خرد و حکمت زندگی 5/ در برابر استبداد

تیموتی اسنایدر که خود یک تاریخ‌نگار در حوزه‌ی فاشیسم و هولوکاست است، در کتاب «در برابر استبداد» توضیح می‌دهد که چگونه می‌توان از تبدیل‌ دموکراسی‌ها به حکومت‌های خودکامه جلوگیری کرد. او در نوشته‌ی خود با اشاره به پیروزی ترامپ در انتخابات، آن را به ظهور نازی‌ها در اروپا تشبیه کرده است؛ نازی‌هایی که از دل یک دموکراسی بیرون آمدند. اما اسنایدر با امیدبخشی به خواننده، اعلام می‌کند که هنوز برای جامعه‌ی آمریکا فرصت باقی مانده است تا جلوی روند استبداد را بگیرد.

کتاب «در برابر استبداد» به مخاطب خود گوشزد می‌کند که با درس آموختن از وقایع تاریخی اروپا، می‌توان در سال‌های تاریک آینده از آزادی پاسداری کرد.

نظر خوانندگان در سراسر دنیا درباره کتاب در برابر استبداد: خرد و حکمت زندگی 5 چیست؟

باقر هاشمی، مخاطب فارسی‌زبان کتاب از ایران، نظر خود را این‌گونه بیان کرده است: «کتاب به حق ارزش خواندن را داشت و ترجمه‌ی آن هم خوب بود. از واژه‌سازی‌های مترجم خوشم آمد. حتی اگر فکر می‌کنید به سیاست علاقه‌مند نیستید، بازهم پیشنهاد می‌کنم که این کتاب را بخوانید. ما از ترس نابودی رفاه ناچیز شخصی، به افراد مستبد و زورگو اجازه می‌دهیم تمام عمر از ما سواستفاده کنند. در‌حالی‌که اگر در همان اولین لحظات جلوی آن‌ها می‌ایستادیم، دیگر نمی‌توانستند به زورگویی‌شان ادامه دهند... اما گویا ذات انسان به-گونه‌ای است که اکثریت آدمیان در هنگام معرکه، قافیه را می‌بازند و تسلیم می‌شوند. درغیر این صورت، نسبت قهرمانان به قهرمان-پرستان باید وارونه می‌بود. به‌هرحال این کتاب من را با افق‌های جدیدی از سیاست و تاریخ آشنا کرد.»

«اسنایدر مرحله به مرحله، تمام فاکتورهای یک حکومت فاشیست را توضیح می‌دهد. او مطالب خود را به صورت خلاصه و ساده بیان می‌کند و برای مثال‌های خود به سراغ آثار سایر نویسندگان مشهور داستانی و فلسفی می‌رود. با این شیوه، مخاطب درک بهتری از استبداد پیدا می‌کند. نویسنده در ادامه راه‌هایی برای مقابله با شست‌وشوی مغزی رسانه‌ها ارائه می‌کند و از مخاطب خود می‌خواهد تا استقلال فکری‌اش را حفظ کند. به شما پیشنهاد می‌کنم تا این کتاب را بخوانید؛ این کتاب را بخوانید تا دریابید که چگونه در فضای آلوده‌ی سیاسی حال حاضر، دوام بیاورید.» این نظر لیز، یکی از خوانندگان کتاب از سوئد، در وب‌سایت گودریدز بود.

مت، یکی از مخاطبان کتاب از آلمان، چنین نظری درباره‌ی کتاب «در برابر استبداد» داده است: «خواندن این کتاب، بسیار ضروری است چراکه احتملا هیچ کتابی را شبیه به آن پیدا نخواهید کرد. اسنایدر در این کتاب ضمن تشریح ظهور و بروز دیکتاتوری‌ها، نحوه‌ی کارکرد آن‌ها را توضیح می‌دهد و به شیوه‌ی مقابله با این حکومت‌ها اشاره می‌کند. به نظر من هر کسی که به دنبال آزادی و امنیت برای خود و عزیزانش است، باید این کتاب را بخواند. لازم است که ذکر کنم که کتاب، قلمی ساده و قابل‌فهم دارد و مانند سایر آثار علمی، برای مخاطب عام نامفهوم نیست.»

