اضطراب موقعیت
کتاب اضطراب موقعیت نوشته‌ی آلن دو باتن، یک اثر غیرداستانی با درون‌مایه فلسفه و روانشناسی است. اضطراب موقعیت یک پدیده‌ی قرن بیستویکمی در جوامع سرمایه‌داری و دموکراتیک است؛ جوامعی که در آنها نابرابری اقتصادی بیداد می‌کند. اضطراب موقعیت یعنی آن که همواره تحت فشار و استرس باشید که مبادا جامعه شما را به عنوان فردی ناموفق، به‌ویژه در امور مادی، قلمداد کند.
امروزه هر کسی تلاش می‌کند تا با سبقت گرفتن از دیگران، پله‌های ترقی در جامعه را یکی یکی طی کند. برای نمونه می‌توان به استخدام‌های شغلی، کنکور و آزمون‌های علمی و سایر رقابت‌های ناسالم اشاره کرد که همیشه در آنها عده‌ی قلیلی برنده و دیگران بازنده هستند. تمام این موارد در یک جامعه شایسته‌سالار اتفاق می‌افتد؛ جامعه‌ای که معتقد است کسانی که لیاقت و استعداد دارند در بالاترین رده‌های اجتماعی قرار خواهند گرفت.
چنین اعتقادی منجر به اضطراب موقعیت می‌شود که عوارض زیادی از جمله فخرفروشی، حسادت، عدم عشق‌ورزی و مواردی از این دست دارد. آلن دو باتن در کتاب اضطراب موقعیت، به دلایل وقوع و مشکلات این پدیده می‌پردازد و برای هر یک راه حلی ارائه می‌کند که شما می‌تواند آنها را در کتابش دنبال کنید. کتاب «موقعیت اضطراب» به زبان انگلیسی نوشته شده اما به سایر زبان‌های زنده دنیا همچون فرانسوی، آلمانی، ترکی، عربی، چینی، اسپانیایی و ایتالیایی نیز ترجمه شده است. کتاب فوق توسط زهرا باختری به زبان فارسی ترجمه شده است.
نظر خوانندگان در سراسر دنیا درباره کتاب اضطراب موقعیت چیست؟
محمد میرزایی، یکی از خوانندگان فارسی‌زبان کتاب از ایران، نظر خود را این‌گونه بیان کرده است: «دو باتن می‌تواند با ظرافت، همه‌خوان و عام‌پسند بنویسد؛ بدون آن که نوشته‌هایش سطحی و مبتذل باشد. از این گذشته، دل‌خواه‌ترین ویژگی کتاب‌هایش این است که تاریخ اندیشه و هنر را با تسلط و تناسب به خدمت روان‌درمان‌گری می‌گیرد. در این کتاب او در این مورد بحث می‌کند که امروزه چگونه هرکدام‌مان بیشتر از اجداد خود نگران و دل‌مشغول اعتبار و موقعیت اجتماعی‌مان هستیم. او در نهایت راه‌حل‌هایی ارائه می‌کند که چطور می‌توانیم بر اضطراب ناشی از سرخوردگی‌های مربوط اضطراب موقعیت فائق شویم.»
«من عاشق این کتاب هستم. اگر می‌خواهید آن را بخوانید، باید این نکته را بدانید که این کتاب عمیقا روی بینش شما به زندگی‌تان، رویاهایتان و اهدافی که دارید تاثیر می‌گذارد و کاری می‌کند که با سایر انسان‌ها رفتار بهتری داشته باشید. من این گونه کتاب‌های فلسفه تطبیقی را بسیار دوست دارم. به‌خصوص اگر تحقیقات مناسبی صورت داده باشند و قلم نویسنده خوب باشد. آلن دو باتن هم با قلمی ساده، روان و خوانا می‌نویسد و در عین حال مطالب او بسیار آموزنده است. مطالب کتاب اضطراب موقعیت مانند کتاب‌های آکادمیک خشک و بی‌روح نیستند و برعکس جذابیت زیادی دارند.» این نظر کوری فرای، یکی از خوانندگان کتاب از کالیفرنیای آمریکا، درباره کتاب بوده است.
