مرشد و مارگاریتا

این رمان روسی از شاهکارهای ادبی قرن بیستم به شمار می‌رود و جزو فهرست «100 کتاب قرن لوموند» قرار گرفته است. همچنین سایت آمازون این اثر را در فهرست «101 کتابی که باید پیش از مرگ خواند» قرار داده است. از سال‌ 1972 تا 2011 فیلم‌هایی با اقتباس از این رمان مهم ساخته شده‌اند. درباره‌ی این رمان شگفت‌انگیز بیش از صد کتاب و مقاله نوشته شده است. «مرشد و مارگاریتا» بارها به زبان فارسی ترجمه شده و توسط نشرهای گوناگون به چاپ رسیده است. 

داستان از سه مسیر مختلف روایت می‌شود: سفر شیطان به مسکو، به صلیب کشیده‌ شدن مسیح در اورشلیم و داستان عاشقانه‌ی مرشد و مارگریتا. در بخش اول نویسنده شاعر (بزدومنی) و سردبیر (برلیوز) را به تصویر می‌کشد که در حین قدم زدن در پارک، به گفت‌وگو درباره وجود مسیح می‌پردازند. آن‌ها در همین مکان با ولند روبه‌رو می‌شوند؛ کسی که تجسم شیطان در یک پیکر انسانی‌ست. بخش دوم کتاب درباره به صلیب کشیده شدن عیسی‌ست. ولند به روایت این بخش برای بزدومنی و برلیوز می‌پردازد. در بخش سوم، با مرشد و مارگاریتا آشنا می‌شویم.

مرشد نویسنده‌ای‌ست که کتابی درباره مسیح نوشته و رمانش را برای موسسه‌ی ادبی به سردبیری برلیوز فرستاده است. مارگاریتا معشوقه‌ی مرشد است که این عشق باعث شده همسرش را ترک کند. در روند کتاب ارتباط این سه بخش با یکدیگر بیشتر مشخص می‌شود. بسیاری از منتقدان، این کتاب را شرح زندگی خود بولگاکف می‌دانند. ولگاکف با تأثیر پذیرفتن از تراژدی «فاوست» اثر گوته، دست به خلق «مرشد و مارگاریتا» زده است.

درباره ترجمه کتاب مرشد و مارگاریتا

• مرشد و مارگاریتا نوشته میخائیل بولگاکف به بیش از چهل زبان زنده دنیا ترجمه شده است.
• مرشد و مارگاریتا در ایران نیز بارها توسط مترجمان مختلف به زبان فارسی برگردانده شده است. عباس میلانی در نشر نو، بهمن فرزانه در نشر امیرکبیر، حمیدرضا آتش بر آب در نشر کتاب پارسه، پرویز شهدی در نشر مجید (به‌سخن)، منیژه آشنایی در نشر یوبان، سالومه مهوشان در نشر اکباتان و مترجمان دیگر کتاب مرشد و مارگاریتا را به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند.

امتیاز مرشد و مارگاریتا در گودریدز

• تعداد نظرات: 18,995
• تعداد امتیازدهی: 333,354
• میانگین امتیاز (از 5): 4.29

نقل قول های کوتاه و جذاب از کتاب مرشد و مارگاریتا

• «سرانجام بازگو کیستی، ای قدرتی که به خدمتش کمر بسته ام، قدرتی که همواره خواهان شر است اما همیشه عمل خیر می کند» گوته، فاوست
• زبان شاید بتواند حقیقت را کتمان کند ولی چشم‌ها هرگز!
• اگر خدا نیست، پس سکان زندگی بنی‌بشر دست کیست و کلی‌تر بپرسیم، نظم و نظام زمین و هرچی را روی زمین هست کی حفظ می‌کند؟
• هیچ‌وقت نباید از کسی چیزی بخواهید! تحت هیچ شرایطی از کسانی که قوی‌تر از شما هستند چیزی نخواهید.
• حرفتان باورم نمی‌شود. همچین چیزی امکان ندارد. دستنوشته‌ها هیچ‌وقت نمی‌سوزند.
• طوری حرف می‌زنی که انگار وجود شر و ظلمت را منکری. حال فکرش را بکن، اگر شری نمی‌بود، کار خیر شما چه فایده‌ای داشت؟
• ترس بزرگ‌ترین نقص و گناه آدمیزاد است.
• انسان چگونه می تواند بر سرنوشت خود حاکم باشد در حالیکه نه تنها قادر به تدوین برنامه ای برای مدتی به کوتاهی مثلا هزار سال نیست بلکه حتی قدرت پیش بینی سرنوشت فردای خود را هم ندارد؟
• عشق گریبان ما را گرفت، درست همانطوری که قاتلی یکدفعه از کوچه‌ای تاریک سر آدم هوار می‌شود. هردومان را تکان داد همان تکان رعد و برق؛ همان تکان برق تیغه چاقو.
• ولی شما داستایفسکی نیستید. کراوی‌یف جواب داد: شما از کجا می‌دانید که نیستم؟ زن که کمی به تردید افتاده بود، گفت: داستایفسکی مرده، آقا. بهیموت با عصبانیت فریاد زد: من کاملاً مخالفم، داستایفسکی جاودان است!