جملاتی از کتاب که شاید انگیزه خواندن باشند

نویسنده در طول کتاب، به‌کرات بر اهمیت پاسداری از آزادی تاکید کرده است. او همچینن توضیح داده است که نباید آزادی را فدای امنیت کرد چراکه می‌توان هر دو را در کنار یکدیگر حفظ کرد. این بخش از کتاب را بخوانید: «شکی نیست که سیاستمداران امروز وقتی از تروریسم حرف می‌زنند، دارند از خطری واقعی خبر می‌دهند. ولی وقتی سعی می‌کنند ما را جوری تعلیم دهند که آزادی را به نام امنیت فرو بگذاریم، باید حواس‌مان را جمع کنیم و تسلیم ایشان نشویم. برای داشتن یکی از این دو لزوما نباید دیگری را فدا کرد. درست است که گاهی اوقات یکی را به بهای از دست دادن دیگری به دست می‌آوریم، اما گاهی اوقات هم چنین نیست. کسانی که بااطمینان به شما می‌گویند که فقط به بهای از دست دادن آزادی می‌توانید به امنیت دست یابید، معمولا می‌خواهند هم آزادی و هم امنیت را از شما سلب کنند.»

در مقدمه‌ی کتاب، به ساختار شکننده‌ی دموکراسی‌ها و سقوط آن‌ها اشاره شده است که آن را با یکدیگر می‌خوانیم: «تاریخ قرن بیستم اروپا به ما می‌آموزد که چطور ممکن است جوامع درهم بشکنند، دموکراسی‌ها سقوط کنند، اخلاقیات فروبپاشد و مردمان عادی یکباره خودشان را اسلحه به ‌دست بالای سر گورهای دسته‌جمعی بیابند.»

نویسنده در ادامه‌ی کتاب از جمهوری وایمار به عنوان مثال برای سقوط دموکراسی استفاده می‌کند: «قهرمان رمان دیوید لاج می گوید که آدم از آخرین باری که در حال معاشقه است، خبر ندارد. رای دادن هم مثل همین است. برخی از آلمانی هایی که در سال 1932 به حزب نازی رای دادند، بدون شک می دانستند که این آخرین انتخابات واقعا آزاد خواهد بود، اما اکثر مردم هیچ اطلاعی از این موضوع نداشتند.»

شاید برای شما هم جالب باشد که دولت روسیه، همواره به دنبال برهم زدن نظام دموکراتیک حاکم بر آلمان بوده است. به این قسمت از کتاب توجه کنید: «هدف ایجاد اختلال و بی‌ثباتی در یک نظام دموکراتیک و تبلیغ احزاب راست افراطی بود. در ماه سپتامبر پیش از آن (۲۰۱۵)، دولت آلمان اعلام کرده بود که به نیم میلیون پناهجوی جنگ سوریه پناه خواهد داد. پس از آن بود که روسیه بمباران سوریه را آغاز کرد؛ بمبارانی که غیرنظامیان را هدف گرفته بود. روسیه از این طریق پناهجویان مسلمان را مجبور می‌کرد تا راه اروپا را در پیش بگیرند. آن‌ها پس از آن‌که به قدر کافی پناهجو آفریدند، دست‌به‌کار جعل روایت شدند. در ژانویه‌ی ۲۰۱۶ رسانه‌های روسیه این شایعه را بر سر زبان‌ها انداختند که دختربچه‌ای روسی‌الاصل و ساکن آلمان، که چندی ناپدید شده بود، هدف تجاوز گروهی مسلمانان قرار گرفته است. سازمان‌های دست راستی آلمان، با سرعتی شک‌برانگیز، اعتراضاتی علیه دولت راه انداختند. وقتی پلیس محلی به مردم گزارش داد که چنین تجاوزی هرگز رخ نداده است، رسانه‌های روسیه به پلیس آلمان انگ لاپوشانی واقعیت زدند. حتی دیپلمات‌های روس هم به این نمایش پیوستند.»

درباره نویسنده کتاب در برابر استبداد

تیموتی دی. اسنایدر، تاریخ‌نگار، نویسنده و منتقد ادبی اهل ایالات متحده آمریکا، زاده‌ی سال 1969 میلادی در اوهایو است. او که فارغ‌التحصیل دکترای تاریخ از دانشگاه آکسفورد بوده، هم‌اکنون استاد دانشگاه است. تمرکز اسنایدر در طول زندگی کاری و تحصیلی‌اش، موضوع هولوکاست بوده و در حال حاضر عضوی از «موزه یادبود هولوکاست» ایالات متحده است.

مشهورترین اثر او، کتاب «سرزمین‌های خونی» بوده که موضوع آن کشتارهای جمعی در طی جنگ جهانی دوم است. این کتاب 13 جایزه‌ی ادبی از جمله امرسون، هاناآرت و لایبزیک را برده و همچنین از پرفروش‌ترین آثار نیویورک تایمز بوده است. از سایر آثار تیموتی اسنایدر می‌توان به «در مسیر ناآزادی»، «شاهزاده سرخ»، «بازسازی‌ ملت‌ها»، «زمین سیاه» و «بیماری ما» اشاره کرد.