کتاب «شاهزاده و گدا» اثری بهیادماندنی و کلاسیک از مارک تواین است که در سال 1881 به رشتۀ تحریر درآمده است. این اثر ارزشمند راوی دو زندگی موازی در قرن شانزدهم میلادی است. «شاهزاده و گدا» با موضوع انتقادیاش دربارهٔ تبعیض طبقاتی در بریتانیا، توجه عموم را به خود جلب کرد.
داستان با تولد دو نوزاد در دو نقطۀ متفاوت از یک شهر آغاز میشود. «تام کانتی» پسرکی فقیری است که فرزند ناخواستۀ والدینش بوده و «ادوارد»، شاهزادۀ لندن است که غرق در غرور و ثروت پا به دنیا میگذارد. داستان با بزرگ شدن این دو پسر در دو شرایط بسیار متفاوت ادامه مییابد تا جایی که بهطور تصادفی جای این دو کودک عوض میشود. تام ژندهپوش در مقام شاهزاده وارد قصر میشود و ادوارد مجبور است برای بقای خود در کوچه پسکوچههای لندن با ولگردان و راهزنان بجنگد. نکتۀ شایان توجه دربارهٔ قلم مارک تواین، پرداختن به یکی از اصلیترین معضلات اجتماعی دوران خویش است. تواین با لحنی طنزآلود در تلاش است فضاحت اختلافات طبقاتی را به نمایش بگذارد.
یکی از خوانندگان کتاب با توجه به موضوع جالب کتاب نوشته است:
«موضوع این کتاب با توجه به نثر روان و سادۀ آن بسیار کاربردی است و حتی میتواند در زمرۀ کتابهای تعلیمی برای کودکان استفاده شود. از بابت متن و مفاهیم فهمیدنی آن خیالتان راحت باشد چون با هر سطح از آشنایی با ادبیات میتوانید بهراحتی با آن ارتباط برقرار کنید. اتفاقات داستان همواره با تلاش دو کودک برای متقاعد کردن اطرافیان برای شناساندن هویت واقعی خویش به آنها پیش میرود. نقطۀ مثبت این کتاب در مقایسه با فیلمش، ارائه جزئیات بیشتر و تصویرپردازیهای خلاقانه از سوی مخاطب است.»
خوانندۀ دیگری نوشته است:
«من این کتاب را به عنوان هدیه دریافت کردم. با ذوق فراوان داستان را شروع کردم چون قبل از آن چیزهایی دربارۀ فیلم شاهزاده و گدا شنیده بودم. داستان کشش خاصی داشت و چنان مرا مجذوب خود کرده بود که دلم میخواست هرچه سریعتر تا انتهای آن را مطالعه کنم. ترجمه روان و کاملاً گویای مطالب بود. جملهبندیها دقیق و بینقص، بهزیبایی استعداد تواین را فاش میساخت. موضوع داستان متفاوت و غنی از مفاهیم انتقادی از اختلافات طبقاتی است. فکر کنم در حق این کتاب کملطفی شده است و امتیاز بیشتری را باید به آن اختصاص دهیم.»
این کتاب پرفروش و پرطرفدار توسط انتشارات متنوعی به چاپ رسیده است.
کتاب شاهزاده و گدا با جملات زیر آغاز میشود:
«در شهر کهنسال لندن، در یکی از روزهای پاییز و در ربع دوم قرن شانزدهم، در خانواده فقیری موسوم به کانتی پسری به جهان آمد که پدر و مادرش خواستار آمدن او نبودند. در همان روز نوزاد انگیسی دیگری از خانواده ثروتمندی موسوم به تودور پا به عرصه وجود نهاد که پدر و مادرش قلباً خواستار او بودند. تمام مردم انگلستان نیز تولد این کودک را میخواستند. مدتها بود که همۀ مردم انتظار تولد او را میکشیدند و آرزوی او را به دل داشتند و برای او به درگاه خدا دعا میکردند؛ چنانکه کودک به راستی از مادر متولد شد، چیزی نمانده بود که همه از ذوق و شادی دیوانه شوند.»