استفانی جین، یکی از خوانندگان کتاب از بریتانیا، چنین نظری درباره‌ی کتاب اضطراب موقعیت دارد: «این کتاب ویژگی‌های جذاب زیادی دارد که باعث شده است من به آن علاقه‌مند شوم. به ویژه از رویکرد تاریخی آن لذت بردم. آلن دو باتن تلاش کرده است تا تاریخ موقعیت اجتماعی را بررسی کند و در این میان گذری هم به یونان و روم باستان داشته است. او از فیلسوفان و نویسندگان بزرگی همچون سقراط و جین آستن در کتابش نقل کرده است. این موضوع باعث شده است تا خواندن کتاب اضطراب موقعیت را به همگان پیشنهاد کنم و مطالعه عمیق آن را نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی برای انسان قرن بیستویکمی می‌دانم!»
جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند
در قسمتی از کتاب، مفهوم اضطراب موقعیت به خوبی توضیح داده می‌شود که آن را با یکدیگر می‌خوانیم: اضطراب موقعیت یعنی نوعی نگرانی که آن‌قدری مخرب است که می‌تواند ابعاد گسترده‌ای از زندگی ما را نابود کند. نگرانی از این‌که نتوانیم خودمان را با ایده‌آل‌هایی که جامعه برای موفقیت تعیین کرده تطبیق داده و در نتیجه ممکن است شان و احترام خود را از دست بدهیم؛ نگرانی از این‌که رده‌ی اجتماعی کنونی‌مان خیلی پایین است یا در شرف سقوط به رده‌ای پایین‌تر هستیم.»
«به نظر می‌رسد که زندگی روند جایگزینی یک اضطراب با اضطرابی دیگر و یک خواسته با خواسته‌ای دیگر است. این به این معنی نیست که نباید تلاش کنیم تا بر اضطراب‌هایمان چیره شویم یا خواسته‌هایمان را برآورده سازیم؛ بلکه به این معنی است که شاید بهتر باشد تلاش‌هایمان را با آگاهی از این مسئله پیش ببریم که اهداف‌مان نمی‌توانند موبه‌مو عملی شوند.» این پیشنهادی است که نویسنده کتاب می‌هد تا با آن بتوانیم بر اضطراب موقعیت خود غلبه کنیم و با واقعیت‌های زندگی کنار بیاییم.
همچنین در سراسر کتاب بارها به مساله فقر و توانگری اشاره می‌شود. آلن دو باتن فقر را به این شکل تعریف کرده است: «هر بار که آرزوی داشتن چیزی خارج از توان‌مان را داریم، با وجود تمام داشته‌ها و امکانات‌مان، فقیرتر می‌شویم.»
او سپس ادامه می‌دهد که ثروتمند بودن به چه معنا است: «انسان با توجه به تعداد چیزهایی که می‌تواند بدون آنها به زندگی ادامه دهد، ثروتمند است.» در نهایت آلن دو باتن به مخاطب می‌آموزد که صرف نظر از توانایی مالی، چگونه خوشبخت زندگی کند: «ممکن است با «کم» احساس خوشبختی کنیم، اگر «کم» چیزی باشد که انتظار داریم و ممکن است با «زیاد» احساس بدبختی کنیم، اگر به ما آموخته باشند که باید «همه‌چیز» را بخواهیم.»
درباره نویسنده کتاب اضطراب موقعیت
آلن دو باتن -نویسنده، فیلسوف و مجری مشهور بریتانیایی- زاده سال 1969 میلادی در زوریخ سوئیس است. او که فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد رشته فلسفه از دانشگاه کینگز لندن است، در فیلمسازی و تهیه برنامه‌های تلویزیونی با موضوع فلسفه نیز تجربیاتی دارد.
آلن دو باتن اولین کتاب خود را به نام «جستارهای در باب عشق»، در سال 1993 میلادی نوشت که دو میلیون نسخه از آن به فروش رفت. پس از انتشار این کتاب، آلن دو باتن تصمیم گرفت روی نوشتن آثار غیرداستانی با موضوع فلسفه تمرکز کند و به این ترتیب کتاب‌های «پروست چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند»، « تسلی‌بخشی‌های فلسفه» و اضطراب موقعیت را نوشت. از سایر آثار مشهور آلن دو باتن نیز می‌توان به «سیر عشق»، «هنر سیر و سفر»، «دین برای خداناباوران» و «معماری شادمانی» اشاره کرد.
برای مشاهده موارد مرتبط، به دسته‌بندی خرید کتاب روانشناسی مراجعه کنید.
سایر آثار آلن دو باتن
کتاب‌های پیشنهادی
