روان درمانی اگزیستانسیال

اگزیستانسیالیسم یا هستی‌گرایی یا باور به اصالت وجود، اصطلاحی است که به اندیشه‌های فیلسوفانی از اواخر سده‌ی نوزدهم و اوایل سده‌ی بیستم اطلاق می‌شود. طبق باور اگزیستانسیالیست‌ها زندگی بی‌معناست، مگر این‌که خود شخص به آن معنا دهد. همان‌طور که سارتر گفت: «ما محکومیم به آزادی». یعنی انتخابی نداریم جز این‌که انتخاب کنیم و بار مسئولیت انتخاب‌مان را به دوش کشیم. اندیشه‌های مربوط به این نوع روان‌درمانی ابتدا با نظریات افرادی همچون «ژان پل سارتر» و «گابریل مارسل» شکل گرفت. یالوم با مطالعه و بررسی آثار این افراد و با توجه به غیرقابل‌اجتناب بودن «مرگ و آزادی» این اثر را آفرید.

افراد معروف و انتشاراتی‌ها چه نظری درباره‌ کتاب روان‌ درمانی اگزیستانسیال دارند؟

«رولو مِی»، روان‌شناس اگزیستانسیال و نویسنده‌ی کتاب تاثیرگذار «عشق و اراده»، نظر خود را این‌گونه عنوان کرده است: «من معتقدم که این کتاب برای روان‌درمانگران اگزیستانسیال و در واقع برای همه‌ی پزشکان عالی است و تبدیل به یک کتاب کلاسیک خواهد شد. این کتاب را بسیار خواندنی یافتم و به‌سختی توانستم آن را زمین بگذارم.» به نقل از سایت کتابخوانیِ Goodreads: «اثری استادانه و مبتکرانه.» به نظر H. Keith H. Brodie -روان‌پزشک، مربی و رئیس سابق دانشگاه دوک- هر روان‌پزشک و روان‌شناس بالینی‌ای باید این اثر را بخواند و افزود: «یک بار دیگر اروین یالوم حجم زیادی از معنا را تولید کرده است. او ذات روان‌درمانی وجودی را متبلور ساخته است.»

نظر خوانندگان در سراسر دنیا درباره‌ کتاب کتاب روان‌ درمانی اگزیستانسیال چیست؟

صالح از کاربران سایت گودریدز نوشت: «از بهترین آثار یالوم و مسلما جامع‌ترین‌شان بود. تمام آثاری را که بعد از این اثر از یالوم به چاپ رسیده است، می‌توانید با مطالعه این کتاب دریابید. نثری شیوا، ساده و بی‌پروا دارد. این کتاب به شما نشان می‌دهد تک‌تک تراژدی‌هایی که برایتان اتفاق افتاده و مسائلی که اثر بزرگی روی شما گذاشته‌اند، همگی به‌سادگی قابل شناسایی، طبقه‌بندی و درمان هستند. مهم‌ترین نکات این اثر، جامع بودن و طبقه‌بندی فوق‌العاده در مورد تمام مسائل اگزیستانسیال و همچنین ارائه‌ی راهکار و درمان برای تک‌تک مسائل ذکر شده است. بعد از خواندن این اثر و عملی کردن راهکارهای ذکرشده، زندگی جدیدتان شروع می‌شود. دانش لازم را به‌دست می‌آورید، به خود‌آگاهی می‌رسید، می‌توانید ریشه‌ی احساسات‌تان را شناسایی کرده و رفتار مناسب را داشته باشید.»

دیوید -روانشناس بالینی- کتاب روان‌درمانی اگزیستانسیال را یکی از بهترین کتاب‌ها دانسته و در سایت آمازون نوشته است: «به‌عنوان شخصی که بیش از 25 سال در حال تمرین، تحقیق، ارزیابی و درمان است، با کتاب‌ها و مقالات پژوهشی بسیاری در مورد روان‌درمانی روبه‌رو بوده‌ام. این کتاب را برای اولین بار در اوایل دهه 1980 وقتی در مقطع تحصیلات تکمیلی بودم خواندم. این کتاب چشمانم را باز کرد و به من طرز تفکر فوق‌العاده‌ای درباره‌ی خودم، بیمارانم و کارهایم داد. بارها این کتاب را خوانده‌ام و هربار بیشتر از آن بهره‌مند شده‌ام.»

جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند

در فصل ششم کتاب با عنوان «خواستن» می‌خوانیم: «برای این‌که فرد متحول شود، ابتدا باید مسئولیت بپذیرد: باید خود را به انجام یک عمل متعهد کند. واژه‌ی «مسئولیت یا پاسخ‌گویی responsibility» خود به توانایی اشاره دارد: «پاسخ response» + «توانایی ability» که به معنای توانایی پاسخ‌گویی است. تحول، هدف روان‌درمانی است و تحولِ درمانی باید خود را در عمل نشان دهد، نه در دانستن، قصد کردن یا خیال‌پردازی. این مطلب به‌ظاهر بسیار واضح و مبرهن است؛ با این‌حال، رشته‌ی روان‌درمانی به‌طور قراردادی و سنتی، این واقعیت آشکار را مبهم و نامشهود نگه داشته است. روان‌کاوان اولیه چنان به یکی بودن خودشناسی و تغییر معتقد بودند که رسیدن به شناخت را نقطه‌ی پایان درمان می‌دیدند. اگر تغییر اتفاق نمی‌افتاد، این‌طور نتیجه‌گیری می‌شد که بیمار به بینش کافی دست نیافته است.»

