسم آلمانی بود از جنبش‌های مهم ادبی متاثر از ملودرام به‌شمار می‌آید.

یکی از نمایشنامه‌نویسان برجسته‌ای که ملودرام او بر کشورهای دیگر تأثیر گذاشت، آگوست فون کوتزبوئه آلمانی بود. بدخواهی و توبه (1789) او با نام The Stranger (1798) در انگلستان بسیار محبوب شد. او همچنین نسخه‌ی اصلی پیزارو اثر ریچارد برینزلی شریدان (1799) را تالیف کرد. در اوایل قرن نوزدهم، ملودرام در سراسر تئاتر اروپا گسترش یافت. در روسیه، مقامات از آن به‌عنوان منحرف کردن توجه از مسائل جدی‌تر استقبال کردند.

در طول قرن نوزدهم، موسیقی و آواز به تدریج حذف شد. از آن‌جایی که پیشرفت‌های فنی در تئاتر امکان واقع‌گرایی بیشتر را فراهم می‌کرد، تأکید بیشتری بر روی صحنه‌های دیدنی-مانند طوفان‌های برف، کشتی‌های غرق‌شده و نبردها بود.

با پیشرفت روزافزون تئاتر در اوایل قرن بیستم، محبوبیت ملودرام در تئاتر کاهش یافت. با این حال ژست‌های اغراق‌آمیز، تعقیب‌وگریزهای دراماتیک، صحنه‌های احساسی، شخصیت‌های ساده و موقعیت‌های غیرممکن در این ژانر احیا شدند. ملودرام بخش مهمی از درام معاصر را تشکیل می‌دهد.

فارس

فارس یک ژانر ادبی و نوع کمدی است که از موقعیت‌های بسیار اغراق‌آمیز و خنده‌دار با هدف سرگرم کردن مخاطب استفاده می‌کند. فارس زیرمجموعه‌ای از کمدی دراماتیک است که با سایر اشکال کمدی متفاوت است زیرا فقط هدفش خنداندن مخاطب است و از عناصری مانند شوخ‌طبعی، پوچ عمدی و شوخی‌های اخلاقی استفاده می‌کند تا مردم را بخنداند. ما اغلب شخصیت‌های تک‌بعدی را در موقعیت‌های مضحک در نمایش‌های فارس می‌بینیم.

رمان اسکار وایلد، اهمیت جدی بودن، یکی از بهترین فارس‌های کلامی است که حاوی عناصر اساسی مانند تمسخر طبقه بالا، طنز بدنی شرم‌آور، پوچی و هویت‌های اشتباه است.

در نمایشنامه‌ی شکسپیر، رام کردن مرد زیرک، عناصر فارس از نظر شخصیت‌ها، طرح داستان و به‌ویژه سبک نگارش متجلی می‌شوند. این نمایشنامه شامل شخصیت‌های کلیشه‌ای است که معمولاً ماهیت مسخره‌ای دارند.

شکسپیر طرح داستان را به گونه‌ای توسعه می‌دهد که شبیه یک کمدی موقعیتی باشد. اگرچه داستان فرعی رمانتیک است، اما هم داستان اصلی و هم داستان فرعی حول ایده‌ی پدری که دخترش و معشوقش از او فریب خورده‌اند، حرکت می‌کند. از نظر سبک نوشتاری، شکسپیر از سه تکنیک اساسی کمیک برای تولید جلوه‌های طنز استفاده کرده است.

هدف اصلی یک کمدی فارس برانگیختن خنده است. ما معمولاً در تئاتر و فیلم و گاه در دیگر آثار ادبی نیز فارس را می‌بینیم. در واقع همه این فرم‌ها شخصیت‌های کلیشه‌ای و اغراق را با هم ترکیب می‌کنند تا طنز خلق کنند. اگرچه ممکن است یک اثر فارس فقط خنده‌دار به نظر برسد، اما اغلب به دلیل استفاده از عناصر طنز، مفاهیم عمیق‌تری دارند. علاوه‌بر این، فارس‌ها حاوی تصادفات غیرمحتمل هستند و به طور کلی ضعف‌های انسان و جامعه‌ی انسانی را به سخره می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: نقد و خلاصه کتاب قدرت بی قدرتان

کمدی

کمدی ژانری است که شخصیت‌ها را به‌خاطر طنز در موقعیت‌های سرگرم‌کننده قرار می‌دهد. کمدی اغلب در تقابل با تراژدی قرار می‌گیرد. یک تعریف ادبی از کمدی نشان می‌دهد که کمدی داستانی است درباره‌ی مردم عادی با پایانی خوش، در حالی که تراژدی سقوط یک مرد بزرگ است. در این ظرفیت، آنها دارای مسیرهای معکوس و قهرمانانی با موقعیت‌های اجتماعی متضاد هستند. اگرچه این ممکن است یک تعریف رسمی باشد، اما کمدی مرتباً این مدل را می‌شکند. کمدی در ادبیات می‌تواند بسیاری از اشکال مشابه در اجرا داشته باشد. تعریف ژانرهای کمدی به‌طور هدف‌مند گسترده است تا راهبردهای مختلفی را که ممکن است برای خنداندن مردم اتخاذ شود، دربر بگیرد. در حالی که کمدی و تراژدی در تقابل تصور می‌شوند، کمدی‌ها نیز دارای لحظات جدی هستند و تراژدی‌ها اغلب از لحظات کمیک استفاده می‌کنند.