نظر خوانندگان در سراسر دنیا درباره کتاب مرشد و مارگاریتا چیست؟

نیویورک تایمز در توصیف آن نوشته:

یکی از رمان‌های واقعاً بزرگ روس در قرن بیستم. رمان «مرشد و مارگاریتا» یک اثر خیره‌کننده است. تلفیقی خارق‌العاده از عناصر کاملاً متفاوت.

سوفیا از هلند نظر خود را این‌طور بیان کرده:

این رمان یک اثر فلسفی پیچیده است. نویسنده در آن مضامینی سیاسی و تاریخی را مطرح کرده است. کتاب همزمان دارای فضایی رئال و سورئال است. در این اثر با نگاهی نقادانه به شرایط زمان استالین پرداخته می‌شود و در آن بارها از فضای بسته و سرکوبگر زمانه گفته می‌شود. «مرشد و مارگاریتا» نباید سرسری خوانده شود. به‌شخصه بعد از اتمام کتاب تا مدت‌ها درگیر آن بودم.

محمدامین از ایران نظر خود را این‌گونه بیان کرده است:

وقتی اوّلین‌بار این رمان را خواندم، یک دانشجوی خوابگاهی بودم. صفحات نخستین مرا در جایم میخکوب کرد. پس از خواندن کتاب، خودم را در فضایی از حیرت و شگفتی یافتم. این شگفتی نه‌تنها از آن دنیای سحرآمیزی بود که بولگاکف از مسکو و اورشلیم آفریده بود، بلکه بیشتر، از نقش هنرمندانه‌ی ابلیسی بود که در لوای یک شعبده‌باز خارجی، مسکو را به آشوب می‌کشید. خواندن این اثر را به همه پیشنهاد می‌دهم.

جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

در قسمت دیگری از رمان آمده:

درباره نویسنده کتاب مرشد و مارگاریتا

میخائیل آفاناسیویچ بولگاکف -نویسنده، نمایش‌نامه‌نویس و پزشک نام‌آشنای روسی- در 15 مه 1891، در اوکراین چشم به جهان گشود. او شهرت خود را مدیون رمان «مرشد و مارگاریتا» است. بعدها، آپارتمان بولگاکف به یکی از جذاب‌ترین موزه‌های ادبی جهان تبدیل شد. در موزه‌ی بولگاکف عناصر و تصاویری از کتاب «مرشد و مارگاریتا» وجود دارد که شوق مشاهده‌ی آن‌ها مخاطبان را به خیابان بولشایا سادووایای مسکو می‌کشاند.

بولگاکف سرانجام در دهم مارس ۱۹۴۰ بر اثر نوعی بیماری کبدی موروثی درگذشت. پیکر این نویسنده‌ی بزرگ در گورستان نووودویچی مسکو به خاک سپرده شد. سال 1982 سیارکی به نام او (سیارک Bolgakov3469) نام‌گذاری شد. از دیگر رمان‌های او می‌توان به «یادداشت‌های روزانه‌ یک پزشک جوان»، «قلب سگی» و «تخم مرغ‌های شوم» اشاره کرد. هر سه اثر به زبان فارسی ترجمه و روانه‌ی بازار نشر شده‌اند.