فصل یازدهم (پوچی و روان‌درمانی) به لزوم وجود «معنا» در زندگی می‌پردازد: «براساس روان‌شناسی گشتالت، انسان در مواجه با رفتارهای فیزیکی و اطلاعات مختلف، ذاتاً میل دارد که داده‌ها را در یک طرح منسجم تألیف کند. وقتی با دایره‌ای ناقص مواجه می‌شویم، ناخودآگاه آن را کامل می‌کنیم. وقتی نقطه‌های تصادفی را بر روی کاغذ دیواری می‌بینیم به دنبال روابط میان آن‌ها هستیم. وقتی فرد نتواند الگویی یکپارچه برای تجارب خود بیابد، حس آزردگی خواهد داشت و مستأصل می‌شود. به نظر فرانکل، فرد با هدفی که خودش آفریده آرام نمی‌شود و آرامش‌بخشتر این است که ما معتقد باشیم معنا در جایی وجود دارد و ما آن را کشف می‌کنیم. معنا را باید یافت، نه آنکه بخشید. باید مؤمنانه بپذیریم که الگویی یکپارچه برای زندگی و هدفی برای رنج انسانی وجود دارد. تولستوی از خودش می‌پرسد آیا من چیزی ماندنی از خود برجای می‌گذارم یا بی‌هیچ ردپایی ناپدید می‌شوم. آیا به قول برتراند راسل تمام دستاوردها و نبوغ بشری و همه‌ی رنج‌های انسان در طول تاریخ و جانفشانی‌ها در مرگ منظومه شمسی زیر آوار مدفون می‌شود؟ پاسخ فرانکل این است که گذشته نه‌تنها واقعی بلکه ماندنی و پایدار است. در جهانبینی دینی همه‌چیز طبق مشیت الهی رخ می‌دهد و جهان، کل یکپارچه، معقول و نظاممندی است. بنابراین هیچ‌کدام از دستاوردها و رنج‌های بشری از میان نخواهد رفت و هرکدام از تلاش‌های بشری در طول تاریخ اثری پایدار خواهد داشت. این نوع نگاه هم مانع از پوچی خواهد بود و هم ما را نسبت به جزئیترین رفتار خود، مسئول و آگاه می‌‌سازد.»

درباره نویسنده کتاب روان‌ درمانی اگزیستانسیال

«اروین د. یالوم (Irvin D. Yalom)» -روان‌درما‌نگر، استاد دانشگاه و نویسنده‌ی آمریکایی- در سال 1931 در واشنگتن متولد شد. یالوم در سال ۱۹۵۲، مدرک کارشناسی‌اش را از دانشگاه جورج واشنگتن دریافت کرد و ۴ سال بعد مدرک ارشد و دکتری روان‌شناسی را از دانشگاه بوستون گرفت. در سال ۱۹۶۳ استاد دانشگاه استنفورد شد و در همین دانشگاه بود که الگوی روان‌شناسی هستی‌گرا یا اگزیستانسیال را پایه‌گذاری کرد. یالوم هم آثار دانشگاهی متعددی تألیف کرده‌ است و هم چند رمان موفق دارد. او مضامین و درون‌مایه‌های روان‌شناختی را در قالب رمان‌ و داستان‌ها به تصویر می‌کشد و به‌عنوان نویسنده‌ای برجسته نیز شناخته شده است.

علاوه‌بر کتاب روان‌درمانی اگزیستانسیال، برخی از آثار او عبارت‌اند از: «خیره به خورشید نگریستن»، «دروغ‌گویی روی مبل» و «پلیس را خبر می‌کنم». جوایزی که اروین یالوم دریافت کرده است عبارت‌اند از:

• جایزه ادوارد استرکر برای کمک قابل‌توجه در زمینه مراقبت از بیماران روان‌پزشکی (سال ۱۹۷۴)؛

• جایزه طلای CommonWealth Club برای بهترین رمان (سال ۱۹۹۳)؛

• جایزه انجمن روان‌پزشکی آمریکا (APA) با عنوان اسکار فیستر (سال ۲۰۰2).

«سپیده حبیب» متولد 1349 و فعال در زمینه روان‌پزشکی و ترجمه‌ی آثار در این حوزه است. وی به‌خاطر ترجمه‌ی آثار «اروین د یالوم» در ایران شهرت دارد. از کتاب‌های دیگری که از یالوم ترجمه کرده می‌توان به «وقتی نیچه گریست»، «درمان شوپنهاور»، «مامان و معنی زند‌گی» و «هنر د‌رمان» اشاره کرد.
اگر می خواهید پرفروش ترین کتاب های روانشناسی را بشناسید می توانید به بلاگ بوک لند مراجعه کرده یا برای خرید کتاب های روانشناسی می توانید به صفحه خرید کتاب روانشناسی بروید.