کمدی ژانری از نمایش است که می توان آن را در یونان باستان جستجو کرد. در سال 486 قبل از میلاد، کمدی برای اولین بار در شهر دیونیزیا، جشنواره‌ی یونان باستان که به افتخار دیونوسوس، خدای شراب و عیاشی برگزار می‌شد، اجرا شد. در حالی که کمدی به طور منظم در جشنواره‌های کلاسیک یونان اجرا می‌شد، تنها نمایشنامه‌های آریستوفان هنوز وجود دارد. کمدی‌های او اغلب بر اساس یک «ایده شاد» بود. در رم، کمدی بسیار محبوب بود. به ویژه، نمایشنامه‌نویسان ترنس و پلاتوس به خاطر کمدی‌های‌شان مشهور بودند. ترنس مضحک می‌نوشت و از طنز شوخ‌طبعانه استفاده می‌کرد، در حالی که پلاتوس از طرح‌های پیچیده و زبان روزمره استفاده می‌کرد. این نمایشنامه‌نویسان یونانی-رومی برای قرن‌ها به عنوان الگوی برتری کمدی مطرح بودند و در دوره رنسانس بر نمایشنامه‌نویسان کمدی تأثیر زیادی گذاشتند.

تراژدی

تراژدی در ادبیات ژانری تعریف می‌شود که حول یک شخصیت نجیب تمرکز دارد و در برابر چالش‌های بیرونی قوی مبارزه می‌کند. این شخصیت معمولاً به شدت آسیب می‌بیند و در نتیجه دربرابر نقص‌های خود شکست می‌خورد. تراژدی مستقیماً با نمایشنامه‌ها و درام مرتبط است و به نمایشنامه‌های یونان باستان بازمی‌گردد. تراژدی از تراژدیا یونان باستان می‌آید که معنای لغوی آن "آواز بز" است. محققان گمان می‌کنند که این ممکن است از جد تئاتری تراژدی درام ساتیریک باشد، که در آن بازیگران برای نشان دادن ساتیرزها، لباس‌های پوست بز می‌پوشند. درواقع، کلمه‌ی تراژدی از قرن پانزدهم به معنای رویدادهای غم‌انگیز تعبیر شده است. پیش از آن، فقط به نمایشنامه‌ها و شعرهایی با قطعنامه‌های عمدتاً ناراحت کننده اشاره می‌کرد.

سه نویسنده‌ی اصلی تراژدی‌های یونانی آیسخولوس، سوفوکل و اوریپید بودند. در حالی که مطمئناً آثار دیگری نیز وجود داشته‌اند، تعداد بسیار کمی از درام‌های یونانی از این دوران جان سالم به‌در برده‌اند، و هر یک از این سه مرد رکوردهای درخشانی در بین مسابقات تئاتری معتبر دولتی در آتن داشتند.

آیسخلوس (524 قبل از میلاد تا حدود 456 قبل از میلاد) علی‌رغم کارنامه‌ی تئاتری چشمگیرش، از جمله نمایشنامه‌هایی مانند مخالفان هفت‌گانه تب و سه گانه‌ی اورستیا (شامل تراژدی های آگاممنون، نیازآوران و الاهگان انتقام)، او در زمان خود به‌خاطر دستاوردهای نظامی خود علیه ایرانیان مورد تجلیل قرار گرفت. بسیاری از نمایشنامه‌های او به صورت سه‌گانه نوشته شده‌اند، اما تعداد کمی از سه‌گانه‌های کامل باقی مانده است.

بیشتر بخوانید: بهترین کتاب های جهان {کامل ترین لیست}

سوفوکل: (497 تا 405 قبل از میلاد) سوفوکل که تحسین‌برانگیزترین نمایشنامه‌نویس یونانی بود، در بیست و چهار مسابقه از سی مسابقه‌ی نمایشنامه‌نویسی آتن برنده شد و هرگز از مقام دوم در سایر مسابقات پایین نیامد. سوفوکل بیش از سایر نمایشنامه‌نویسان معاصر به توسعه شخصیت‌هایش معروف بود که منجر به ساخت آثاری مانند آنتیگون یا ادیپ شد که چهره‌های پیچیده و پویا را به نمایش گذاشت.

اوریپید: (حدود 480 قبل از میلاد تا حدود سال. 406 قبل از میلاد) نمایشنامه‌های اوریپید از هر تراژدی‌نویس یونانی دیگری بیشتر باقی مانده است و به محققان درک بسیار بهتری از سبک او نسبت به سایر همتایان یا معاصرانش می‌دهد. اوریپید تمایل داشت عمیقاً در روان‌شناسی شخصیت‌های خاص کاوش کند و تصوری انسانی از بسیاری از شخصیت‌های اسطوره‌ای افسانه‌ای ایجاد کند. برخی از نمایشنامه‌های او در ژانر تراژدی عبارتند از: مدآ و زنان تروا.

برای مشاهده بهترین رمان های روز دنیا می‌توانید به دسته‌بندی خرید رمان مراجعه کنید.