نکات جالب درباره کتاب مرشد و مارگاریتا

در اینجا برخی از نکات جالب در مورد این کتاب آورده شده است:

• نوشتن کتاب مرشد و مارگاریتا بیش از ۱۰ سال طول کشید.
• هر چند بولگاکف متأثر از افسانه فاوست گوته کتاب را نوشته اما در نوشتن رمان از افراد و تجربیات واقعی الهام گرفته است.
• کتاب که با سانسور شدیدی از سوی حکومت استالین مواجه شد، بعدها به‌عنوان نمادی از استقامت هنری و گواهی بر قدرت ادبیات در به چالش کشیدن رژیم‌های ستمگر تبدیل شد.
• نویسنده در ۴۸ سالگی بر اثر نارسایی کلیه درگذشت. او که عاشق نیکلای گوگول بود زیر سنگ‌قبر او به خاک سپرده شده است.

اگر به داستان‌های ادبی غنی، جادویی و پیچیده علاقه دارید، مرشد و مارگاریتا یک گزینه عالی برای خواندن است.

اقتباس ها از کتاب مرشد و مارگاریتا

رمان مرشد و مارگاریتا نه تنها الهام‌بخش نسل‌های متعددی از هنرمندان بوده است بلکه بارها و بارها به شیوه‌های مختلف برای صحنه و سینما اقتباس شده است. از موزیکال‌ها گرفته تا اپراها، از نمایش‌های تئاتر گرفته تا سریال‌های تلویزیونی، از آهنگ همدردی با شیطان میک جگر تا آهنگسازی انیو موریکونه برای رمان، اقتباس‌های متنوعی از آن وجود دارد که به‌اندازه کشف خود رمان جالب است.

از جمله اقتباس‌های سینمایی از رمان فیلم مرشد و مارگاریتا به کارگردانی الکساندر پتروویچ است که در سال ۱۹۷۲ منتشر شد. اقتباس سینمایی دیگری در سال ۱۹۹۴ از کتاب، توسط یوری کارا صورت گرفت که سال ۲۰۱۱ پخش شد. جالب است بدانید در سال ۲۰۲۴ قرار است اقتباس سینمایی جدیدی از رمان به کارگردانی مایکل لاکشین اکران شود.

افتخارات و جوایز کتاب مرشد و مارگاریتا

• فهرست صد کتاب قرن لوموند

نقد رسانه ها، افراد مشهور، و منتقدین درباره مرشد و مارگاریتا

مرشد و مارگاریتا نوشته میخائیل بولگاکف با استقبال زیادی از سوی رسانه ها و افراد مواجه شده است. در زیر نقدهایی کلی از رسانه ها و نظرات افراد مشهور درباره این کتاب آورده شده است:

• «یکی از بزرگ‌ترین رمان‌های روسی قرن بیستم» — New York Times Book Review
• «این کتاب به‌نوبه خود طنزآمیز، مرموز، تفکر برانگیز و تکان‌دهنده است... یک اثر بزرگ»— شیکاگو تریبون
• «مرشد و مارگاریتا، رمان بولگاکف، رمانی بلندپروازانه و خیره‌کننده است. تلفیقی فوق‌العاده از عناصر کاملاً متفاوت. این رمان مانند کنسرتویی است که به‌طور هم‌زمان با ارگ، نی‌انبان و سوت نواخته می‌شود، درحالی‌که کسی زیر پای نوازندگان آتش‌بازی راه می‌اندازد.»—نیویورک‌تایمز
• «عالی، خنده‌دار، تخیل‌برانگیز... مرشد و مارگاریتا نمونه‌ای بارز از سنت گوگول در روایت طنز است.»—نیوزویک
• «هجویه‌ی بولگاکوف از طمع و فساد مقامات شوروی، ماهیت رستگاری هنر و ایمان را نشان می‌دهد.» —Publishers Weekly
• «یک ماجراجویی سورئالیستی وحشی... درخشان، بی‌پروا و جسورانه»—جویس کارول اوتس
• «رمان مورد علاقه من، سرشار از تخیل، جنون، هجو، طنز و احساس»—دنیل ردکلیف
• «معجزه این رمان این است که هر بار که آن را می‌خوانید، کتاب دیگری است.»— مارلون جیمز، 10 کتاب مورد علاقه من در The New York Times Style Magazine

خرید کتاب مرشد و مارگاریتا

اگر اولین باری است که از بوک لند خرید می‌کنید می‌توانید کتاب مرشد و مارگاریتا را با 25 درصد تخفیف تهیه کنید. برای آشنایی با شیوه‌ خرید آنلاین کتاب می‌توانید راهنمای خرید را مطالعه کنید.