خیام نیشابوری

خیام نیشابوری (517-440) فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و شاعر رباعی‌سرای ایرانی در حیره متولد شد. او به خاطر رباعیاتش شهرت دارد و این شهرت محدود به ایران نیست زیرا او یکی از مشهورترین شاعرانی است که دنیا با نام و اندیشه‌اش آشناست. آشنایی غربیان با او نیز مرهون تلاش ادوارد فیتز جرالد است که رباعیات خیام را به زبان انگلیسی ترجمه کرد. هرچند که خیام به عنوان یک شاعر نامی شناخته شده، با این حال او در رشته‌های مختلف علوم، دارای دانش و مهارت بوده است. از مهم‌ترین اقدامات او مدیریت محاسبات گاه‌شماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک و در دوران ملک‌شاه سلجوقی است که چنان با دقت انجام شده که همچنان از اعتبار بالایی برخوردار است. خیام در علوم زمانه‌ی خود پیشتاز بود و در ریاضی، ادبیات، علوم دینی و تاریخ درجه استادی داشت. از او رباعیاتی به جای مانده که چکیده اندیشه والای او درباره‌ی انسان و هستی را نشان می‌دهد.