در قسمت دیگری از کتاب به جابهجایی پسرک کانتیها با شاهزاده اشاره شده است:
«آنگاه توم کانتی که مسبب و قهرمان تمام این صحنهها بود ظاهر گردید و سر شاهانه خود را آهسته در برابر مردم خم کرد. وی لباسی بسیار مجلل و باشکوه مرکب از کلیجهای از اطلس سفید پوشیده بود که قسمت جلو آن به رنگ ارغوانی و بر آن دانههای الماس بود و حاشیه آن نیز با پوست قاقم سجاف کرده بودند. روی کلیجه شنلی از پارچۀ سفید و زرین دربر کرده بود که بر آن سه پر زرین یعنی نشان خود ولیعهد میدرخشید و حاشیۀ آن را نیز با اطلس آبی دوخته بودند. به سراپای این شنل جواهرات و سنگهای قیمتی دوخته بودند و قلابی از الماس درشت نیز از آن آویخته بود.»
در ادامه میخوانیم: «هنگامی که هیو هندن خونخوار عنان اسبش را بهسوی خانه گرداند، جمعیت در مسیرش کوچه داد و او را که خونسرد و بیاعتنا بر اسب نشسته بود نگریست. پس از رفتن او حلقۀ بیکاران بار دیگر به دور محکوم و رفیق او تشکیل شد ولی سکوت محض همچنان بر میدان حکمفرما بود. لحظهای نگذشت که یک نفر دهاتی از راه رسید و چون از جریان اجرای حکم مجازات و روحیۀ تماشاچیان بیخبر بود، بنای فحش و بیحرمتی را به مردی که به قول خود «شیاد و مفتری» میخواند، گذاشت. حتی مرد دهاتی گربه مردهای در دست داشت و میخواست آن را بر سر مایلز بیندازد، لیکن همقطارانش که نزدیک به او ایستاده بودند مچ دستش را گرفته و به باد کتکش گرفتند و او را با ضرب لگد و اردنگ از میدان بیرون کردند.»
ساموئل لانگهورن کلمنس، معروف به مارک تواین نویسنده و طنزپرداز مشهور آمریکایی است که در سال ۱۸۳۵ در مرز ایالت میزوری آمریکا در روستای فلوریدا پا به جهان گذاشت. تواین زندگی سختی را در کودکی تجربه کرده بود. پس از مرگ پدرش برای امرار معاش در چاپخانههای محلی کارگری میکرد و بعد از چندین سال در روزنامهای که متعلق به برادرش بود چاپچی شد. مارک تواین با اولیویا لنگدون، دختر یکی از صاحبان صنایع ثروتمند نیویورک پس از معاشقه با زنان بسیار ازدواج کرد. وی در سال 1907 موفق به دریافت دکترای ادبیات خود از دانشگاه آکسفورد شد. وی که به شادی و موفقیت، شهرۀ شهر بود، به علت فوت ناگهانی دختر و همسرش دچار افسردگی شدید شد و در نهایت در سال 1910 از دنیا رفت. این نویسندۀ فعال در طول عمرش آثار بسیاری را از خود برجای گذاشته است. کتابهای «هاکلبری فین»، «یک پیک نیک پرماجرا»، «درویش و بیگانه»، «پسر کوچولوی بد»، «تام سایر در سرزمین بیگانه» و «مردی که هادلبرگ را به تباهی کشاند» تنها بخش کوچکی از آثار بیشمار اوست.
اگر اولین باری است که از بوک لند خرید میکنید میتوانید کتاب شاهزاده و گدا را با 25درصد تخفیف تهیه کنید. برای آشنایی با شیوۀ خرید آنلاین کتاب میتوانید راهنمای خرید را مطالعه کنید.
اگر به ادبیات داستانی علاقهمندید، به صفحه خرید رمان هم سری بزنید.